چقدر با پروتکل‌های اینترنت یا IP ها آشنایی دارید؟ پروتکل اینترنت یک پروتکل ارتباطی لایه شبکه در مجموعه پروتکل اینترنت برای انتقال دیتاگرام در مرزهای شبکه است. عملکرد مسیریابی آن امکان کار در اینترنت را فراهم می‌کند و اساساً خود اینترنت را ایجاد می‌کند. در این مقاله دو پروتکل اینترنت IPv4 و IPv6 معرفی و تفاوت‌های آن‌ها با یکدیگر بررسی می‌شود. با ما همراه باشید.
IP چیست؟
IP مخفف Internet Protocol address است و به شماره شناسایی منحصربه‌فردی گفته می‌شود که برای برقراری یک ارتباط تحت شبکه به وسایل متصل به شبکه اختصاص داده می‌شود. دستگاه‌های مختلف متصل به یک شبکه به کمک آی‌پی‌هایشان شناخته می‌شوند.
IP در اصل، سرویس داده بدون اتصال در برنامه کنترل انتقال اصلی بود که در سال ۱۹۷۴ توسط وینت سرف و باب کان معرفی شد. این سرویس توسط سرویس اتصال‌گرا که مبنای پروتکل کنترل انتقال (TCP) قرار گرفت، تکمیل شد. بنابراین مجموعه پروتکل اینترنت، اغلب با نام TCP/IP شناخته می‌شود. اولین نسخه اصلی IP، پروتکل اینترنت نسخه ۴ یا IPv4 است و اینترنت نسخه ۶ (IPv6) به عنوان جانشین این پروتکل شناخته می‌شود.
IPV4 چیست؟
پروتکل اینترنت نسخه ۴ یا IPv4 چهارمین نسخه استاندارد است که ترافیک اینترنت و سایر شبکه‌های سوئیچ بسته را معرفی می‌کند. این پروتکل در سال ۱۹۸۲ توسط گروه مهندسی اینترنت (IETF) معرفی شد. IPv4 با وجود محدودیت فضای آدرس ۳۲ بیتی، پرکاربردترین نسخه پروتکل است. در حال حاضر تعدادی از ۴٫۳ میلیارد آدرس منحصربهفرد موجود IPv4 به سرعت در حال نابودی است. IPv4 را می‌توان پرمصرف‌ترین پروتکل اینترنت نامید که برای ارتباط گجت‌های مختلف روی شبکه اینترنت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در سال ۱۹۹۳ معرفی مسیریابی میان‌دامنه بدون کلاس (CIDR) انعطاف‌پذیری بیشتری برای تخصیص بلوک آدرس‌ها به همراه داشت. CIDR یک پسوند به آدرس IP اضافه می‌کند تا مشخص کند که چند بیت اصلی نشان‌دهنده آدرس شبکه هستند. CIDR با کاهش تعداد آدرس‌های هدر رفته که سیستم کلاس را درگیر کرده بود، رشد جداول مسیریابی را کند کرد و عمر انرا را افزایش داد. CIDR هنوز پرکاربردترین روش مسیریابی شبکه است که امروزه از آن برای مسیریابی IPv4 و IPv6 استفاده می‌شود.
IPv6 چیست؟
پروتکل اینترنت نسخه ۶ یا IPv6 جدیدترین نسخه پروتکل اینترنت است. IPv6 یک پروتکل ارتباطی است که سیستم شناسایی و مکان‌یابی رایانه‌ها را در شبکه‌ها و مسیرهای تردد در اینترنت فراهم می‌کند. IPv6 در سال ۱۹۹۸ توسط گروه مهندسی اینترنت (IETF) برای مقابله با مشکل طولانی مدت تخلیه آدرس IPv4 توسعه داده شد. این پروتکل اینترنت برای جایگزینی IPv4 در نظر گرفته شده است. IPv6 برخی از محدودیت‌های IPv4 را از بین برده است.
IPv6 می‌تواند پشتیبانی از دستگاه‌های بیشتر، امنیت بهتر و اتصالات کارآمد را برای کاربر فراهم کند. معماری پروتکل IPv6 به معماری IPv4 شباهت دارد. بیشتر پروتکل‌های لایه انتقال که با ان کار می‌کنند، با IPv6 هم سازگاری دارند. پروتکل لایه انتقال FTP تنها پروتکل لایه‌ای است که ممکن است با IPv6 به مشکل بر بخورد. برخی از ویژگی‌های IPv6 به صورت خلاصه عبارتند از:
● عدم نیاز به NAT یا ترجمه آدرس شبکه
● تنظیم خودکار
● تداخل نداشتن با آدرس‌های خصوصی یا درون شبکه‌ای
● مسیریابی ساده و بهینه
● انعطاف‌پذیری بالا
● عدم نیاز به سرور DHCP و قابلیت مدیریت آسان
مطالب مرتبط:
تفاوت IPV6 با IPV4 چیست؟
پس از معرفی پروتکل‌های IPv4 و IPv6 نوبت به این می‌رسد که این دو پروتکل اینترنت مورد مقایسه قرار بگیرند. در ادامه به تفاوت‌های IPv4 و IPv6 در زمینه‌های مختلف اشاره می‌شود.
افزایش ظرفیت آدرس IPv6 نسبت به IPv4
یکی از تفاوت‌های اساسی بین IPv4 و IPv6 ظرفیت آدرس است. IPv6 برای برآوردن تقاضاهای روزافزون برای آدرس‌های IP طراحی شده است که به دلیل ماهیت دو-دویی یا باینری آن‌ها، به صورت یک منبع محدود باقی می‌ماند. جدیدترین نسخه پروتکل اینترنت بیش از ۳۴۰ دیشیلیون آدرس پشتیبانی می‌کند که نشان‌دهنده پیشرفت قابل توجه نسبت به ظرفیت تقریباً ۴٫۳ میلیارد آدرسی IPv4 است.
تفاوت IPv6 با IPv4 در تنظیمات شبکه
تفاوت مهم دیگر بین مراکز IPv4 و IPv6 در زمینه فناوری و شیوه‌های مرتبط با پیکربندی شبکه است. پروتکل DHCP یکی از مواردی است که پروتکل‌های اینترنت نسخه ۴ و ۶ در آن با یکدیگر متفاوت هستند. پروتکل DHCP نوعی پروتکل برای پیکربندی هاست به صورت دینامیک یا پویاست. در این پروتکل به هر آدرسی که در شبکه موجود است، یک آدرس IP اختصاص داده می‌شود. هر دستگاهی که به اینترنت متصل می‌شود، به یک آدرس IP نیاز دارد. این آدرس به وسیله یک روتر مجهز به سرویس DHCP اختصاص می‌یابد.
پیکربندی آدرس در IPv4 به صورت دستی و یا از طریق DHCP انجام می‌شود اما این پیکربندی در IPv6 با استفاده از پروتکل DHCP6، از تنظیم خودکار پیکربندی آدرس بهره می‌گیرد.
تفاوت IPv6 با IPv4در نوع آدرس
یک آدرس IPv6 به طور کلی از دو قسمت تشکیل شده است: دنباله اول یک پیشوند شبکه ۶۴ بیتی است که به یک سایت کاربری یا شبکه مشترک اختصاص داده شده است. دومی یک شناسه میزبان ۶۴ بیتی است که ممکن است به صورت متوالی اختصاص داده شود یا به طور خودکار از آدرس رابط کنترل دسترسی رسانه (MAC) ایجاد شود.
برخلاف IPv4، آدرس‌های IPv6 به صورت هشت گروه چهار رقمی هگزا دسیمال نوشته می‌شوند. برای جدا کردن هر یک از هشت گروه، از علامت دو نقطه استفاده می‌شود. یک آدرس IPv6 معمولی می‌تواند به این صورت ظاهر شود: ۲۰۰۴: ۰cb8: 82a3: 08d3: 1319: 8a2e: 0370: 7334.
باید از کدام آدرس‌ها استفاده کرد؟
با بررسی پروتکل‌های IPv4 و IPv6، ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که باید از از آدرس‌های IPV6 استفاده کرد یا از آدرس‌های IPV4 ؟! پاسخ، هر دو مورد است! شما باید از هر دو آدرس IPv4 و IPv6 استفاده کنید.
تقریباً همه افراد در اینترنت در حال حاضر آدرس IPv4 دارند، یا پشت نوعی NAT هستند و می‌توانند به منابع IPv4 دسترسی داشته باشند. در تعداد کمی از مکان‌ها، ISP ها در درجه اول IPv6 یا فقط IPv6 را به مشتریان ارائه می‌دهند و از NAT ، NAT64 یا راه‌حل‌های دیگر از این قبیل برای اتصال IPv4 استفاده می‌کنند. انتظار می‌رود با افزایش فضای آدرس IPv4 در نهایت این تعداد افزایش یابد. این کاربران معمولاً عملکرد بهتری نسبت به IPv6 خواهند داشت.
سخن آخر
هر کدام از پروتکل‌های اینترنت IPv4 و IPv6 دارای ویژگی‌هایی هستند و شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. برای انتخاب این پروتکل‌ها باید نیازهای خود را در نظر بگیرید و از هر کدام در جهت رسیدن به اهدافتان بیشترین سود را ببرید. پس به جای موضع‌گیری، نیازهایتان را بسنجید و در راستای رفع آن‌ها قدم بردارید
