روند رشد و توسعه واقعیت مجازی (Virtual Reality) و واقعیت افزوده (Augmented Reality) در سال‌های اخیر بسیار سریع بوده است. این فناوری‌ها به عنوان ابزارهای قوی برای بهبود تجربه کاربری در بسیاری از صنایع استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، بازی‌های ویدئویی، پزشکی، آموزش، ساخت و ساز، توریسم، فروشگاه‌های آنلاین و بسیاری موارد دیگرازاین فناوری ها بهره میبرند.
در واقعیت مجازی، کاربران با استفاده از هدست‌های واقعیت مجازی، به دنیایی مجازی وارد می‌شوند. در این دنیا، کاربران میتوانند با اشیاء مجازی در تعامل باشند و تجربه‌ای بسیار واقعی و مشابه با دنیای واقعی داشته باشند. با استفاده از این فناوری، میتوان تجربه‌های جدیدی را در بسیاری از صنایع، از جمله بازی‌های ویدئویی، پزشکی، آموزش، ساخت و ساز، توریسم و غیره، فراهم کرد.
در واقعیت افزوده، اشیاء مجازی به دنیای واقعی اضافه می‌شوند. در این فناوری، کاربران با استفاده از دوربین‌های تلفن‌های همراه و یا ابزارهای دیگر، اشیاء مجازی را به دنیای واقعی اضافه می‌کنند. این فناوری به عنوان یک ابزار بسیار قوی در صنایع مختلفی مانند تبلیغات، فروشگاه‌های آنلاین، بازی‌های ویدئویی، آموزش، پزشکی و غیره، استفاده می‌شود.
مزایای استفاده از واقعیت مجازی و افزوده شده:
استفاده از واقعیت مجازی و افزوده شده، به ما امکان میدهد تا تجربه کاربری بهتری را در بسیاری از صنایع تجربه کنیم. طور مثال، در صنعت بازی‌های ویدئویی، به بازیکنان اجازه می‌دهند تا وارددنیای مجازی شوند و تجربه‌ای بسیار شگفت انگیز و واقعی‌تر از بازی با دستگاه های سنتی داشته باشند. در صنعت پزشکی، این فناوری‌ها به ما امکان می‌دهند تا با دقت بیشتری به تشخیص و درمان بیماری‌ها بپردازیم. در صنعت آموزش، استفاده از واقعیت مجازی و افزوده شده، به دانش‌آموزان امکان میدهد تا تجربه‌ی آموزشی بهتری داشته باشند و مفاهیم را بهتر درک کنند.
مزایای استفاده از واقعیت مجازی در زندگی روزمره بطور خلاصه عبارتند از:
۱. تجربه واقعی‌تر: با استفاده از یک دستگاه VR، میتوانید به طور واقعی‌تری به یک محیط ساختگی بروید و با اشیاء و شخصیت‌های دیجیتالی تعامل داشته باشید.
۲. آموزش بهتر: با استفاده از VR، میتوانید از یک فضای آموزشی مجازی برای یادگیری مهارت ها استفاده کنید بدون آن که الزامی به حضور فیزیکی در مکان خاصی داشته باشید. به عنوان مثال، برای آموزش تعمیر موتور میتوانید مانند حضور در یک کلاس واقعی از تمام جنبه های صوتی و تصویری آموزش بهره بگیرید.
۳. تفریح و سرگرمی: با استفاده از VR، میتوانید به طور واقعی‌تری با بازی‌ها و تفریحات مجازی ارتباط یرقرار کنید و احساس آن را بهتر تجربه کنید.
مزایای استفاده از واقعیت افزوده در زندگی روزمره بطور خلاصه عبارتند از:
۱٫ تجربه واقعی‌تر: با استفاده از یک دستگاه AR، میتوانید به طور واقعی‌تری با اشیاء یا اشخاص مجازی در محیط واقعی تعامل داشته باشید.
۲٫ افزایش بهره‌وری: با استفاده از یک دستگاه AR، میتوانید به طور واقعی‌تری اطلاعاتی را در زمینه یک پروژه یا کار خاص بر روی وسایل زندگی خود مشاهده کنید و کارآیی خود را در کارهای روزمره افزایش دهید.
مزایای استفاده از واقعیت افزوده در صنعت و تجارت بطور خلاصه عبارتند از:
۱٫ طراحی محصول: با استفاده از VR و AR، میتوان به طور واقعی‌تری محصولات را طراحی کرد و قبل از تولید در دنیای فیزیکی، به بررسی ویژگی ها و پیش بینی مشکلات احتمالی در محیط مجازی پرداخت. این کار باعث کاهش هزینه‌های تولید و بهبود کیفیت محصول می‌گردد.
۲٫ تبلیغات و بازاریابی: با استفاده از AR، میتوان تبلیغات و بازاریابی را به صورتی بسیار جذاب ارائه داد. به عنوان مثال، یک شرکت می‌تواند از AR برای ایجاد تجربه‌ای فراتر از تصاویر و متن‌های سه بعدی در تبلیغات خود استفاده کند.
۳٫ مجازی سازی محیط‌های کار: VR و AR به مدیران و کارکنان کمک می‌کنند تا محیط کار را بهبود دهند. به این ترتیب آن ها میتوانند بطور مجازی به دفتر کار دسترسی داشته باشند. این کار باعث کاهش هزینه‌های سفر و افزایش بهره‌وری می‌شود.
۴٫ طراحی و ساخت ساختمان‌های جدید و بازسازی ساختمان‌های قدیمی : یکی ازکاربردهای مهم درصنایع ساختمانی، طراحی ساختمان با استفاده از VR است. با استفاده از این تکنولوژی، میتوان ساختمان را به صورت سه بعدی در محیط مجازی ساخت. سپس برای بهبود طراحی و بررسی قابلیت اجرایی آن،قبل از عملیات فیزیکی ساخت و ساز، بهره برد. همچنین میتوان از واقعیت مجازی برای آموزش کارگران ساختمانی و افزایش ایمنی کاربهره بسیار برد
همچنین، AR می‌تواند در فرآیند بازسازی ساختمان‌های قدیمی مفید باشد. با استفاده از AR، میتوان نقشه‌های ساختمان قدیمی را بطور دقیقترو ملموس تری بررسی نمود و نحوه بازسازی ساختمان را بهبود بخشید. همچنین، میتوان تصاویر ساختمان را بر روی محل ساختمان نمایش داد و درک بهتری از نحوه بازسازی و تغییرات پیشنهادی در ساختمان را به مشتریان و ارائه داد.
معایب و جنبه های منفی استفاده از واقعیت مجازی و افزوده شده:
در کل، این دو فناوری، در حال توسعه و گسترش است و می‌تواند در بسیاری از صنایع تأثیرات بسیار مثبتی داشته باشد. با این حال، باید به این نکته توجه کرد که استفاده از این فناوری‌ها نیازمند مدیریت مناسب است. به این ترتیب میتوان از ایجاد مشکلات در زمینه های سلامتی، کاهش تمرکز در دنیای واقعی و غیره اجتناب نمود. برخی از معایب و مضرات این دو تکنولوژی عبارتند از:
۱٫ هزینه: هزینه تجهیزات و نرم‌افزارهای مورد نیاز برای استفاده از VR و AR بالاست و می‌تواند منجر به تحمیل هزینه و زمان بیشتری نسبت به روش‌های سنتی گردد.
۲٫ مشکلات فنی: VR و AR هنوز در مراحل آزمایشی و توسعه قرار دارند و در پیاده‌سازی و استفاده از آن‌ها ممکن است مشکلات فنی رخ دهد و در نهایت به شکست کاربران بیانجامد.
۳٫ اعتماد به نفس بیش از حد: استفاده از VR و AR ممکن است باعث شود که طراحان و سازندگان اعتماد به نفس بیش از حد پیدا کنند. آن ها ممکن است از بررسی و تحلیل دقیق ترکیبات و جزئیات فنی کار خود در دنیای واقعی صرف نظر کنند.
۴٫ اعتماد به فناوری: استفاده از VR و AR ممکن است باعث شود که افراد بیش از حد به فناوری اعتماد کنند و از روش‌های سنتی و دستی صرف نظر کنند. حال آن که همیشه بهتر است ترکیبی از فناوری و روش‌های سنتی به کار گرفته شود.
۴٫ حوادث و ناراحتی‌های فیزیکی: استفاده طولانی مدت از VR ممکن است باعث ایجاد حوادث و ناراحتی‌های فیزیکی مانند سردرد، سرگیجه، تهوع و خستگی مفرط در کاربران شود.
۵٫ افزایش انزوا: استفاده از VR و AR ممکن است باعث افزایش انزوا در کاربران و بخصوص طراحان گردد. به ویژه در صورتی که آن‌ها برای انجام کارهای خود به فضای مجازی نیاز داشته باشند و با افراد واقعی در ارتباط نباشند.
روند توسعه واقعیت مجازی و افزوده شده در آینده:
با توجه به پیشرفت تکنولوژی و رشد بازار واقعیت مجازی و افزوده، انتظار می‌رود این فناوری‌ها در آینده به شکل گسترده‌تری مورد استفاده قرار بگیرند.
در حوزه واقعیت مجازی، انتظار می‌رود که با پیشرفت تکنولوژی، تجربه کاربران در این فضاهای مجازی بهبود یابد و با استفاده از ابزارهایی مانند دستکش‌های حسی و پوشیدنی‌های هوشمند، تجربه کاربران به شکلی واقع‌گرایانه‌تر و شبیه تر به دننیای فیزیکی ارائه گردد. همچنین، انتظار می‌رود کابرد واقعیت مجازی برای آموزش حوزه‌های مختلفی مانند پزشکی، مهندسی، هنر، ورزش و غیره افزایش یابد.
در حوزه واقعیت افزوده، انتظار می‌رود که با پیشرفت تکنولوژی، ابزارهایی مانند عینک‌های هوشمند و دستگاه‌های تشخیص حرکت کامپیوتری به شکل گسترده‌تری بکار روند. همچنین کاربردها در ارائه تجربه‌های تعاملی و شبیه تر به واقعیت در حوزه‌های مختلفی مانند بازی‌های رایانه‌ای، تبلیغات وغیره افزایش یابند.
به طور خلاصه، با پیشرفت تکنولوژی، انتظار می‌رود که واقعیت مجازی و افزوده در آینده به شکل گسترده‌تری در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرند و تجربه کاربران در این فضاها به شکل واقع‌گرایانه‌تری ارائه شود.
