دنیای ارزهای دیجیتال با بیت کوین آغاز شد ولی پس از گذشت زمان کوین های دیگری نیز وارد بازار شدند. برای مثال ارزهایی مانند اتریوم توانسته اند بخشی از مارکت ارزهای دیجیتالی را به خود اختصاص دهند. با توسعه رمز ارزهای دیجیتال در چند سال اخیر، اصطلاحی به عنوان توکن (Token) نیز در این حوزه ظهور کرده است، بنابراین تصمیم گرفتیم مطلبی درباره توکن و انواع آن برای شما تهیه کنیم. قبل از اینکه به معرفی Token بپردازیم بهتر است تا با مفهوم رمز ارز بیشتر آشنا شویم.
رمز ارز (Cryptocurrency) چیست؟
افراد فعال در حوزه ارزهای مجازی معمولا رمز ارز (Cryptocurrency)، آلتکوین (Altcoin) و توکن (Token) را با یکدیگر اشتباه می گیرند. به طور کلی می توان گفت آلتکوین و Token به عنوان زیر مجموعه رمز ارز به شمار می روند. رمز ارز یک ارز استاندارد محسوب می شود که برای ارسال یا دریافت پرداخت های مالی بر روی بلاکچین مورد استفاده قرار می گیرد، هم اکنون بیت کوین به عنوان محبوب ترین رمز ارز موجود در بازار به شمار می رود.
آلتکوین ها رمزارزهای به غیر از بیت کوین هستند که پس از موفقیت گسترده این ارز به بازار عرضه شدند. اصطلاح آلتکوین در حقیقت به تمام ارزهای پس از بیت کوین اطلاق می شود که با شعار رفع مشکلات بیت کوین به بازار عرضه شدند. به عنوان مثال ارزهایی مثل لایت کوین (Litecoin)، بیت کوین کَش (Bitcoin Cash) و Dogecoin نمونه های بارز آلتکوین ها به شمار می روند. اگرچه هر کدام از آلتکوین ها به موفقیت هایی در این زمینه دست پیدا کرده اند اما هیچ کدام به محبوبیت بیت کوین نرسیده اند.
توکن رمزنگاری شده نیز نشان دهنده یک دارایی یا سهام قابل معامله است که بر روی یک بلاکچین طراحی شده و در فرآیند عرضه اولیه سکه (ICO) به فروش می رسد.
توکن چیست؟
Token ها که با نام دارایی های رمزپایه نیز شناخته می شوند به ارزهای دیجیتالی گفته می شود که در محیط بلاکچین خود مستقر بوده و نشان دهنده یک دارایی یا سهام هستند. اغلب با هدف جمع آوری سرمایه در کمپین های فروش جمعی (Crowdsale) مورد استفاده قرار می گیرند اما می توان از آن ها به عنوان جایگزین چیزهای دیگر نیز استفاده کرد.
در اصل ارزهای رمزپایه و آلتکوین ها به عنوان یک ارز دیجیتال از بلاکچین اختصاصی خود بهره مند هستند و به عنوان یک واسطه در پرداخت های دیجیتالی مورد استفاده قرار می گیرند. در طرف مقابل، یک بلاک چین ممکن است برای توسعه و اجرای اپلیکیشن های غیر متمرکز (Dapps) و قراردادهای هوشمند مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین توکن ها وظیفه تسهیل تراکنش های موجود در آن را بر عهده خواهند داشت.
چنین بلاکچینی بر روی موضوعاتی نظیر قراردادهای هوشمند یا برنامه های غیر متمرکز کار می کنند. به عبارت دیگر قراردادهای هوشمند و برنامه های غیر متمرکز از کدهای برنامه ریزی شده به منظور پردازش و مدیریت تراکنش های مختلف بر روی بلاکچین استفاده می کنند.
انواع توکن ها
۱- توکن های کاربردی (Utility Tokens) :
توکن های کاربردی برای استفاده در اهدافی خاص هستند. معمولاً در اپلیکیشن یا پلتفرم به خصوصی مورد استفاده قرار می گیرند. یکی از متداول ترین روش های استفاده از Token این است که شما می توانید هزینه خرید خود در پلتفرم را با آن پرداخت کنید. برای مثال می توانید هزینه استفاده از خدمات بهداشتی و سلامتی پلتفرم Medipedia را با استفاده از توکن های MEP پرداخت کنید.
Token های کاربردی توسط یک کمپانی منتشر می شوند تا مکانیزمی برای پرداخت هزینه محصولات و خدمات جدید خود در اختیار کاربران بگذارند. به خاطر داشته باشید که خرید Token های یک شرکت در فرآیند عرضه اولیه سکه (ICO) به سود شما خواهد بود چرا که توکن های موجود در این فرآیند عموماً با قیمت فوق العاده پایین تری در مقایسه با نرخ بازار ارائه می شوند.
۲- توکن بهادار (Security/Equity Tokens) :
توکن های بهادار عملکردی نظیر اوراق بهادار سنتی دارند و درست همانند سهام یک شرکت پس از عرضه اولیه سکه به خریداران اعطا می شود، در حقیقت با خرید Token های بهادار یک شرکت یا پروژه، شما نیز از سود سهام آن برخوردار خواهید شد. تفاوت آن با Token های کاربردی در این است که مقررات و قوانین تجارت سهام، محدودیت هایی برای توکن های بهادار در نظر می گیرد.
به طور کل توکن های بهادار را می توان خارج از پلتفرم نیز به دست آورد. ارزش Token های بهادار نیز همانند سهام بورس تحت تاثیر عملکرد پروژه یا شرکت مربوطه خواهد بود. اما به خاطر داشته باشید که این موضوع در مورد Token های کاربردی صدق نخواهد کرد.
۳- توکن های جایزه (Reward Tokens) :
توکن های جایزه به عنوان نشان تجاری یک اپلیکیشن بلاکچین طراحی می شوند و اغلب به عنوان پاداش به صورت رایگان در اختیار افراد قرار می گیرند. برای مثال می توان به توکن MPR اشاره کرد که با توجه به میزان بازخورد محتوا به اعضای پلتفرم Medipedia اعطا می شود. البته توجه به این نکته حائز اهمیت است که توکن های جایزه معمولاً ارزشی همانند توکن های واقعی نخواهند داشت.
۴- توکن های دارایی (Assets Tokens) :
Token هایی که توسط یک دارایی واقعی نظیر طلا، املاک و مستغلات یا اوراق بهادار پشتیبانی می شوند را توکن های دارایی نام گذاری کرده اند. اینگونه از توکن ها نشان دهنده ارزش یک دارایی واقعی هستند و برای خرید و فروش آن دارایی مورد استفاده قرار می گیرند؛ این موضوع در حقیقت باعث پیشرفت تجارت دارایی های فیزیکی در پلتفرم های آنلاین می شود.
۵- توکن های ارزی (Currency Tokens) :
توکن های ارزی عملکردی همانند ارزهای دیجیتال دارند و می توان از آنها به عنوان روش پرداختی در خرید استفاده کرد. برای مثال بیت کوین یک ارز دیجیتال محسوب می شود که می توان از آن در خرید و فروش آنلاین یا آفلاین استفاده کرد. علاوه بر این می توان توکن های ارزی را با دیگر ارزهای دیجیتال یا پول های فیات معاوضه کرد و یا اینکه آنها را به کیف پول کاربران دیگر واریز کرد.
