مشکل مقیاس‌پذیری اتریوم یکی از چالش‌هایی است که مدت‌هاست پیش روی این شبکه بلاک چینی قرار دارد. اتریوم از محبوبیت زیادی برخوردار است، تعداد پروژه‌هایی که روی آن اجرا می‌شوند و نیز تعداد تراکنش‌های آن خیلی زیاد است. مجموعه این عوامل، سرعت انجام تراکنش را در اتریوم کند می‌کند و هزینه تراکنش‌های آن را افزایش می‌دهد. پالیگان، به‌عنوان یک راهکار لایه دوم، آمده است تا این مشکل را حل کند.
اگر بخواهیم پالیگان را در یک جمله توصیف کنیم، باید بگوییم پالیگان پروتکلی برای ساخت یک شبکه به‌هم‌پیوسته از بلاک چین‌هاست که به‌عنوان یک راهکار لایه دوم، روی بلاک چین اتریوم فعالیت می‌کند و هدف آن حل مشکل مقیاس‌پذیری اتریوم است.
تا به حال شبکه‌ها و پروتکل‌های مختلفی برای حل این مشکل ایجاد شده‌اند؛ برخی از آنها مانند کاردانو و پولکادات، بلاک چین‌های مستقلی هستند که با پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، سعی دارند به‌نوعی به رقیب اتریوم تبدیل شوند و برخی دیگر مانند پالیگان، راهکارهای لایه دومی هستند که از خودِ اتریوم برای حل این مشکل کمک می‌گیرند.
در این مقاله قصد داریم نگاه جامعی به پالیگان داشته باشیم، ارز تخصصی آن یعنی متیک (MATIC) را بررسی کنیم، درمورد کیف پول‌ها و نحوه خرید آن صحبت کنیم و برخی جزئیات فنی مربوط به عملکرد این پروتکل را توضیح دهیم. با ما همراه باشید.
پالیگان چیست؟
در قسمت قبل اشاره کردیم که پالیگان یک راهکار لایه دوم برای حل مشکل مقیاس‌پذیری اتریوم است. ممکن است پیش از این هم با عباراتی مانند «راهکار لایه اول» و «راهکار لایه دوم» برخورد کرده باشید. قبل از ادامه مباحث مربوط به پالیگان و بررسی دقیق‌تر اجزای آن، بد نیست ابتدا نگاهی به ماهیت این راهکارها داشته باشیم و تفاوت‌های آنها را بررسی کنیم.
راهکارهای لایه اول
راهکارهای لایه اول، ارتقاهایی هستند که روی پروتکل بلاک چین اعمال می‌شوند. به‌عنوان مثال، انتقال اتریوم از اثبات کار به اثبات سهام یک راهکار لایه اول است. با توجه به اینکه سهام‌گذاری باعث ارتقای سرعت تراکنش و افزایش بهره‌وری انرژی می‌شود، اتریوم ۲ می‌تواند به مقیاس‌پذیری بیشتری برسد.
یکی دیگر از راهکارهای رایج لایه اول شاردینگ (Sharding) است. شاردینگ یک روش مقیاس‌پذیری است که بلاک‌های بلاک چین را به دو جزء وضعیت و تاریخچه تراکنش تقسیم می‌کند. هر یک از این اجزا یک شارد نامیده می‌شود و هر دو شارد به‌صورت موازی پردازش می‌شوند. می‌توانید شاردینگ را مانند تقسیم‌کردن یک مسئله به قطعات کوچک‌تر در نظر بگیرید. این کار برای این انجام می‌شود که بار کاری اعمال‌شده روی هر رایانه در اکوسیستم کم شود و در نتیجه آن، سرعت شبکه افزایش یابد.
راهکارهای لایه دوم
راهکارهای دوم به‌جای آنکه پروتکل پایه بلاک چین موردنظر را تغییر دهند، روی همان پروتکل ساخته می‌شوند. لایه دوم هیچ تغییری در پروتکل بلاک چین ایجاد نمی‌کنند. این راهکارها بدون اینکه امنیت و یکپارچگی پروتکل پایه بلاک چین را قربانی کنند، سرعت پردازش در واحد ثانیه را افزایش می‌دهند و در عین حال، ماهیت غیرمتمرکز و امنیت بلاک چین را حفظ می‌کنند.
یکی از نمونه‌های شناخته‌شده راهکارهای لایه دوم در دنیای ارزهای دیجیتال، شبکه لایتنینگ بیت کوین است. شبه لایتنینگ این امکان را به کاربران می‌دهد که تراکنش‌های خود را در خارج از زنجیره اصلی انجام دهند و فقط در هنگام تسویه‌حساب نهایی به بلاک چین اصلی برگردند.
پالیگان هم یکی از نمونه‌های همین راهکارهای لایه دوم است که روی اتریوم کار می‌کند. پالیگان چهارچوبی برای ایجاد شبکه‌های بلاک چینی و راهکارهای مقیاس‌پذیری سازگار با اتریوم است. شبکه پالیگان در حقیقت یک زنجیره جانبی اثبات سهام است که به‌صورت موازی با بلاک چین اتریوم کار می‌کند و پلتفرمی سریع و کم‌هزینه برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز اتریوم است.
با اینکه اغلب اوقات از پالیگان به‌عنوان یک راهکار مقیاس‌پذیری یاد می‌شود، حقیقت این است که پالیگان تنها یک راهکار مقیاس‌پذیری ساده نیست، بلکه پروتکلی متشکل از مجموعه‌ای از راهکارهاست. به‌عنوان مثال، یکی از امکانات پالیگان کیت توسعه نرم‌افزار (SDK) آن است که به افراد در توسعه راهکارهای مقیاس‌پذیری سازگار با اتریوم کمک می‌کند.
از آنجا که در هنگام استفاده از پالیگان، نیازی به ثبت همه تراکنش‌ها روی زنجیره اصلی اتریوم نیست، سرعت انجام تراکنش‌ها بالاتر و کارمزد آنها به‌مراتب کمتر است. در زمان نگارش این مقاله، کارمزد هر تراکنش اتریوم چیزی حدود ۱۱ دلار است که واقعاً زیاد است. با استفاده از لایه دومی همچون پالیگان می‌توان از این کارمزدهای سرسام‌آور اجتناب کرد و تراکنش‌های به‌صرفه‌تری داشت.
با توجه به اینکه پالیگان از ماشین مجازی اتریوم (EVM) پشتیبانی می‌کند، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز موجود بر روی اتریوم می‌توانند به‌راحتی به آن منتقل شوند. این مسئله باعث می‌شود که کاربران بتوانند از همان امکانات اتریوم استفاده کنند، با این تفاوت که سرعت بالاتر و کارمزدهای کمتری را تجربه می‌کنند. در سال ۲۰۲۱ و هم‌زمان با رشد تقاضای مشتریان برای افزایش بهره‌وری خدمات، محبوبیت پالیگان هم افزایش یافت.
کاربردهای پالیگان
با توجه به این حقیقت که اتریوم یکی از پرکاربردترین بلاک چین‌های موجود است و با وجود مزایایی که پالیگان برای آن به همراه دارد، می‌توان حدس زد که پالیگان کاربردهای زیادی داشته باشد و بتوان از آن در حوزه‌های مختلف استفاده کرد. در این قسمت قصد داریم نگاه مختصری به چند حوزه‌ای داشته باشیم که پالیگان با توجه به کارمزدهای پایین و مقیاس‌پذیری زیاد، می‌تواند به بهبود آنها کمک کند.
پرداخت
هدف از طراحی پلتفرم پالیگان این است که به نرم‌افزارهای غیرمتمرکز کمک کند سرعت پرداخت‌های خود را افزایش دهند. پالیگان از طریق ادغام رابط برنامه‌نویسی کاربردی (API) تخصصی با کیت توسعه نرم‌افزار (SDK) خود، امکان تسویه‌حساب تقریباً آنی را فراهم می‌کند. این فرایند نرم‌افزارهای غیرمتمرکز، فروشندگان و کاربران را قادر می‌سازد که پذیرش یا پرداخت‌ها را از طریق هر ارز دیجیتالی (البته بیشتر با توکن‌های ERC-۲۰ یا اتر) به‌صورت آنی انجام دهند. این سیستم در سه فاز جداگانه راه‌اندازی می‌شود:
- پرداخت‌های اتریوم و توکن‌های مبتنی بر ERC-20
- پرداخت‌ها و انتقالات میان‌زنجیره‌ای با چند ارز دیجیتال مختلف، با استفاده از مبادله اتمی (Atomic Swap) و همکاری تأمین‌کنندگان نقدینگی
- سیستم پرداخت مبتنی بر ارزهای فیات با کمک تأمین‌کنندگان نقدینگی ارز فیات
صرافی‌های غیرمتمرکز
یکی از کاربردهای مهم پالیگان، افزایش سرعت تسویه‌حساب برای صرافی‌های غیرمتمرکز است تا کاربران بتوانند از امکان معاملات سریع‌تر و ارزان‌تر در این پلتفرم‌ها بهره‌مند شوند. کوییک سواپ (QuickSwap)، Dfyn و ComethSwap نمونه‌هایی از صرافی‌های غیرمتمرکز پالیگان هستند که طی چند ماه گذشته موفق به جذب طیف وسیعی از کاربران شده‌اند. پروتکل‌هایی مانند کرو (Curve) و ام استیبل (mStable) نیز امکان تبادل کم‌هزینه و با اسلیپیج (Slippage) پایین استیبل کوین‌ها را فراهم کرده‌اند.
بازی‌های بلاک چینی
پالیگان امکان افزایش سرعت و ارتقای عملکرد را برای بازی‌های مبتنی بر بلاک چین نیز فراهم می‌کند. بازی‌های بلاک چینی به‌دلیل سرعت پایین تراکنش‌ها و تأخیر زیاد شبکه، از بازی‌های رایانه‌ای و کنسولی عقب افتاده‌اند؛ اما با همکاری فناوری کامیت چین (Commit Chain) پالیگان و شبکه اتریوم، توسعه‌دهندگان و گیمرها می‌توانند با کارایی بیشتری اقدام به توسعه و استفاده از بازی‌ها کنند.
پالیگان در بهترین زمان ممکن به کمک صنعت بازی بلاک چینی آمده است؛ چراکه توکن‌های غیرمثلی (NFT) و بازارهای این توکن‌ها باعث افزایش محبوبیت بلاک چین و صنعت ارزهای دیجیتال شده‌اند. در این میان، بسیاری از گیمرها به خرید، فروش و معامله انواع توکن‌های غیرمثلی درون بازی‌ها روی آورده‌اند. بازی‌ها و نرم‌افزارهای غیرمتمرکز توکن‌های غیرمثلی مانند آوی گوچی (Aavegotchi)، نئون دیستریکت (Neon District)، زد ران (Zed Run) و کامث (Cometh) توانسته‌اند با پالیگان، به تجربه کاربری مقیاس‌پذیرتری دست پیدا کنند.
