دامنه سایت چیست؟

دامنه آدرس وب‌سایت شما است. قطعاً هیچ تعریف ساده‌تری درمورد دامنه، دامین (حتی دیده می‌شود که برخی به آن دومین هم می‌گویند) نمی‌توان ارائه داد.

کلیشه‌ای‌ترین توصیفی که راجع‌به نام دامنه وجود دارد جمله زیر است:

 اگر وب‌سایت حکم خانه شما را داشته باشد، نام دامنه یا Domain Name آدرس این خانه است. این عبارت می‌تواند از نظر کلیشه‌ای بودن با جمله دیر نرسیدن بهتر از هرگز نرسیدن است رقابت تنگانگی داشته باشد! 

البته که هر دوی این عبارات کاملاً درست هستند، فقط شاید به‌خاطر زیاد تکرار شدن به‌ شکل‌های مختلف آزاردهنده به‌نظر برسند.

از بحث دور نشویم. این مقاله در رابطه با تعریف نام دامنه و ثبت و خرید دامین است که در آن به موارد مرتبط دیگری مانند انواع دامنه، اجزای تشکیل‌دهنده دامنه، تفاوت هاست و دامنه و … هم اشاراتی خواهیم داشت.

دامنه چیست؟ تعریف دامنه به زبان ساده

شاید باورتان نشود، اما دنیای اینترنت بدون دامنه ممکن بود خیلی زود نابود شود!

شما برای دسترسی به یک وب‌سایت باید نام آن را در مرورگرتان وارد کنید تا بتوانید وارد آن شوید. نام هر وب‌سایتی دامین آن محسوب می‌شود.

بیایید کمی تخصصی‌تر به موضوع نگاه کنیم. البته نه خیلی تخصصی!

اینترنت شبکه‌ای بی‌پایان از کامپیوترها است که به یکدیگر متصل شده‌اند. هر کامپیوتر در این شبکه بزرگ، IP مخصوص به خود را دارد که به‌وسیله آن، توسط دیگر کامپیوترها شناسایی می‌شود.

هر IP متشکل از چند عدد است؛ اما وقتی صحبت از استفاده انسان‌ها درمیان باشد، حفظ کردن اعداد کار راحتی نیست. مخصوصاً برای بشر قرن ۲۱ که تمرکز حواس کم‌تری نسبت‌به اجدادش دارد. به‌همین‌خاطر هر سایتی می‌تواند یک دامین اختصاصی داشته باشد تا بازدیدکنندگانش با وارد کردن آن، مستقیماً وارد سایت شوند.

یک آدرس IP به‌طور کلی به شکل زیر است:

۶۶.۲۴۹.۶۶.۱

مطمئناً شما هم قبول دارید که حفظ کردن اعداد، به‌جای یک کلمه ساده مانند Google کار سختی است! دشواری زمانی چند برابر می‌شود که می‌دانید قرار نیست Google تنها سایتی باشد که اعدادش را لازم دارید.

اگر فرض را بر این بگیریم که یک کاربر حداقل از ۶ سایت به‌شکل منظم استفاده می‌کند، یعنی حفظ کردن ۶ آدرس IP که همگی متشکل از اعداد هستند. حالا اوضاع خیلی پیچیده به‌نظر می‌رسد، این‌طور نیست؟

برای اینکه پیچیدگی اینترنت بدون دامین را بهتر تصور کنید، به مثال زیر توجه کنید.

فرض کنید خیابان‌‌های شهرتان اسم ندارند. در این صورت مجبوریم از مختصات جغرافیایی آن‌ها استفاده کنیم. مثلاً به‌جای بزرگراه همت، اتوبان ۱۳۲۴۳۵ را داریم و به‌جای صدر و بابایی باید بگوییم ۱۴۲۵۳۶ و به‌همین ترتیب برای تک‌تک کوچه‌ها و خیابان‌ها هم به‌جای اسامی از اعدادچند رقمی استفاده می‌شود. تمام تابلو‌های راهنما (همان تابلو‌های سبز رنگ در شهر و آبی رنگ در آزادراه‌های بین‌شهری) به‌جای اینکه اسم داشته باشند، عدد دارند و مردم باید با سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت مسیر درست خود را براساس اعداد شش رقمی تشخیص بدهند!

آدرس دادن در این شرایط می‌تواند یک فاجعه به‌تمام عیار باشد. ۸۳۰۴۹۶ را تا انتها برو و در نهایت سر سه‌راه ۹۲۰۴۷۶ و ۰۹۲۷۴۵ به‌سمت راست بپیچ!

احتمالاً هر روز در خیابان افراد بسیاری را می‌دیدیم که گیج و منگ اطرافشان را تماشا می‌کنند، چون رقم ششم آدرس را اشتباه خوانده بودند و کلاً مسیرشان عوض شد.

به لطف پروردگار به‌جای اعداد از اسامی استفاده می‌کنیم و نیازی به تحلیل ارقام در ذهنمان نداریم. خیابان باهنر را تا انتها برو و درنهایت سر سه‌راه یاسر به‌سمت راست بپیچ.

نام دامنه هم درست مانند اسامی خیابان‌ها که شهروندان را از سردرگمی نجات می‌دهد، کمک می‌کند تا کاربران اینترنت نیازی نداشته باشند با اعداد سروکله بزنند.

خوب است بدانید این راه‌حل اخیراً ارائه نشده است و تقریباً قدمتی به‌اندازه اینترنت دارد؛ یعنی در همان روزهای آغاز به‌ کار شبکه جهانی، متخصصان می‌دانستند که باید زحمت را از دوش مخاطب بردارند و نام دامنه این کار را انجام داد. اولین دامین در سال ۱۹۸۵ ثبت شد!

اگر قصد راه‌اندازی یک وب‌سایت را دارید، بد نیست حالا که تعریف دامنه را می‌دانید، با طرز کار آن هم آشنا شوید.

دامنه سایت چگونه کار می‌کند؟

وقتی تصمیم می‌گیرید وارد یک سایت شوید ابتدا باید آدرس آن را در قسمت مربوطه مرورگرتان وارد کنید. پس از وارد کردن نام دامنه و تائید آن، درخواستی برای DNS ارسال می‌شود.

سپس DNS هاست‌های مختلف را بررسی می‌کند و پس از پیدا کردن IP مرتبط، سایت را به شما یا دیگران نمایش می‌دهد.

آیا دامنه همان URL است؟

اگر از کسی پرسیدید domain چیست و پاسخ داد دامنه همان URL است، به درستی تمام حرف‌هایش شک کنید! همه دامنه‌ها یک URL هستند، اما هر URL لزوماً قرار نیست یک دامنه باشد. پیچیده شد؟ نگران نباشید، الان توضیح می‌دهیم.

URL چیست؟

اول ببینیم URL مخفف چیست؟ این کلمه از حروف عبارت Uniform Resource Locator گرفته شده است. معنی URL به فارسی می‌شود منبع‌یاب جهانی یا همگانی؛ ولی ما به آن آدرس سایت هم می‌گوییم.

تفاوت دامنه و URL چیست؟

هر صفحه‌ای در دنیای اینترنت آدرس مخصوص به خودش را دارد؛ یعنی یک سایت ممکن است هزاران صفحه مختلف داشته باشد که هرکدام از این صفحات آدرس مخصوص به‌خود را دارند. برای مثال اگر وارد صفحه اصلی ایران سرور شوید و در قسمت بالای سایت روی ثبت دامنه کلیک کنید، وارد صفحه‌ای با آدرس زیر می‌شوید:

shopingserver.net/domains

این آدرس URL مخصوص قسمت ثبت دامنه در سایت است. هر قسمتی URL ویژه خود را دارد، ده‌ها، صدها و شاید هزاران URL مختلف؛ اما ایران سرور فقط یک نام دامنه دارد:

shopingserver.ir

تمامی صفحات دیگر، متعلق به این دامنه محسوب می‌شوند.

اجزای تشکیل‌دهنده یک URL چیست؟

ما یک URL داریم که آدرس کلی سایت است. یعنی همان چیزی که در نوار مرورگر وارد می‌کنیم و وارد سایت می‌شویم.

حالا ما آناتومی URL را در عکس زیر برای‌تان ترسیم کرده‌ایم. هر URL از بخش‌های مختلفی تشکیل شده که نام دامنه یکی از آن‌ها است.

نام دامنه

پس از www و قبل از اولین نقطه، نام سایت شما قرار می‌گیرد که اصطلاحاً به نام دامنه (Domain Name) شهرت دارد. در انتخاب این نام نمی‌توانید از فاصله میان حروف استفاده کنید، اما استفاده از (-) مجاز است. همچنین هر نامی فقط برای یک نفر قابل استفاده است و امکان استفاده از نام تکراری وجود ندارد.

پسوند دامنه

پس از نام دامنه پسوند می‌آید. Com، Net، Org در سطح جهان و Ir در ایران، جزو معروف‌ترین پسوندها هستند. پرداختن به موضوع پسوند دامنه هم مانند نام آن، مسئله پرنکته‌ای است که جای آن در این مقاله نیست.؛ اما قول می‌دهیم در مقاله دیگری به‌صورت کامل درباره پسوندهای دامنه صحبت کنیم.

ساب دامین

ساب دامین یا زیردامنه، چیزی است که قبل از نام دامنه می‌آید و گاهی از دامنه اصلی مستقل است. در این تصویر www به‌معنی World Wide Web و یک زیردامنه است. کلمه Blog در blog.iransever.com هم یک زیردامنه است.

پیشنهاد می‌کنم برای آشنایی بیشتر با ساب دامنه و تاثیر آن روی سئوی سایت، مقاله زیر دامنه چیست را بخوانید.

پروتکل Https

پروتکل مثل یک تونل بزرگ است که اطلاعات از طریق آن بین کامپیوترها جابه‌جا می‌شود. برای همین وقتی آدرس سایت‌ها را وارد می‌کنید، اول اسم بزرگراه اطلاعاتی یعنی همین https می‌آید و بعد به اینترنت می‌گویید: «اطلاعات را از این بزرگراه رد کن بعد برو به آدرس »

این ساده‌ترین تعریفی بود که می‌شد درباره پروتکل ارائه داد؛ اما اگر ذهن کنجکاوی دارید و دوست دارید بیشتر بدانید، ۲ مقاله زیر را بخوانید:

پروتکل چیست؟

پروتکل Https چیست؟

خیلی‌ها دامنه را با مفهوم دیگری با نام هاست اشتباه می‌گیرند؛ اما خب هاست و دامنه زمین تا آسمان تفاوت دارند 🙂

هاست و دامین چه فرقی با یکدیگر دارند؟

هاست و دامین چیست؟ بیایید برگردیم سراغ کلیشه اصلی این موضوع، یعنی دامین آدرس خانه شماست. هاست هم زمین خانه شما در آن آدرس است.

برای اینکه بتوانید آپارتمان، ویلا، برج، خانه باغ و هرنوع منزل مسکونی دیگری بسازید، باید زمینی در اختیار داشته باشید. همان‌طور که خانه‌تان نمی‌تواند آدرس نداشته باشد، ساخت یک سرپناه بدون داشتن زمین خالی هم ممکن نیست.