لینوکس Linux چیست؟ ویژگی ها و مزایا و معایب آن

سیستم‌عامل لینوکس (Linux) یکی از قدرتمندترین سیستم‌عامل‌های موجود در بازار است که کاملاً متن‌باز بوده و بین برنامه‌نویسان از محبوبیت بالایی برخوردار است.

این سیستم‌عامل در سال ۱۹۷۱ توسط شرکت تلفن و تلگراف آمریکا توسعه یافت. در ابتدا، لینوکس بسیار گران‌قیمت بود و به همین دلیل استقبال چندانی از آن نشد، اما بعدها تمامی نسخه‌های آن به صورت رایگان و متن‌باز در اختیار کاربران قرار گرفت.

از دهه ۱۹۹۰ تاکنون، لینوکس در بسیاری از حوزه‌های مرتبط با فناوری و کامپیوتر حضور داشته است. شاید جالب باشد بدانید که لینوکس حتی در ترموستات‌ها، برخی خودروها، یخچال‌ها و تلویزیون‌ها نیز استفاده می‌شود.

لینوکس نه‌تنها به عنوان یک پلتفرم برای دستگاه‌ها و دیوایس‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد، بلکه به عنوان یک سیستم‌عامل ایمن، قابل اعتماد و بدون نگرانی و چالش برای کاربران شناخته می‌شود.

آشنایی با لینوکس

درست مانند IOS، ویندوز و Mac OS، لینوکس یا Linux نیز یک سیستم عامل است. در واقع لینوکس یکی از معروف ترین و پرکاربردترین پلتفرم های موجود در دنیا به حساب می آید. شاید جالب باشد بدانید که محصولی به نام «اندروید» تمام قدرت خود را از سیستم عامل لینوکس دریافت می کند.

سیستم عامل در واقع یک نرم افزار است که تمام منابع سخت افزاری مرتبط با دسکتاپ یا لپ تاپ شما را مدیریت مدیریت می کند. به بیان ساده تر، یک سیستم عامل، مدیریت ارتباط میان بخش نرم افزار و بخش سخت افزار سیستم کامپیوتر شما را بر عهده دارد. سیستم عامل لینوکس شامل بخش های مختلفی می شود که در ادامه به معرفی هر یک از آن ها و ارائه توضیحاتی درباره آن ها خواهیم پرداخت.

آشنایی با بخش های مختلف سیستم عامل لینوکس

بخش های مختلف سیستم عامل لینوکس به شرح زیر هستند:

۱- Boot loader :

بارگذاری بوت یا بوت لودر، بخشی از سیستم عامل لینوکس است که وظیفه مدیریت فرآیند بوتِ سیستم کامپیوتر شما را بر عهده دارد. برای بیشتر کاربران این بخش درواقع همان بخشی است که به هنگام روشن کردن سیستم بر روی تصویر ظاهر می شود و پس از مدت کوتاهی ناپدید شده و سیستم شما را به اصطلاح بالا می آورد.

۲- Kernel :

کرنل یا هسته، بخش اصلی سیستم عامل است و در واقع آنچه از آن با نام لینوکس یاد می شود، دقیقا این بخش است. مدیریت CPU، حافظه یا همان مموری و سخت افزارهای پیرامون بر عهده هسته یا همان kernel است. پایین ترین سطح از یک سیستم عامل، همین بخش kernel یا هسته است.

۳- Init system :

سیستم اولیه یا اینیت سیستم، یک زیر سیستم (Sub-system) است که وظیفه bootstrap فضای کاربری را بر عهده دارد. این سیستم نیروی خود را از کنترلگرهای Daemons دریافت می کند.

۴- Daemons :

این ها سرویس های پس زمینه ای کل سیستم لینوکس هستند. سرویس هایی مانند چاپ گرها، سرویس صداها و مواردی از این دست. آن ها از زمان پیش از Boot تا بعد از بالا آمدن سیستم نیز به صورت فعال مشغول به کار هستند.

۵- Graphical Server :

سرور گرافیکی، همانطور که از نامش مشخص است یک زیر سیستم است که وظیفه اجرای موارد گرافیکی که بر روی مانیتور یا همان نمایشگر کاربر نمایان می شود را بر عهده دارد. به این بخش از سیستم لینوکس، سرور X یا به اختصار X نیز می گویند.

۶- Desktop environment :

محیط دسکتاپ، همان بخشی است که کاربر با آن سر و کار دارد. محیط های دسکتاپی زیادی هستند که کاربر می تواند از بین آن ها یکی را برگزیند. محیط هایی مانند GNOME، Cinnamon، Mate، Pantheon، Enlightenment، KDE، Xfce و مواردی از این دست.

این محیط های دسکتاپی شامل اپلیکیشن های مختص به خود و غیر قابل انتقال (Built-in application) هستند. مواردی مانند file managers،  configuration tools، web browsersو بازی ها)

۷- Applications :

دسکتاپ لینوکس تمام اپلیکیشن ها و آرایه ها را به کاربر خود پیشنهاد نداده و برای او آماده نکرده است. درست مانند ویندوز یا Mac OS، لینوکس نیز دارای هزاران برنامه و اپلیکیشن سازگار با محیط خود است که یک کاربر به راحتی می تواند هرکدام را که تمایل داشت پیدا کرده، دانلود و نصب نماید.

لینوکس در نسخه فعلی خود دارای یک فروشگاه اپلیکیشن است که کاربران می توانند هر برنامه ای که موردنظرشان بود را از آنجا پیدا کرده و نسبت به نصب آن اقدام نمایند. برای مثال Ubuntu Linux، مرکز نرم افزارهای مخصوص به خود را دارد.

چرا از لینوکس استفاده کنیم؟

این پرسشی است که برای بسیاری از کاربران دنیای کامپیوترها وجود دارد. چرا باید دردسرهای یاد گرفتن نحوه کار کردن با یک سیستم عامل دیگر را بپذیریم، در حالی که سیتسم عامل های رایج دیگری را به خوبی می شناسیم و نسبت به نحوه کار کردن با آن ها آگاهیم؟

برای پاسخ دادن به این سوال، ابتدا باید به سوال دیگری بپردازیم. آیا سیستم عاملی که شما اکنون در حال استفاده از آن هستید، به درستی کار می کند؟ آیا مشکلاتی اعم از ویروس ها، کند شدن سرور و پردازنده، مجوزهای دسترسی به نسخه اصلی، هزینه های تعمیرات آن و مشکلات دیگری از این دست شما را حین کار کردن با آن تهدید نمی کند؟

اگر پاسخ به این سوال، مثبت است، اکنون در واقع به پاسخ سوال قبلی نیز دست یافته اید. لینوکس بهترین گزینه برای افرادی است که سیستم عامل های کامپیوترشان با مشکلات مذکور مواجه است.

از مزایا و ویژگی های بارز لینوکس می توان به سه مورد اصلی زیر اشاره کرد :

• یک سیستم قابل اعتماد و ایمن
• ورود به آن و استفاده از آن برای کاربر هیچ هزینه ای در پی ندارد.
• تقریبا برای هر مشکل احتمالی پدیدار شده ای، راه حلی سریع و آسان در بر دارد.

لینوکس، یک سیستم عامل منبع باز

وقتی صحبت از یک سیستم عامل منبع باز (Open Source) به میان باشد، چه مزایایی شامل حال کاربر می شود؟

• کاربر آزاد است که این سیستم عامل را بدون نیاز به دسترسی یا مجوز خاصی برای هر هدفی که در سر دارد، راه اندازی کرده و به اجرا درآورد.
• کاربر آزاد است که نحوه کار کردن با این سیستم را آموزش دیده و برنامه های آن را به نحوی که مورد پسند و نیاز خودش است تغییر دهد.
• کاربر می تواند از موارد مورد نظر خود در این سیستم و یا از کل سیستم یک فایل کپی تهیه کند.
• کاربر می تواند فایل کپی تهیه شده از سیستم خود را در اختیار کاربران دیگر بگذارد و آن را بر روی سیستم های دیگر نیز به اجرا در آورد.

دقیقا به همین دلیل است که بیشتر تیم های توسعه فعال در شرکت ها و کمپانی ها، از لینوکس بر روی تمام سیستم های کامپیوتری خود استفاده می کنند. چرا که تمام اعضای گروه به یک سیستم یکسان دسترسی دارند و همه با هم درگیر یک موضوع به یک شیوه یکسان هستند.

در این صورت اگر مشکلی برای یک سیستم پیش بیاید، می توانند راه حل آن را پیدا کرده و برای تمام سیستم ها اجرا کنند. در غیر این صورت مجبور بودند که برای هر سیستم به صورت مجزا به عیب یابی و رفع باگ ها بپردازند و این فرآیند برای آن ها بسیار وقت گیر و پر هزینه بود.

Distribution چیست؟

لینوکس دارای نسخه های زیادی است که هرکدام مناسب نیازهای مختلف کاربران گوناگون است. از کاربران تازه کار تا کاربران حرفه ای همه می توانند لینوکس مورد نظر خود را که طبق نیازهای آن ها باشد، بیابند. به این نسخه های مختلف، distribution می گویند.

تمام distribution های لینوکس قابل دانلود به صورت رایگان، قابل انتقال به USB و قابل نصب و اجرا بر روی سیستم ها هستند.

معروف ترین و پر کاربردترین distributionهای لینوکس به شرح زیر هستند:

• LINUX MINT
• MANJARO
• DEBIAN
• UBUNTU
• ANTERGOS
• SOLUS
• FEDORA
• ELEMENTARY OS
• OPENSUSE

کدام Distribution برای ما مناسب تر است؟

برای یافتن پاسخ این پرسش ابتدا باید به سه پرسش زیر پاسخ دهید:

1. در استفاده از کامپیوتر، تا چه میزان مهارت دارید؟
2. از ظاهر دسکتاپ مدرن استفاده می کنید یا تمایل دارید ظاهر آن استاندارد باشد؟
3. برای استفاده روی سرور یا دسکتاپ می خواهید؟

اگر شما یک کاربر با سطح مهارت پایه در استفاده از کامپیوتر هستید، نسخه هایی مانند Linux Mint یا Ubuntu برای شما بهترین گزینه است. اما اگر از مهارت بالایی در این زمینه برخوردارید، Gentoo برای شما مناسب تر است.

و در زمینه پرسش های دیگر نیز می توانید از طریق اینترنت تصاویر مربوط به ظاهر دسکتاپ نسخه های مختلف را مشاهده کنید. همچنین می توانید نسخه های مناسب استفاده برای سرور یا برای دسکتاپ را در اینترنت جستجو کرده و با ویژگی های هر یک از آن ها آشنا شوید. به این ترتیب متوجه خواهید شد که کدام نسخه مناسب ترین گزینه برای شماست.

معایب و محدودیت های لینوکس

علیرغم آنکه لینوکس در حال حاضر یکی از پرکاربردترین سیستم عامل های دنیای حرفه ای ها، کدنویسان و برنامه نویسان جهان است، اما معایب، مشکلات و محدودیت هایی نیز از طرف این سیستم عامل کاربران را درگیر خود کرده است.

برخی از آن ها به شرح زیر هستند :

• یافتن سخت افزارهای مناسب و قابل استفاده برای لینوکس امری دشوار است. اینگونه به نظر می رسد که کمپانی های تولید کننده سخت افزارها، تمایل به طراحی و تولید سخت افزارهایی دارند که با سیستم عامل هایی مانند ویندوز و مک سازگار باشد. دلیل این موضوع نیز تعداد بیشتر کابران موجود برای این دو سیستم عامل است.
• یادگیری کار کردن با لینوکس نسبت به یادگیری نحوه کار کردن با ویندوز سخت تر و پیچیده تر است. شما باید کار کردن با خطوط command ها را یاد بگیرید و چشمتان به این ظاهر جدید عادت نماید.
• بیشتر نرم افزارهای کاربردی نسخه سازگار با لینوکس ندارند. برای مثال نرم افزار رایج و پر طرفداری مثل فتوشاپ، بر روی لینوکس قابل اجرا نیست. البته تعجب کاربران زمانی که متوجه می شوند نرم افزار پرکاربردتری مانند مجموعه Office نیز بر روی این سیستم عالم قابل اجرا نیست، بیش از پیش نمایان می شود.
• به نظر می رسد بازی های کامپیوتری میانه خوشی با لینوکس ندارند. دنیای بی کران بازی ها در ویندوز و مک قابل اجرا هستند. اما لینوکس بازی های کمی برای اجرا دارد.