برای این‌که سرمایهگذاری موفقی داشته باشیم لازم است به ارزش ذاتی یا واقعی سهم یا دارایی مورد نظر پی ببریم و آن را در قیمت‌های مناسبی خریداری کنیم. برای این‌که بدانیم ارزش ذاتی سهم چیست و اهمیت آن در بازارهای مالی چه مقدار است، باید به این نکته توجه کنیم که برخی از تحلیل‌گرهای بازار بورس بر این باورند که دانش مالی همان دانش ارزش‌گذاری است. با بررسی منابع تحلیل بنیادی نیز به این نتیجه می‌رسیم که بیشتر این تحلیل‌ها با هدف نهایی رسیدن به راهکاری برای پی بردن به ارزش ذاتی سهام یا دارایی انجام می‌شود.
سرمایهگذاری که بتواند ارزش ذاتی سهام را به‌درستی تخمین بزند، می‌تواند آن سهم را در قیمت‌هایی پایین‌تر از ارزش ذاتی یا واقعی آن خریداری کند. بنابراین با تخمین ارزش واقعی سهام می‌توان سرمایهگذاری موفقی را انجام داد. در این مطلب از مجله فرادرس قصد داریم ارزش ذاتی و نحوه محاسبه آن را شرح دهیم.
ارزش ذاتی سهم چیست ؟
به معنی برابر با ارزش واقعی سهم است. ارزش ذاتی به این معنی است که سهام مربوطه واقعا چقدر ارزش دارد. برای مثال ممکن است قیمت سهام شرکت الف برابر با سه هزار تومان برای هر سهم در بازار بورس معامله شود. ولی سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا این سهم واقعا به این قیمت ارزش دارد یا ارزش ذاتی این سهم چیست. بنابراین اگر بتوانیم ارزش واقعی سهمی را در بازارهای مالی پیدا کنیم می‌توانیم همواره خریدهای مناسبی را از سهم مورد نظر داشته باشیم.
تفاوت ارزش بازاری و ارزش ذاتی
ارزش بازاری سهم همان قیمت سهم در بازار است. برای مثال هنگامی که می‌گوییم هر سهم نماد شرکت الف در ساعاتی از معاملات امروز با قیمت دو هزار تومان معامله شد، به ارزش بازاری سهم اشاره می‌کنیم. اما ارزش ذاتی هر سهم بر مبنای ارزش واقعی شرکت مربوطه ارزیابی می‌شود و با استفاده از مدل‌های ارزیابی تعیین می‌شود.
مفهوم ارزش ذاتی سهم چیست ؟
برای درک مفهوم ارزش ذاتی توجه به این نکته اهمیت دارد که ارزش ذاتی به ارزش بنیادی سهم گفته می‌شود که به ویژگی‌های آن سهم وابسته است و به شرایط خارجی همانند شرایط بازار، میزان عرضه و تقاضا و احساسات سرمایه‌گذارها وابسته نیست. با استفاده از ارزش ذاتی متوجه می‌شویم که قیمت سهم مربوطه نسبت به ارزش واقعی آن در چه وضعیتی قرار دارد.
کاربرد مقایسه ارزش ذاتی با قیمت بازار سهم
مقایسه ارزش ذاتی یک سهم با قیمتی که در بازار خرید و فروش می‌شود این امکان را به سرمایهگذار می‌دهد تا بتواند میزان انحراف قیمت بازار را از قیمت ذاتی یا واقعی سهم تشخیص دهد. این مقایسه می‌تواند به تصمیم‌گیری سرمایهگذار یا تریدر برای زمان ورود به بازار برای خرید سهم کمک کند. از طرفی دیگر افرادی نیز که از قبل سهم موردنظر را خریداری کرده‌اند نیز می‌توانند زمان مناسب برای فروش سهم را پیدا کنند.
اهمیت محاسبه ارزش ذاتی سهم
محاسبه و تخمین درست ارزش ذاتی یک سهم باعث می‌شود تا افراد از سرمایهگذاری یا معاملات خود در بازارهای مالی کسب سود کنند. در واقع فردی که بتواند ارزش ذاتی سهمی را به‌درستی تشخیص دهد می‌تواند در قیمت مناسبی آن سهم را خریداری کند و در زمان و قیمت مناسبی آن را بفروشد.
سرمایهگذار برای محاسبه و تخمین ارزش ذاتی می‌تواند عوامل کمی و کیفی زیادی را بررسی کند ولی نکته مهمی که وجود دارد این است که درنهایت نتیجه نهایی در حد یک تخمین است. با توجه به این‌که اگر این امکان وجود داشت که با چند فرمول بتوان مقدار دقیقی برای ارزش ذاتی سهم پیدا کرد، در آن صورت با توجه به یافتن قیمتی ثابت به‌عنوان ارزش واقعی برای سهم و حذف نوسانات قیمت، دیگر انگیزه‌ای برای خرید و فروش باقی نمی‌ماند.
اما استفاده از روش‌های متنوعی که برای محاسبه ارزش ذاتی وجود دارد با توجه به این‌که می‌تواند سرمایهگذار را به قیمت ذاتی سهم نزدیک کند، باعث می‌شود سرمایهگذاری بهتری انجام شود.
اهمیت ارزش ذاتی سهم برای شرکت‌ها چیست ؟
با توجه به این‌که ارزش ذاتی سهم منعکس کننده میزان رشد و سود‌دهی شرکت مربوطه است، بنابراین محاسبه ارزش ذاتی سهم به صاحبان شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا از ارزش واقعی دارایی‌ها و شرکت مطلع باشند و برای تصمیم‌گیری‌های استراتژیک خود برای شرکت بتوانند بهترین تصمیم را بگیرند. بنابراین صاحبان شرکت‌ها با دانستن ارزش واقعی شرکت می‌توانند دید بهتری درباره میزان رشد و توسعه شرکت داشته باشند و برنامه‌ریزی‌های مطلوب‌تری انجام دهند.
اهمیت محاسبه ارزش ذاتی سهم در کاهش ریسک
تخمین درست ارزش ذاتی سهم در کاهش ریسک معاملاتی از اهمیت بالایی برخوردار است. سرمایه‌گذارانی که قصد دارند تا در سهام شرکت‌های بورسی سرمایهگذاری کنند می‌توانند با صرف زمان و هزینه اطلاعات قابل اتکایی را برای تخمین ارزش ذاتی با استفاده از تحلیل فاندامنتال سهم به‌دست آورند. این بررسی می‌تواند ریسک ناشی از سرمایهگذاری بر روی سهام شرکت‌ها را کاهش دهد.
کاربرد اصلی محاسبه ارزش ذاتی سهم یا دارایی
کاربرد اصلی محاسبه ارزش ذاتی سهم پیدا کردن قیمت مناسب سهم برای خرید، فروش یا نگهداری آن است. بنابراین سرمایه‌گذارانی که قصد دارند در سهم موردنظر خود سرمایهگذاری کنند یا سهم را در قیمتی مناسب بفروشند با استفاده از ارزش ذاتی سهم موردنظر می‌توانند تصمیم مناسبی را اتخاذ کنند.
زمان مناسب برای خرید سهم یا دارایی
زمانی که قیمت بازار برابر یا کمتر از قیمت ذاتی سهم است، زمان مناسبی برای خرید سهم مربوطه است. سرمایه‌گذارها یا تریدرهای بازارهای مالی برای خرید سهام همواره سعی می‌کنند تا بتوانند ارزش ذاتی سهم مربوطه را دقیق‌تر محاسبه کنند. یکی از اصولی که هر سرمایهگذار برای خرید سهام یا دارایی در نظر می‌گیرد زمان ورود مناسب به سهم یا دارایی مربوطه است.
این زمان مناسب در خرید سهام با توجه به ارزش ذاتی سهام و مقایسه آن با قیمت بازار روی می‌دهد. با توجه به این‌که قیمت بازار همواره مشخص است بنابراین درصورتی که سرمایهگذار بتواند ارزش ذاتی سهم را به‌درستی محاسبه کند می‌تواند سرمایهگذاری درست و به‌موقعی انجام دهد.
زمان مناسب برای فروش سهم
زمان مناسب برای فروش سهم نیز همانند زمان مناسب برای خرید آن به ارزش ذاتی سهم بستگی دارد. برای فروش سهم نیز در صورتی که قیمت بازار از ارزش ذاتی سهم بیشتر باشد زمان مناسبی برای فروش سهم است. البته لازم به ذکر است برخی از افراد ممکن است سهام شرکتی را با دید بلندمدت‌تری خریداری کنند. در این صورت این افراد ممکن است با نوسانات اندک که باعث کسب سودهای کوچک می‌شود، اقدام به فروش نکنند و با توجه به اطمینان از افزایش قیمت سهم در آینده بخواهند آن را در قیمت‌های بالاتری بفروشند.
ارزش ذاتی سهم چگونه محاسبه می‌شود ؟
برای محاسبه ارزش ذاتی یک سهم با توجه به اطلاعاتی که در اختیار داریم می‌توانیم از رویکردهای متفاوتی استفاده کنیم. اما نکته مهمی که در استفاده از تمامی این روش‌ها وجود دارد این است که تمامی آن‌ها تخمینی از ارزش ذاتی سهم را محاسبه می‌کند و با استفاده از روش‌های تحلیل بنیادی می‌تواند به سرمایهگذار در پیش‌بینی قیمت آینده سهم کمک کند. برای محاسبه ارزش ذاتی سهم رویکردهای متفاوتی وجود دارد که در ادامه آن‌ها را توضیح می‌دهیم.
رویکرد دارایی محور
یکی از روش‌های آسان برای تعیین ارزش ذاتی یک سهم رویکرد دارایی محور است. این روش بر اساس ارزش خالص دارایی شرکت انجام می‌شود. روش محاسبه آن به این ترتیب است که مجموع بدهی‌های شرکت را از مجموع دارایی‌های شرکت کم می‌کنیم و حاصل برابر با ارزش خالص دارایی‌های شرکت می‌شود.
یافتن ارزش خالص دارایی‌های شرکت برای سهام داران آن بسیار اهمیت دارد. با توجه به این‌که با افزایش ارزش دارایی‌های شرکت، سهام مربوطه نیز رشد می‌کند بنابراین این روش یکی از رویکردهای ساده ولی مهم است که به سرمایهگذار در تخمین ارزش ذاتی سهام شرکت کمک می‌کند.
