تاریخچه مختصر کامپیوتر
، کامپیوتر از کلمه Compute به معنی محاسبه کردن گرفته شده است. رایانه ها ماشین های کوچک محاسبه گری هستند که به ما در سرعت بخشیدن به کارهای روزمره کمک می کنند. البته، اولین کامپیوتر جهان چندان هم کوچک نبود.
اولین کامپیوتر هایی که روی کار آمدند ابعاد و وزنی بسیار زیاد داشتند و از تعداد زیادی لامپ خلاء درست شده بودند. ناگفته نماند که قدرت پراسس و پردازش کامپیوتر های اولیه نسبت به کامپیوتر های امروزی بسیار پایین تر بود.
چیز مهمی که باید بدانید این است که هدف اختراع کامپیوتر پیشرفته و اکثر استفاده ای که از کامپیوتر های اولیه می شد صرفا برای فعالیت های نظامی بوده و هنوز هم هست.
به طور کلی زمانی که از اختراع ان ها صحبت می شود منظور اختراع اولین ماشین حساب است. کم کم ماشین حساب ها پیشرفته تر شدند و تبدیل به کامپیوتر های امروزی شدند.
اولین وسایلی که برای حساب کردن و شمارش اعداد به کار گرفته شدند چوب خط ها بودند. سنگ ریزه ها نیز ممکن بود به جای چوب خط برای شمارش مورد استفاده قرار گیرند.
کم کم انواع چرتکه نیز به این وسایل اضافه شدند. اولین کسی که ماشین حساب را اختراع کرد بیلز پاسکال نام داشت که ماشین حساب اولیه ای را به کمک چرخ های دندانه دار ساخت. این ماشین حساب تنها می توانست جمع و تفریق انجام دهد.
چه کسی نخستین کامپیوتر را اختراع کرد؟
معمولا در پاسخ به این سؤال که «چه کسی نخستین کامپیوتر را اختراع کرد؟»، نام چالرز بابیج را می‌بینیم. چالرز بابیج، فیلسوف، تحلیلگر و ریاضی‌دان (۱۷۹۱-۱۸۷۱) بریتانیایی است که در زمینه‌های مختلف ازجمله ریاضیات و مهندسی مکانیک، فردی نامدار بود. در کارنامه‌ی فعالیت‌های بابیج نام دو ماشین معروف به‌نام‌های ماشین تفاضلی (Difference Engine) و ماشین تجزیهوتحلیلی (Analytical Engine) دیده می‌شود. چالز در سال ۱۸۲۲، کار خود را روی توسعه‌ی ماشین تفاضلی رسما آغاز کرد. این ماشین برای محاسبات توابع چندجمله‌ای کاربرد داشت. سپس چالز بابیج از سال ۱۸۳۷، به توسعه‌ی ماشین تجزیهوتحلیلی که دستگاهی پیچیده‌تر بود، ادامه داد. این دستگاه در اصل نخستین کامپیوتری بود که تحولی عظیم در این حوزه ایجاد کرد.
ماشین تحلیلی بسیاری از ویژگی‌های یک کامپیوتر مدرن امروزی را داشت. در این دستگاه، قطعه‌ای شبیه به CPU وجود داشت که بابیج آن را Mill نام‌گذاری کرده بود. به‌علاوه این ماشین تحلیلی، حافظه هم داشت که بابیج آن را Store نام‌گذاری کرده بود. اما متاسفانه بابیج هیچ‌گاه پول کافی برای ساخت ماشین تجزیهوتحلیلی (آنالیتیکی) خود نداشت. درنهایت در سال ۱۹۹۱، موزه‌ی علوم لندن، مدل کامل دستگاه وی را با استفاده از فناوری‌هایی که در زمان بابیج در دسترس بودند، ساخت.
روش‌های محاسبه در زمان دور و باستان
باوجودی‌که بابیج به‌عنوان پدر علم محاسبات مدرن شناخته می‌شود، اما به‌نظر می‌رسد دو دستگاه باستانی دیگر، یکی «ارابه‌ی جنوب‌نما» (south-pointing) در چین و دیگری «مکانیزم آنتیکیترا» در یونان، نخستین کامپیوترهای آنالوگ بودند.
ارابه‌ی چینی، با الگوبرداری از واگن زرهی قرن پنجم قبل از میلاد موسوم به Dongwu Che، طراحی و ساخته شده بود. این ارابه در حدود یک قرن قبل از میلاد طراحی شد. در طراحی این دستگاه، آهن ربا استفاده نشده بود و قبل از آغاز سفر، جهت آن تنظیم می‌شد و با سیستم چرخ‌دنده‌ای کار می‌کرد. با تنظیم چرخ‌ها، جهت حرکت نشان داده می‌شد.
سازوکار آنتیکیترا نیز در اصل یک افلاک‌نما بود که برای تعیین موقعیت مکانی ستارگان به کار می‌رفت. این ابزار در سال ۱۹۰۱ در کشتی به‌گل نشسته‌‌ای در جزایر یونان کشف شده بود. به‌نظر می‌رسد ابزار کشف‌شده در کشتی یونانی، مربوط‌به سال‌های ۲۰۵ تا ۶۰ قبل از میلاد باشد. ابزار افلاک‌نما، بیش از ۳۰ چرخ‌دنده، یک حلقه‌ی ثابت و یک میل‌لنگ دستی داشت. پس از سقوط یونان باستان، این فناوری برای بیش از یک هزاره ناپدید شد. تا قرن ۱۴ ام که ساعت‌های نجومی مکانیکی در اروپا رونق پیدا کرد، خبری از این فناوری یونانی نبود
در چه تاریخی نخستین کامپیوتر قابل برنامه‌ریزی اختراع شد؟
کنراد زوس آلمانی نخستین کامپیوتر قابل برنامه‌ریزی جهان را بین سال‌های ۱۹۳۵ و ۱۹۳۸ با نام Z1 در برلین ساخت. زد وان می‌توانست دستورالعمل‌های فیلم ۳۵ میلی‌متری را بخواند. اما به‌دلیل عملکرد غیرموثر ۳۰ هزار قطعه‌ی فلزی، هرگز نتوانست عملکرد مؤثر و کاملی از خود نشان دهد. درنهایت نیز در جریان حمله‌ی هوایی جنگ جهانی دوم از بین رفت.
کنراد زوس در سال ۱۹۴۰، کامپیوتر Z2، در سال ۱۹۴۱ کامپیوتر Z3 و در سال ۱۹۴۹ کامپیوتر Z4 را توسعه داد. Z3 نخستین کامپیوتر برنامه‌ریزی شده و کاملا اتوماتیک دیجیتالی بود. و Z3 ماشین حساب ۲۲ بیتی باینری بود. Z3 دارای لوپ بود ولی فاقد عملگرهای شرطی بود و حافظه و واحدهای محاسباتی‌اش بر مبنای رله‌ی تلفن کار می‌کرد.
نخستین مخترع کامپیوتر الکترونیکی چه کسی بود؟
اگر باور دارید که کامپیوترها به‌صورت ذاتی ابزارهایی الکترونیکی هستند، تامی فلاورز، مهندس انگلیسی تلفن می‌تواند ادعا کند که نخستین مخترع کامپیوتر بوده است. تامی فلاورز، مسئولیت طراحی و ساخت Colossus را برعهده داشت. این دستگاه برای تفسیر پیام‌های رمزگذاری شده بین فرماندهان عالی آلمان در جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار می‌گرفت.
این کامپیوتر می‌تواند عملیات دودیی و شمارش را با استفاده از thermionic valve به انجام برساند. درواقع ماشین طراحی‌شده تامی فلاورز نخستین کامپیوتر قابل برنامه‌ریزی، الکترونیکی و دیجیتال بود. اما Colossus به‌جای استفاده از برنامه‌های ذخیره شده از سوئیچ‌ها و دوشاخه استفاده می‌کرد. در صورتی که کاربر می‌خواست برنامه‌ی ان را تغییر دهد، مجبور بود در یک پروسه‌ی طولانی و سخت، ماشین را مجددا بازسازی کند.
تاریخچه کامپیوتر در ایران
اولین کامپیوتر ایران سال ۱۳۴۱ وارد شد. این یعنی حدود ده سال پس از این که کامپیوتر وارد کشور های صنعتی شده بود به ایران نیز راه پیدا کرده بود.
از سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۶۰، خرید سخت افزار و نصب نرم افزار ها در ایران به شدت حالتی رقابتی پیدا کرده بود. پس از انقلاب و تا سال ۱۳۵۹ یک بازنگری در فعالیت های کامپیوتری اتفاق افتاد و در نهایت پس از باز شدن دانشگاه ها در سال ۱۳۶۲ رشد ان در ایران اغاز شد و پیشرفت زیادی در هر دو حوزه سخت افزار و نرم افزار اتفاق افتاد. ضمن این که کامپیوتر ها توانایی پردازش زبان و خط فارسی را پیدا کردند
جمع بندی:
در انتها ما در رابطه با کامپیوتر و اولین مخترع ان صحبت کردیم امیدوارم از خواندن ان اطلاعاتی کسب کرده باشید.
