مقدمه
عرضه اولیه کوین یا ICO ها در سال ۲۰۱۷ محبوبیت زیادی پیدا کردند. در سال ۲۰۱۹، عرضه اولیه صرافی (IEO) رونق گرفت و صرافیهای متمرکز ارزهای دیجیتال مانند بایننس، به عنوان سکوی پرش برای ارائه توکنهای جدید عمل میکردند. در سال ۲۰۲۰، نوع جدیدی از عرضه اولیه به بازار ارزهای دیجیتال وارد شده است: عرضه اولیه دیفای با نام مخفف IDO (Initial DeFi Offering). برای آشنایی با این نوع عرضه اولیه و شناخت پروژههای عرضه اولیه دیفای با ما در ادامه مقاله همراه باشید.
دیفای (DeFi) چیست؟
منظور از دیفای پلتفرمهای امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) هستند که بر بستر بلاکچین کار میکنند. دیفایها از قراردادهای هوشمند برای مدیریت سیستمهای مالی استفاده میکنند.
با گسترش بلاکچین و ارزهای دیجیتال، بازارهای مالی و سیستمهای امور مالی غیرمتمرکز نیز گسترش مییابند. هماکنون بازارهای مالی و سیستمهای بانکی به افراد دسترسی آزاد و عادلانه ارائه نمیدهند و زیرساختی که هماکنون ارائه میشود، کاملاً متمرکز است؛ در نتیجه آسیبپذیر هستند و خطراتی همچون کلاهبرداری، سانسور، جعل و … بازارهای مالی را تهدید میکند.
بلاکچین در حال آمادهسازی زیرساختی جدید، غیرمتمرکز و قابلاعتماد برای بازارهای مالی است. دیفای (DeFi) زیرساخت جدیدی از بازارهای مالی بر بستر بلاکچین است که امکان مدیریت امور مالی را به صورت غیرمتمرکز فراهم میکند.
عرضه اولیه کوین (ICO) چیست؟
ICO مخفف Initial Coin Offering به معنی عرضه اولیه کوین است. عرضه اولیه کوین مفهوم جدیدی از سرمایهگذاری گروهی است که در صنعت ارزهای دیجیتال استفاده میشود. در واقع فرآیندی است که در آن یک شرکت ارز دیجیتال خود را برای اولین بار با هدف تأمین بودجه به بازار عرضه میکند.
توسعهدهندگان ارز دیجیتال معمولاً تعداد مشخصی از توکنهای خود را به صورت عرضه اولیه منتشر میکنند و بعد آنها را در ازای بیت کوین، تتر یا پول فیات به خریداران میفروشند.
عرضه اولیه صرافی (IEO) چیست؟
صرافی (Initial Exchange Offering) فرآیند فروش یک توکن است که از طریق صرافیهای رمزارزی عرضه و نظارت میشود. به طور انحصاری فقط برای کاربران همان صرافی قابل دسترس است؛ البته ممکن است برخی IEOها در چند صرافی برگزار شود.
گام بعدی در تکامل عرضه اولیه کوین (ICO) است. بر عرضه اولیه کوینها نظارتی نبود و موارد کلاهبرداری زیادی به این روش رخ داد. اما در عرضه اولیه صرافی، کاربران راحتتر و با اعتماد بیشتر میتوانستند شرکت کنند؛ چون صرافیها تیم و پروژه ارز دیجیتال مورد نظر را بررسی میکردند.
عرضه اولیه دیفای (IDO) یا Initial DeFi Offering چیست؟
سیستمهای مالی غیرمتمرکز که از قراردادهای هوشمند به جای واسطههای شخص ثالث برای تأمین منابع مالی سیستمهای سنتی و پیشین استفاده میکند، در چند سال گذشته به یکی از درخشانترین مزیتهای اتریوم تبدیل شده است. در حال حاضر، ما شاهد پروژههای مهم DeFi جدید با کاربردهایی مانند وامدهی هستیم.
علاوه بر این، یکی دیگر از بزرگترین کاربردهای در حال افزایش در بخش DeFi، صرافیهای غیر متمرکز (DEX) است که بر اساس آن کاربران میتوانند توکنها را به صورت ۲۴ ساعته در ۷ روز هفته و به آسانی و بدون مجوز معامله کنند. در میان این پلتفرمها، یونی سواپ (Uniswap)، که برای اولین بار در نوامبر ۲۰۱۸ روی اتریوم مستقر شد، محبوبیت خاصی پیدا کرده و به منبع نقدینگی برتر و معتبر برای اکوسیستم ارزهای دیجیتال تبدیل شده است.
ویژگیای که یونی سواپ را محبوب کرده این است که قرارداد هوشمند آن در دسترس عموم است؛ بدین معنا که هر کسی یا هر پروژهای میتواند از زیرساختهای عملی آن استفاده کند. با توجه به عرضه اولیه دیفای (IDO)، یونی سواپ به یک سیستم انتخابی برای توزیع کلاس جدیدی از محصولات بومی ارز دیجیتال تبدیل شده است: توکنهای مدیریتی.
از نظر بنیادی، جذابترین عرضه اولیه دیفای پروژههایی هستند که یک محصول را به پایان رساندهاند و در شبکه اصلی اتریوم آزمایش شدهاند یا MVPهای عمومی منتشر کردهاند. پروژههایی که فقط با عرضه یک توکن ERC20 و انتشار یک وایت پیپر شروع شدهاند، ارزش سرمایهگذاری ندارند.
آخرین عرضه های اولیه دیفای (IDO)
عرضه اولیه دیفای UMA
پروتکل UMA در دسامبر ۲۰۱۸ شروع به کار کرد. این پروژه یک پلتفرم قراردادهای مالی غیرمتمرکز است که هدف آن ارائه دسترسی به بازار جهانی به کاربران است. به طور خاص، پروتکل UMA متخصص در تقویت توکنهای ترکیبی و به اصطلاح بیقیمت است که توکنهای ERC20 با وثیقه هستند و میتوانند بدون نیاز به گرفتن مداوم قیمت on-chain از طریق یک اوراکل، همه چیز را ردیابی کنند. این پروژه برای نشان دادن فناوری خود، اولین توکن ارزشمند خود، ETHBTC را در ماه می ۲۰۲۰ راهاندازی کرد. نسخه اولیه این توکن نسبت قیمت ETH/BTC را دنبال میکند و به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که با توجه به قیمت اتر در برابر بیت کوین، خرید یا فروش انجام دهند.
عرضه اولیه دیفای COMP
ارز دیجیتال کامپوند (Compound) که در سپتامبر ۲۰۱۸ در شبکه اصلی اتریوم راهاندازی شد، یک پروتکل الگوریتمی بازار پول است که حول وام و استقراض غیرمتمرکز فعالیت میکند. کاربران میتوانند نقدینگی خود را به پروتکل ارائه دهند تا با قرار دادن وثیقه، سود مرکب یا ارز دیجیتال قرض بگیرند. از زمان راهاندازی، کامپوند به عنوان یکی از پیشرفتهترین برنامههای اتریوم شناخته شده است. در اوایل ژوئیه ۲۰۲۰، کامپوند بزرگترین پروژه DeFi بود و ارزش کلی ۶۷۹ میلیون دلاری داشت؛ یعنی ۷۰ میلیون دلار بیشتر از MakerDAO دومین پروژه بزرگ دیفای در آن زمان.
عرضه اولیه دیفای DXD
پس از راهاندازی تیم Gnosis در مارس ۲۰۱۹، DXdao یک مجموعه غیرمتمرکز است که بر توسعه محصولات دیفای متمرکز است. تاکنون، DXdao از پروژههایی مانند بازار پیشبینیهای غیرمتمرکز Omen.eth و DEX Mesa.eth پشتیبانی کرده و مالک آنها است. DXD توکن بومی اکوسیستم DXdao است.
عرضه های اولیه دیفای که قرار است به زودی اجرا شود!
BZRX
این پروژه در ژوئیه ۲۰۱۸ از b0x به bZx تغییر نام داد. bZx یک پلتفرم غیرمتمرکز برای وامدهی و ترید مارجین است. مسئولین پروژه توضیح دادند:
MTA
پروتکل mStable که در ماه می ۲۰۲۰ راهاندازی شد، یک پلتفرم غیرمتمرکز همهجانبه برای وامدهی استیبل کوین و نقدینگی است. این پروتکل به کاربران اجازه میدهد که استیبل کوینهای ERC20 مانند Dai ،USDC یا USDT را به منظور تولید mUSD با نسبت ۱:۱ ذخیره کنند. در صورت تمدید، میتوان MUSD را در یک قرارداد «ذخیره» واریز کرد تا از طریق پروژههایی مانند Compound و Aave درآمد کسب کند؛ یا میتوان از توکن با ویژگی سواپ استفاده کرد که معاملات استیبل کوین با اسلیپیج صفر را امکانپذیر میکند.
CRV
در ژوئن ۲۰۲۰، صرافی غیر متمرکز Curve Finance برای معاملات کارآمد استیبل کوین با استیبل کوین، از منحنی DAO و توکن CRV رونمایی کرد. DAO مبتنی بر آراگون است و هزینههای معاملات Curve را جمعآوری میکند. همچنین توکن CRV یک توکن مدیریتی است که از استیکینگ (Staking) پشتیبانی میکند.
سخن پایانی
سال ۲۰۲۱ پروژههای دیفای بسیار رونق گرفتند. نیاز به وجود پلتفرمهای دیفای که بتوانند سرویسهای مالی مناسبی به کاربران ارزهای دیجیتال ارائه دهند، کاملاً احساس میشد. با ورود پروژههای دیفای افراد بسیاری به سرمایهگذاری روی آنها علاقه نشان دادند. بنابراین توسعهدهندگان پروژه شروع به عرضه اولیه دیفای (IDO) کردند.
عرضه اولیه دیفای به شکلها و روشهای مختلف انجام میشود، اما یک چیز قطعی وجود دارد و آن این است که موارد بیشتری عرضه اولیه دیفای یا Initial DeFi Offering (IDO) در راه است. یک دلیل این است که این نوع عرضهها تازه شروع شده است. دلیل دیگر اینکه، در حال حاضر این نوع عرضه عمومی و تقویت فعالیتهای اجتماعی در اطراف پروژههای دیفای در اوایل عمرشان برای معرفی و جذب سرمایه پروژه بسیار مفید بوده است؛ بنابراین پروژههای بیشتری مطمئناً این موفقیت را دنبال خواهند کرد. بنابراین، نکته کلیدی برای سرمایهگذاران این است که روی پروژههایی که محصولات نهایی یا MVPهای جالب دارند سرمایهگذاری کنند. این روزها فقط داشتن یک وایتپیپر و یک توکن کافی نیست.