امنیت رایانه به محافظت از سیستم‌ها و شبکه‌های رایانه‌ای در برابر دسترسی غیرمجاز، سرقت، آسیب یا اختلال در خدمات اشاره دارد. حفظ امنیت شامل طیف وسیعی از اقدامات برای اطمینان از محرمانه بودن، یکپارچگی و در دسترس بودن اطلاعات ذخیره شده در رایانه و انتقال از طریق شبکه است.

چندین نوع تهدید برای امنیت رایانه وجود دارند، مانند ویروس ها، کرم ها، تروجان ها، جاسوس افزارها و باج افزارها. این تهدیدها می‌توانند با سرقت داده‌ها، خراب کردن فایل‌ها یا بی‌استفاده کردن سیستم، امنیت یک سیستم کامپیوتری را به خطر بیندازند.

انواع اقدامات امنیتی

برای محافظت از سیستم‌ها و شبکه‌های کامپیوتری در برابر این تهدیدات می‌توان اقدامات امنیتی مختلفی را اجرا کرد. این شامل:

نرم افزار امنیتی

نرم افزار امنیتی برای محافظت از سیستم ها و شبکه های کامپیوتری در برابر انواع مختلف تهدیدات امنیتی مانند ویروس ها، بدافزارها و تلاش های هک طراحی شده است. انواع مختلفی از نرم افزارهای امنیتی از جمله نرم افزار آنتی ویروس، نرم افزار ضد جاسوس افزار و فایروال موجود است.

نرم افزار آنتی ویروس

این نرم افزارها برای شناسایی و حذف ویروس ها و سایر نرم افزارهای مخرب از یک سیستم کامپیوتری طراحی شده اند. با اسکن کردن فایل‌ها و برنامه‌های روی رایانه برای شناسایی و حذف هر گونه ویروس یا بدافزاری که ممکن است وجود داشته باشد، کار می‌کنند. نرم افزارهای آنتی ویروس معروف عبارتند از Norton Antivirus، McAfee Antivirus و Avast Antivirus.

نرم افزار ضد جاسوس

آنها برای شناسایی و حذف نرم افزارهای جاسوسی و سایر نرم افزارهای مخرب طراحی شده اند که می توانند برای ردیابی فعالیت های آنلاین کاربر، سرقت اطلاعات شخصی یا تغییر مسیر ترافیک وب مورد استفاده قرار گیرند. نمونه هایی از نرم افزارهای معروف ضد جاسوس افزار عبارتند از Malwarebytes، Spybot Search & Destroy و Ad-Aware.

فایروال ها

آن ها با فیلتر کردن ترافیک ورودی و خروجی شبکه از سیستم ها و شبکه ها در برابر دسترسی غیرمجاز محافظت می کنند. در واقع، با مسدود کردن یا اجازه دادن به ترافیک بر اساس قوانین و سیاست های از پیش تعریف شده کار می کنند. نمونه هایی از نرم افزارهای محبوب فایروال عبارتند از Norton Firewall، McAfee Firewall و ZoneAlarm.

انواع دیگر نرم افزارهای امنیتی عبارتند از: سیستم های تشخیص نفوذ (IDS) که ترافیک شبکه را برای فعالیت مشکوک نظارت می کند و نرم افزار شبکه خصوصی مجازی (VPN) که دسترسی از راه دور ایمن به شبکه را از طریق اینترنت فراهم می کند.

به طور کلی، نرم افزار امنیتی برای محافظت از سیستم ها و شبکه های کامپیوتری در برابر تهدیدات امنیتی مختلف مهم است. به روز نگه داشتن نرم افزارهای امنیتی و اجرای اسکن های منظم برای اطمینان از شناسایی و حذف به موقع تهدیدهای احتمالی بسیار مهم است.

رمزهای عبور قوی

گذرواژه‌ها باید قوی و پیچیده باشند تا از دسترسی غیرمجاز به حساب‌ها جلوگیری شود. رمز عبور قوی رمز عبوری است که حدس زدن یا شکستن آن از طریق روش‌های brute-force برای دیگران دشوار است. یک رمز عبور قوی معمولاً حاوی ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک، اعداد و کاراکترهای خاص است و حداقل ۸ تا ۱۲ کاراکتر طول دارد.

در اینجا چند نمونه از رمزهای عبور قوی آورده شده است:

۱- Hg2*8#s7fT9!
۲- P@ssw0rd!123
۳- R3dH@7B1gM0n3y$
۴- ۵ecur!tyRul3s
۵- G0odP@ssw0rd$

توجه داشته باشید که این رمزهای عبور حاوی ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک، اعداد و کاراکترهای خاص هستند و حداقل هشت کاراکتر طول دارند. آنها همچنین عبارات یا کلمات رایجی نیستند که حدس زدن آنها را دشوار می کند.

مهم است که هرگز از یک رمز عبور برای چندین حساب استفاده نکنید و رمزهای عبور را مرتباً تغییر دهید، به خصوص برای حساب های حساس. علاوه بر این، استفاده از مدیر رمز عبور برای ذخیره و تولید رمزهای عبور قوی برای حساب های مختلف توصیه می شود. مدیر رمز عبور می‌تواند به اطمینان از منحصربفرد بودن و قوی بودن رمزهای عبور کمک کند و در عین حال مدیریت و به خاطر سپردن آن‌ها را آسان‌تر کند.

رمزگذاری

داده ها را می توان رمزگذاری کرد تا از دسترسی کاربران غیرمجاز محافظت شود. رمزگذاری تبدیل متن ساده به یک کد مخفی برای محافظت از محرمانه بودن اطلاعات است. الگوریتم‌های رمزگذاری از یک فرمول ریاضی برای تغییر متن اصلی به قالبی استفاده می‌کنند که فقط کسی که کلید رمزگشایی صحیح را دارد می‌تواند بفهمد.

رمز گذاری از داده های حساس مانند اطلاعات مالی، سوابق پزشکی و ارتباطات شخصی محافظت می کند. نمونه هایی از رمزگذاری عبارتند از:

۱- لایه سوکت ایمن (SSL)

SSL پروتکلی برای ایمن سازی تراکنش ها و ارتباطات آنلاین با رمزگذاری داده های ارسال شده بین یک وب سرور و یک مرورگر وب است. این پروتکل معمولا برای خرید آنلاین، بانکداری آنلاین و سایر تراکنش های آنلاین حساس استفاده می شود.

۲- رمزگذاری فایل

نرم افزار رمزگذاری فایل می تواند فایل ها و پوشه ها را در یک سیستم کامپیوتری رمزگذاری کند تا آنها را از دسترسی غیرمجاز محافظت کند. نمونه هایی از نرم افزارهای رمزگذاری فایل عبارتند از VeraCrypt، AxCrypt و BitLocker.

۳- رمزگذاری ایمیل

نرم افزار رمزگذاری ایمیل می تواند پیام های ایمیل را رمزگذاری کند تا از دسترسی غیرمجاز آنها محافظت کند. نمونه هایی از نرم افزارهای رمزگذاری ایمیل عبارتند از ProtonMail، Tutanota و Hushmail.

۴- شبکه های خصوصی مجازی (VPN)

VPN ها تمام داده های ارسال شده بین یک کامپیوتر و یک سرور راه دور را رمزگذاری می کنند و یک اتصال امن و خصوصی را فراهم می کنند. VPN ها معمولاً برای محافظت از فعالیت آنلاین هنگام استفاده از شبکه های Wi-Fi عمومی استفاده می شوند.

به روز رسانی منظم نرم افزار

به روز رسانی نرم افزار و سیستم عامل می تواند آسیب پذیری های شناخته شده را برطرف کرده و امنیت را بهبود بخشد. آنها برای حفظ امنیت و عملکرد سیستم ها و برنامه های رایانه ای مهم هستند. به‌روزرسانی‌های نرم‌افزار اغلب شامل رفع اشکال، بهبود عملکرد و وصله‌های امنیتی است که آسیب‌پذیری‌های شناخته شده را برطرف می‌کند.

در ادامه چند نمونه از به روز رسانی های مورد نیاز برای حفظ امنیت رایانه را ارائه می دهیم:

۱- به روز رسانی سیستم عامل

این به روز رسانی ها به طور منظم برای رفع اشکالات، بهبود عملکرد و رفع آسیب پذیری های امنیتی منتشر می شوند. نمونه‌هایی از سیستم‌عامل‌های محبوبی که به‌روزرسانی‌های منظم را دریافت می‌کنند عبارتند از Windows، macOS و Linux.

۲- به روز رسانی مرورگر وب

مرورگرهای وب مانند گوگل کروم، موزیلا فایرفاکس و مایکروسافت اج به‌روزرسانی‌های منظم را برای بهبود عملکرد، افزودن ویژگی‌های جدید و رفع آسیب‌پذیری‌های امنیتی دریافت می‌کنند.

۳- به روز رسانی آنتی ویروس

نرم‌افزار آنتی‌ویروس به‌روزرسانی‌های منظم را دریافت می‌کند تا اطمینان حاصل شود که می‌تواند آخرین تهدیدها را شناسایی و حذف کند. این به روز رسانی ها اغلب شامل تعاریف ویروس جدید و قوانین اسکن می شوند.

۴- به روز رسانی برنامه

برنامه‌هایی مانند Microsoft Office، Adobe Photoshop و نرم‌افزار ویرایش ویدیو به‌روزرسانی‌های منظم را برای رفع اشکال‌ها، بهبود عملکرد و افزودن ویژگی‌های جدید دریافت می‌کنند.

۵- به روز رسانی سیستم عامل

به‌روزرسانی‌های میان‌افزار برای دستگاه‌های سخت‌افزاری مانند چاپگر، روتر و تلفن‌های هوشمند برای رفع اشکالات و بهبود عملکرد منتشر می‌شوند.

مهم است که مرتباً به‌روزرسانی‌های نرم‌افزار را بررسی و نصب کنید تا مطمئن شوید که سیستم‌ها و برنامه‌های رایانه‌ای به‌طور روان و ایمن اجرا می‌شوند. بسیاری از برنامه‌های نرم‌افزاری و سیستم‌عامل‌ها را می‌توان طوری تنظیم کرد که به‌روزرسانی‌ها را به‌طور خودکار بررسی و نصب کنند و این فرآیند را راحت‌تر و کارآمدتر می‌کند.

کنترل های دسترسی

کنترل های دسترسی اقدامات امنیتی هستند که دسترسی به داده ها یا منابع حساس را برای افراد مجاز محدود می کنند. آنها برای حفظ محرمانه بودن، یکپارچگی و در دسترس بودن اطلاعات و منابع مهم هستند.

در اینجا چند نمونه از کنترل های دسترسی آورده شده است:

۱- حساب های کاربری

حساب های کاربری برای افرادی ایجاد می شود که نیاز به دسترسی به سیستم یا شبکه کامپیوتری دارند. می توان آن را با مجوزها و حقوق دسترسی خاص پیکربندی کرد تا اطمینان حاصل شود که کاربران فقط می توانند به منابع لازم دسترسی داشته باشند.

۲- رمزهای عبور

رمزهای عبور هویت کاربر را احراز هویت می کنند و به یک سیستم یا منبع دسترسی می دهند. آنها باید قوی و پیچیده باشند تا از دسترسی غیرمجاز به حساب ها جلوگیری شود.

۳- احراز هویت چند عاملی

احراز هویت چند عاملی (MFA) نیاز دارد تا کاربران برای دسترسی به یک سیستم یا منبع، چندین اشکال شناسایی مانند رمز عبور و اثر انگشت ارائه کنند. MFA یک لایه امنیتی اضافی برای جلوگیری از دسترسی غیرمجاز فراهم می کند.

۴- کنترل دسترسی مبتنی بر نقش

کنترل دسترسی مبتنی بر نقش (RBAC) مجوزها و حقوق دسترسی را بر اساس عملکرد شغلی یا نقش کاربر در یک سازمان اختصاص می دهد. این تضمین می کند که کاربران فقط می توانند به منابع لازم برای انجام وظایف خود دسترسی داشته باشند.

۵- کنترل های دسترسی فیزیکی

کنترل‌های دسترسی فیزیکی، مانند دوربین‌های امنیتی، کارت‌های دسترسی، و اسکنرهای بیومتریک، می‌توانند دسترسی به منابع فیزیکی مانند مراکز داده یا اتاق‌های سرور را محدود کنند.

۶- فایروال ها

فایروال ها می توانند دسترسی به شبکه را با مسدود کردن ترافیک ورودی و خروجی بر اساس قوانین و سیاست های از پیش تعریف شده محدود کنند.

به طور کلی، کنترل های دسترسی جنبه مهمی از امنیت است و تضمین می کند که افراد مجاز فقط به داده ها و منابع حساس دسترسی دارند. کنترل های دسترسی می توانند به جلوگیری از نقض داده ها، سرقت و سایر حوادث امنیتی کمک کنند.

پشتیبان گیری و بازیابی

پشتیبان‌گیری منظم از داده‌های مهم باید صورت گیرد تا اطمینان حاصل شود که داده‌ها در صورت نقض امنیت یا از دست رفتن داده‌ها قابل بازیابی هستند. آنها جنبه های مهم امنیت رایانه هستند. در واقع شامل تهیه کپی از داده های مهم و ذخیره آنها در مکانی امن برای اطمینان از بازیابی داده ها در صورت از دست رفتن داده ها یا خرابی سیستم هستند.

در اینجا چند نمونه از روش های پشتیبان گیری و بازیابی آورده شده است:

۱- Cloud Backup

پشتیبان گیری ابری در واقع، پشتیبان گیری از داده ها در یک سرور راه دور از طریق اینترنت است. نمونه‌هایی از خدمات پشتیبان‌گیری ابری عبارتند از Google Drive، Microsoft OneDrive و Dropbox.

۲- پشتیبان گیری از هارد اکسترنال

از هارد دیسک های خارجی می توان برای پشتیبان گیری از اطلاعات و ذخیره آن ها در مکانی امن استفاده کرد. برای جلوگیری از از دست رفتن داده ها به دلیل بدافزار یا خرابی سخت افزار، می توان آنها را از رایانه جدا کرد.

۳- ذخیره سازی متصل به شبکه (NAS)

دستگاه های NAS فایل سرورهای تخصصی هستند که می توانند داده ها را از چندین کامپیوتر در یک شبکه ذخیره کرده و به آنها دسترسی داشته باشند. دستگاه های NAS را می توان به گونه ای پیکربندی کرد که داده ها را از چندین رایانه شبکه به طور خودکار پشتیبان گیری کند.

۴- پشتیبان گیری افزایشی

پشتیبان گیری افزایشی شامل پشتیبان گیری فقط از تغییرات ایجاد شده در فایل ها از آخرین نسخه پشتیبان است. این باعث کاهش زمان و فضای ذخیره سازی مورد نیاز برای پشتیبان گیری می شود.

۵- بازیابی 

بازیابی شامل ایجاد برنامه ای برای بازیابی از دست دادن داده یا خرابی سیستم است. این ممکن است شامل ایجاد پشتیبان‌گیری از داده‌های حیاتی،  راه‌اندازی سیستم اضافی و ایجاد رویه هایی برای بازیابی داده ها و سیستم ها پس از از دست دادن داده ها باشد.

به طور کلی، پشتیبان گیری و بازیابی برای محافظت در برابر از دست دادن داده ها و اطمینان از تداوم عملیات مالی و اداری مهم هستند. لازم است که به طور منظم رویه‌های پشتیبان‌گیری و بازیابی را آزمایش کنید تا مطمئن شوید که درست کار می‌کنند. همچنین، استراتژی‌های پشتیبان‌گیری را به‌روزرسانی کنید تا تغییرات در داده‌ها و پیکربندی‌های سیستم را منعکس کنید.

به طور کلی، امنیت رایانه برای محافظت از اطلاعات شخصی و حساس و اطمینان از عملکرد روان سیستم ها و شبکه های رایانه ای ضروری است.