قبل از این که به بحث و بررسی فرق بیزینس پلن و بیزینس مدل بپردازیم، می‌خواهیم توضیح مختصری در رابطه با ملزومات قبل از شروع کسب و کار ارائه دهیم. باید بدانید که شروع کسب و کار بدون برنامه ریزی، بی گدال به آب زدن است. پس باید قبل از اقدام به هر کاری، برنامه ریزی کرد. برای شروع یک کسب و کار، باید دو قانون بیزینس پلن و بیزینس مدل را رعایت کرد تا کسب و کاری موفق داشت.
استارت کسب و کار
این نکته را باید بدانید که شما در هر مرحله از استارت کسب و کارتان، باید حتما از دو قانون بیزینس پلن و بیزینس مدل کمک بگیرید. زیرا فقط این دو عامل، باعث می‌شود که شما به موفقیت برسید. لازم است بدانید که این دو اصل، با یک دیگر برابر نیستند و مقوله هر کدام متفاوت است. ولی شاید از دور شبیه به هم به نظر برسند. برای این که کسب و کاری موفق داشته باشید باید هر دو اصل فوق را رعایت کنید. در ادامه به شرح فرق بیزینس پلن و بیزینس مدل خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
معرفی بیزینس پلن
در واقع، بیزینس پلن یک طرح کلی و جامع از کسب و کار ما و اهدافی که قرار است توسط بیزینس ما دنبال شود را به نمایش می‌گذارد. این پلن، به نوعی سندی رسمی است که در هر کسب و کاری، توضیحاتی راجع به نحوه خدمات دهی و ارائه محصولات، منابع مالی و نحوه تامین پول، مدیریت و سایر رفتار هایی که در هر شرکت یا بیزینسی، باید با جزئیات به آن ها پرداخته شود را در خود جای داده است.
بحث بیزینس پلن
کار آفرینان جدید و کسب و کار های نو پا، قبل از شروع فعالیت خود، اقدام به طراحی بیزینس پلن برای خود می‌کنند و اقدام به یادداشت آن می‌کنند. اما بسیاری از کسب و کار هایی که سابقه زیادی در بازار دارند، از بیزینس پلن، صرفا به عنوان تغییر دهنده مسیر استفاده می‌کنند. در بحث فرق بیزینس پلن و بیزینس مدل, سعی کرده ایم که به اهمیت بیزینس پلن و نحوه اجرای بیزینس مدل بپردازیم.
کاهش کارآمدی بیزینس
این دو آرگومان نیز با یک دیگر ارتباطی تنگاتنگ دارند. باید به بحث بیزینس پلن توجه بسیاری داشته باشید و آن را نادیده نگیرید. زیرا این امر موجب می‌شود تا ۵ سال بعدی، شرکت از هر لحاظ تامین باشد. باید توجه داشته باشید که بیزینس پلن شرکت شما نباید همیشه ثابت بماند و همواره باید طبق زمان حاضر در آن، تغییرات خود را داشته باشد. زیرا ادامه دادن با پلن قدیمی پس از چند سال، موجب کاهش کارآمدی بیزینس خواهد شد.
مهم ترین حوزه های برنامه تالیفی بیزینس پلن
همان طور که گفتیم، فرق بیزینس پلن و بیزینس مدل در نحوه عملکرد آن ها و حوزه های آن ها است. مهم ترین حوزه هایی که یک بیزینس پلن آن را دارا است می‌تواند شامل چکیده های برنامه های اجرایی، نوع محصولات و خدمات، شرح وظیفه شرکت، برنامه مخصوص بازاریابی، نحوه اجرا کردن برنامه ها، مدیریت، برنامه مالی و پیوست های مهم آن باشد
نکات مهم در جریان تالیف بیزینس پلن
چند نکته حائز اهمیت در جریان یک بیزینس پلن وجود دارد که به بررسی آن ها می‌پردازیم. باید به این مورد توجه داشته باشیم که بیزینس پلن، حتما باید خلاصه و مفید باشد. یعنی برای این که خسته کننده نباشد باید به صورت مختصر و کوتاه نوشته شود.
کلیّت پلن
دقیقا فرق بیزینس پلن (business plan) و بیزینس مدل در همین موضوع است. یکی از نکات دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد، شناسایی مخاطبین است. در صورتی که بتوان مخاطبین را شناسایی کرد، می‌توان با آن ها ارتباط گرفت. بیزینس پلن شما حتما باید بدون واهمه و ترس نوشته شود. زیرا باید تمام جزئیات در آن مطرح شود. همچنین باید طرح بیزینس پلن شما دارای یک خلاصه اجرایی باشد. در این قسمت، باید کلیّت پلن، بررسی شود. در ضمن یک بیزینس پلن جامع و کامل باید دارای طرح مالی و پیوست ها باشد.
معرفی بیزینس مدل
برای این که فرق بیزینس پلن و بیزینس مدل را متوجه شوید، باید مفاهیم هر کدام را متوجه شده باشید. بیزینس مدل، در واقع مدل تولید محصول و چگونگی ارائه خدمات و پشتیبانی از مشتریان را در خود جای داده است. همچنین نحوه ارسال محصول به مشتریان و روش های انبارداری نیز در آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. به طور کلی در این طرح، تمام جزئیات یک کسب و کار مورد بررسی قرار می‌گیرد.
بوم مدل کسب و کار در بیزینس مدل چیست؟
برای این که مفهوم بوم مدل کسب و کار را متوجه شوید با یک مثال برایتان توضیح می‌دهیم. فرض کنید می‌خواهید از شهری به شهر دیگر سفر کنید. برای این که مسیرتان را بیابید، نیاز به نقشه دارید. بوم مدل کسب و کار نیز همانند نقشه راه است.
این بوم، نقشه راه بیزینس را نشان می‌دهد. برای مثال عناصری مانند شرکای شرکت، مشتریان، منابع تامین مالی، منابع درآمدی، نحوه ارتباط با مشتری و … می‌باشد که در ابعاد بزرگ تر چاپ شده و در معرض دید کارکنان شرکت قرار می‌گیرد. در این بوم، کارکنان یادداشت های خود را بر روی این بوم می‌نویسند و سایر افراد تیم نیز از آن استفاده می‌کنند.
فرق بین بیزینس پلن و بیزینس مدل
برای این که فرق بیزینس پلن و بیزینس مدل را متوجه شوید، باید به درصد پرداختن آن ها به مسائل و جزئیات کوچک تر دقت کنید. پس تفاوت اصلی بیزینس پلن و بیزینس مدل (Business model) در میزان دقت آن ها است. ممکن است بیزینس پلن در صد و پنجاه صفحه نگارش شود. ولی بیزینس مدل باید در یک صفحه به صورت خلاصه، شرح داده شود. طرح کسب و کار باید به هنگام درخواست بودجه و تامین پول برای شرکت ارائه داده شود.
قالب و فرم دهنده به کسب و کار
اما بیزینس مدل، نوعی قالب و فرم دهنده به کسب و کار است و هر استارتاپ جدیدی به آن نیاز پیدا خواهد کرد. اگر بخواهیم به صورت خلاصه و مفید تفاوت این دو را بیان کنیم باید بگوییم که در مدل کسب و کار، مسائل برای یک شرکتی بیان شده است که هم اکنون قادر به ارائه خدمات است و این طرح صرفا برای پیشرفت آن است. ولی در بیزینس پلن، راه ها و قدم های ابتدایی یک استارتاپ بیان می‌شود.
