Jumper نوعی قطعه پلاستیکی است که در داخل آن یک اتصال فلزی قرار دارد و برای اتصال دادن دو پین در قطعات الکترونیکی به کار می رود. در واقع جامپر ها نقش اتصال دهنده را ایفا می کنند. در دنیای کامپیوتر چندین نوع جامپر وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از جامپر بایوس، جامپر در مادربرد و جامپر هارد که هر کدام وظیفه مخصوص به خود را ایفا می کنند.
Jumper چیست ؟
Jumper در واقع یک قطعه پلاستیک است که در داخل آن یک بدنه رسانای الکتریکی وجود دارد. با قرار دادن جامپر روی پین های مخصوص اتصال بین پین ها را برقرار می کند؛ با برداشتن ان اتصال ها از بین می رود. یکی از مزیت های Jumper این است که در صورت مواجهه با گرما منقبض می شود و در نتیجه هرچه دما بالاتر رود اتصال بین پین ها پایدار تر می شود. به همین دلیل در قطعاتی که ممکن است در محیط های گرم و یا دارای گرما کار کنند از جامپر ها استفاده میکنند.
در واقع جامپر ها به نوعی با این اتصال برقرار کردن نوعی قابلیت را روی قطعات اجرا می کنند. هر قطعه ای که دارای محل قرار گیری جامپر باشد به نوعی قطعه آپشنال به حساب می آید که در صورت وجود Jumper یک کار به خصوص را انجام می دهد و با حذف Jumper یک کار دیگر را انجام می دهد.
Jumper چیست و جامپر هارد و جامپر بایوس چه کاری انجام می‌دهند؟
بیشترین کاربرد Jumper در مدارات کامپیوتر است. جامپر ها می توانند به نوعی در هنگام اتصال و عدم اتصال داد های مخصوص به خود را ارسال کنند؛ مثلاً در زمان اتصال جامپر ها و پین ها عدد باینری ۱ ارسال می شود و در زمان عدم اتصال عدد باینری ۰ ارسال می شود و هر کدام از این عدد ها در پردازش رایانه تفسیر مخصوص به خود را خواهند داشت.
جامپر بایوس چیست ؟
جامپر بایوس برای نگهداری اطلاعات موجود در بایوس رایانه به کار می رود. شما می توانید این اطلاعات را با وارد شدن به بخش بایوس رایانه تغییر دهید. این تغییرات در هنگام خروج از محیط بایوس در حافظه بایوس ذخیره می شود و در روشن شدن بعدی رایانه تغییرات جدید اعمال می شود. در صورتی که تغییرات برای رایانه و یا حتی برنامه بایوس مشکل ساز باشد شما می توانید با قرار دادن Jumper و یا برداشتن آن از روی مادربرد (محل مخصوص بایوس در نزدیکی باتری بایوس) تنظیمات برنامه بایوس را به تنظیمات کارخانه و پیش فرض باز گردانید. در تمامی مادربرد های قدیمی و جدید از این Jumper استفاده می شود.
جامپر بایوس را می توان یکی از پرکاربردترین قطعات قرار داده شده روی مادربرد ها نامید که می تواند در خیلی از مواقع گره گشای مشکلات بایوس باشد. برای پاک کردن اتصال قرار داده شده در بایوس و به نوعی ریست کردن CMOS و بازگشت به تنظیمات اولیه بایوس شما می توانید با برداشت جامپر بایوس این کارا انجام دهید. جامپر بایوس حتی می توان پسورد های قرار داده شده روی سیستم بایوس را نیز پاک کند.
جامپر در مادربرد چیست؟
مادربرد ها بر روی خود ممکن است چندین Jumper داشته باشند. معروف ترین جامپر در مادربرد جامپر مربوط به بایوس است. همچنین چند جامپر در مادربرد وجود دارد که هر کدام کار خاصی را انجام می‌دهند. معروف ترین جامپر بعد از جامپر بایوس جامپر کارت صدا می باشد. شما با برداشت و یا قرار دادن این جامپر در مادربرد روی پین های مخصوص مربوط به کارت صدا می توانید کارت صدای مادربرد را فعال و یا غیرفعال نمایید.
Jumper های دیگری نیز روی مادربرد قرار دارند. جامپر در مادربرد گاهی می تواند وظیفه ارسال یک بیت مخصوص را بر عهده داشته باشد در مادربرد های مخصوص و مادربرد های مخصوص به سرور ها می توان از جامپر ها برای فعال یا غیر فعال کردن یک سری تنظیمات خاص استفاده کرد. به عنوان مثال قرار دادن یک سری مشخص جامپر در مادربرد سرور می تواند قابلیت استفاده از یک قطعه سخت افزاری مانند کارت شبکه اینترنال را فعال یا غیر فعال کند.
جامپر هارد چیست؟
در سری هارد های IDE برای اینکه مشخص شود کدام هارد اصلی است و ویندوز بر روی آن نصب شده و کدام هارد دیسک فرعی است و باید به دنباله هارد اصلی از آن استفاده شود از قابلیت جامپر هارد استفاده می کردند. در هارد های امروزی دیگر از این Jumper ها استفاده نمی شود و بر روی برد هوشمند هارد ها و همچنین مادربرد ها تنظیمات آن‌ها قرار داده شده است. در نوع خاصی از هارد دیسک ها همچنان از جامپر هارد استفاده می شود. این Jumper ها می توانند تنظیمات خاصی را بر روی هارد ها اجرا و اعمال کنند. مهم‌ترین تنظیماتی که توسط جامپر هارد اعمال می شود حالت master یا Slave است که به هنگام قرار دادن دو هارد دیسک از آن‌ها استفاده می شود.
شما می توانید با قرار دادن Jumper بر روی پین های پشت هارد در یک حالت خاص بخش های و حالت های مختلف هارد دیسک را فعال نمایید. از جامپر هارد در هارد دیسک های IDE قدیمی به شدت استفاده می شده است. امروزه با پیدایش هارد های ساتا و همچنین هارد های NVMe دیگر جامپر ها در این هارد ها کارایی دارند و تنظیمات مربوط به آن‌ها در بایوس مادربرد ها انجام می شود.
همانطور که اعلام شد Jumper ها نقش مهمی در قطعات رایانه ای دارند و همچنان حضور فعال و پر رنگی را در این قطعات سخت افزاری ایفا می کنند. شما می توانید با تغییر محل اتصال جامپر ها نوعی قابلیت خاص و ویژه را روی مادربرد ها و یا حتی هارد دیسک های خود فعال یا غیر فعال نمایید و البته باید این نکته را به یاد داشته باشید که در صورتی که جامپرها اشتباهی دست‌کاری شوند ممکن است قطعه سخت افزاری درست کار نکند و یا حتی در بدترین حالت آسیب سخت افزاری ببیند. پس قبل از اینکه بخواهید جامپر هارد و یا جامپر در مادربرد را تغییر دهید از نحوه کارکرد آن‌ها و فعالیت های آن‌ها طبق دفترچه راهنما مطمئن شوید.
سؤالات متداول:
- آیا در هارد ساتا هم جامپر هارد وجود دارد؟
خیر در هارد ساتا دیگر خبری از جامپر هارد ریست و تنظیمات مربوط به master یا Slave هارد دیسک ها به داخل بایوس مادربرد منتقل شده است. جامپر هارد بر روی هاردهای قدیمی IDE و نوع خاصی از هارد های سور وجود دارد.
- آیا برای ریست کردن بایوس باید حتماً جامپر بایوس را بیرون کشید؟
شما می‌توانید با جابجا کردن جامپر بایوس آن را ریست کنید و در صورتی که نمی دانید جامپر بایوس شما کجاست می‌توانید با خارج کردن باتری بایوس از روی بدنه مادربرد (نوعی باتری تخت شبیه به سکه کوچک است) این کار را انجام دهید. مطمئن ترین راه برای ریست کردن بایوس استفاده از جامپر بایوس است.
- آیا با تغییر جامپر در مادربرد امکان سوختن مادربرد وجود دارد؟
خیر. تغییر جامپر در مادربرد امکان سوختن آن‌ها را فراهم نمی کند البته باید دقت داشته باشید که هر Jumper روی مادربرد کار خاصی را انجام می دهد و ممکن است با تغییر محل اتصال جامپر در مادربرد یک قطعه سخت افزاری شما از مدار خارج شده و غیر فعال شود.
- آیا در صورت دست زدن به جامپر ها امکان برق گرفتگی وجود دارد؟
برق موجود در رایانه ها عموماً ۱۲ ولت و ۲۴ ولت می باشد. در هنگامی که رایانه روشن است بهتر است که جامپر ها را تغییر ندهید. زمانی که رایانه خاموش باشد می توان باری تغییر محل Jumper ها اقدام کرد. برای اطمینان بیشتر است که کابل برق از پاور رایانه جدا شود.
