تفاوت HTTP و HTTPS؟چرا به گواهینامه SSL نیاز داریم؟
گواهینامه SSL یک گواهینامه دیجیتالی است که هویت وبسایت را تأیید می کند و اتصال رمزگذاری شده را نیز امکان پذیر می سازد. شرکت ها و سازمان ها برای ایمن سازی خدمات آنلاین خود و محافظت از اطلاعات مشتریان، باید گواهینامه SSL را به وبسایت خود اضافه کنند. زمانی که نماد قفل در کنار آدرس URL سایت مشاهده می شود به این معنی است که از SSL برای وبسایت مورد نظر استفاده شده است.
وبسایت ها برای ایمن نگه داشتن اطلاعات کاربران، تأیید مالکیت وبسایت، جلوگیری از ایجاد نسخه جعلی از سایت توسط هکرها و نیز جلب اعتماد کاربران، به گواهینامه SSL نیاز دارند. همچنین برای وبسایت هایی که از پروتکل HTTPS استفاده می کنند، دریافت گواهینامه SSL ضروری است. به صورت خلاصه گواهینامه SSL امنیت اطلاعات زیر را تضمین می کند:
- صحت و اعتبار ورود به سایت یا لاگین
- اطلاعات حساب های بانکی و کارت های اعتباری
- اطلاعات شخصی قابل شناسایی مانند نام، آدرس، تاریخ تولید و شماره تلفن
- اسناد و قراردادهای حقوقی
- مدارک پزشکی
- اطلاعات خصوصی
HTTP چیست؟
پروتکل HTTP یک پروتکل وب است که امکان دریافت منابعی نظیر اسناد HTML را فراهم می کند. پایه و اساس این پروتکل، تبادل داده تحت وب است و در واقع یک پروتکل سرویس دهنده مبتنی بر سرور را بیان می کند. معنی اصطلاح سرویس دهنده مبتنی بر سرور این است که درخواست ها توسط گیرنده که معمولاً مرورگر وب است، ارسال شده و توسط سرور دریافت می شود. یک سند کامل، معمولاً از به هم پیوستن یک سری اسناد کوچک تر دریافت شده، تشکیل می شود. به عنوان مثال یک متن، تصویر، فیلم و یا اسکریپت را در نظر بگیرید که بازسازی شده است.
در این پروتکل، ارتباط بین سرورها و مشتریان به جای اینکه با جریان داده صورت گیرد، از طریق تبادل پیام های جداگانه است. پیام های ارسالی توسط مشتری که معمولاً یک مرورگر وب است، «درخواست» یا Request نامیده می شود و پیام های ارسالی توسط سرور به مشتری نیز «پاسخ» یا Respond نام دارد. بین مشتری و سرور، واسطه های مختلفی وجود دارد که مجموعه این واسطه ها را پروکسی می نامند.
معمولاً در سمت مشتری بیش از یک کامپیوتر وجود دارد و در نتیجه درخواست های زیادی توسط روترها، مودم ها و غیره ارسال می شود. به واسطه طراحی وب به صورت لایه لایه، این واسطه ها در لایه های انتقال پنهان جای می گیرند. HTTP بالاتر از لایه پنهان قرار دارد، بنابراین با این واسطه ها ارتباطی نخواهد داشت. برخی از ویژگی های اساسی HTTP عبارت اند از:
- HTTP ساده است.
- HTTP قابل تعمیم است.
- HTTP از پروتکل انتقال TCP استفاده می کند که قابل اطمینان است.
- HTTP فاقد لینک بین دو درخواست متوالی است که روی یک خط ارتباطی ارسال می شود.
منظور از HTTPS چیست؟
HTTPS نسخه امن HTTP است. این پروتکل برای ارسال داده ها بین مرورگر وب و وبسایت استفاده می شود. HTTPS برخلاف HTTP، رمزگذاری شده است تا امنیت انتقال داده ها را افزایش دهد. این امر به ویژه هنگامی که کاربران از این پروتکل برای ارسال داده های مهم و حساس استفاده می کنند، مثلاً ورود به حساب بانکی، سرویس های ایمیل و غیره، از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد شد.
هر وبسایت امنیتی، به خصوص وبسایت هایی که به اطلاعات ورودی به سیستم نیاز دارند، باید از پروتکل HTTPS استفاده کنند. در مرورگرهای وب جدید نظیر گوگل کروم، وبسایت هایی که از HTTPS استفاده نمی کنند، علامت گذاری می شوند. این علامتگذاری به وسیله یک علامت خطر قرمز رنگ است. اگر وبسایت از پروتکل HTTPS استفاده کند، قفل سبز رنگی در نوار URL مشاهده خواهد شد.
HTTPS از یک پروتکل رمزگذاری تحت عنوان TLS (امنیت لایه انتقال) استفاده می کند که در گذشته با عنوان لایه درگاه های ایمن (SSL) نیز شناخته می شد. در این پروتکل، لایه ای تحت عنوان کلید عمومی نامتقارن، وظیفه ایمن سازی ارتباطات تحت وب را بر عهده دارد. در این لایه، دو کلید مختلف برای سرویس دهنده و سرویس گیرنده تعریف می شود که کلید خصوصی و کلید عمومی نام دارند. کلید خصوصی توسط خود وبسایت کنترل می شود و کلید عمومی نیز برای هر کسی که بخواهد با سرور ارتباط داشته باشد، قابل دسترسی است.
تفاوت HTTP و HTTPS
می توان تفاوت های HTTP و HTTPS را به صورت زیر بیان کرد:
- در HTTPS از پروتکل SSL که یک پروتکل رمرگذاری تأیید کننده است برای اطلاعات استفاده می شود که اساس آن تبدیل داده ها به کد است. اگر در این پروتکل کسی اقدام به سرقت اطلاعات کند، به واسطه رمزگذاری قادر به فهم اطلاعات نخواهد بود. در حالی که این پروتکل در HTTP به کار نرفته است و بنابراین با سرقت اطلاعات، می توان به محتوای آن دسترسی پیدا کرد.
- علاوه بر لایه امنیتی مبتنی بر پروتکل SSL، در HTTPS از لایه امنیتی TLS نیز استفاده شده است. این پروتکل امنیتی، یکپارچگی داده ها را تضمین می کند. به عبارت دیگر از انتقال داده های تأیید شده و یا داده های احراز هویت مربوط به کاربران، به صورت غیر ایمن جلوگیری خواهد کرد.
دلایل استفاده از HTTPS و مزایای آن
مزایای اصلی استفاده از HTTPS را می توان به صورت خلاصه به شکل زیر بیان کرد:
- امنیت بالاتر
- احراز هویت سرور
- رمزگذاری انتقال داده ها
- محافظت از تبادل اطلاعات در مقابل دستکاری های عمدی
این مزایا شناخته شده هستند اما یک سری مزیت های جانبی دیگر نیز برای HTTPS قابل تعریف است.
مثلاً اپراتورهای وبسایت ها مایل هستند از اطلاعات بازدید کننده های خود محافظت کنند. برای وبسایت هایی که پرداخت آنلاین دارند، استفاده از HTTPS مطابق با استاندارد امنیت داده PCI، امری ضروری است.
استفاده از پروتکل HTTPS همچنین می تواند به بهینه سازی سئو سایت نیز کمک کند. در سال ۲۰۱۴، گوگل پروتکل HTTPS را به عنوان یک معیار رتبه بندی سایت ها اعلام کرد. از آن زمان تا کنون، مطالعات مربوط به بهینه سازی سایت نشان داده است که وبسایت هایی که از HTTPS استفاده می کنند، در رتبه های بالاتری نسبت به وبسایت های مشابهی هستند که از این پروتکل بهره نمی برند.
استفاده از پروتکل HTTPS عملکرد ابزارهایی نظیر Google Analytics را در قبال سایت شما، مؤثرتر خواهد کرد. دلیل این مسئله این است که داده های امنیتی مربوط به وبسایت که توسط این ابزارها تحلیل شده و برای شما ارسال می شود، با استفاده از پروتکل HTTPS ذخیره خواهند شد. با استفاده از HTTPS، منابع معرف سایت شما با عنوان ترافیک مستقیم یا direct traffic ذخیره می شوند که در نتیجه روی سئوی سایت اثر مثبت خواهد داشت.
وبسایت هایی که از پروتکل HTTPS استفاده می کنند، برای استفاده از قابلیت AMP (افزایش سرعت لود شدن صفحات سایت در موبایل)، واجد شرایط هستند. این امکان برای سایت های مبتنی بر پروتکل HTTP وجود ندارد.
نحوه تغییر از HTTP به HTTPS
برای تغییر پروتکل سایت از HTTP به HTTPS چهار مرحله اصلی قابل بیان است:
۱- یک گواهینامه SSl خریداری کنید.
بهترین راه این است که گواهینامه SSL را به صورت مستقیم از شرکت هاستینگ وبسایت خود خریداری کنید به این خاطر که فعال سازی و نصب صحیح آن بر روی سرور شما توسط این شرکت قابل ضمانت است. همچنین اگر از هاست های اشتراکی استفاده می کنید معمولا یک نوع لایسنس SSL رایگان در اختیار دارند که می توانند برای شما بدون هزینه فعال کنند. بنابراین اگر از هاست اشتراکی استفاده می کنید فقط باید به پشتیبانی هاست تیکت ارسال کنید و از آنها بخواهید SSL را برایتان فعال کنند.
۲- نصب گواهینامه SSL روی حساب کاربری هاستینگ وبسایت
در صورتی که SSL را از جایی غیر از شرکت هاستینگ خریداری می کنید، می بایست گواهینامه را به محیط هاستینگ خود ایمپورت کنید. این کار ممکن است برای اشخاص مبتدی کمی پردردسر باشد بنابراین حتما آن را به یک متخصص بسپارید.
۳- بررسی مجدد لینک های داخلی سوئیچ شده به HTTPS
پیش از آنکه تبدیل پروتکل را به مرحله اجرا درآورید، مطمئن شوید که همه لینک های داخلی وبسایت دارای URLهای HTTPS هستند. با بالا آوردن سایت در صورتی که لینک های ترکیبی HTTP و HTTPS در آن وجود داشته باشد، به این دلیل که بالا آمدن صفحات سایت به صورت مناسب صورت نمی گیرد، احتمالا سایت از نظر سئو دچار مشکل خواهد شد.
۴- تعریف ریدایرکت های ۳۰۱ به گونه ای که موتورهای جستجو تشخیص دهند.
اگر از CMS هایی مثل وردپرس استفاده می کنید می توانید به صورت خودکار تمام ترافیک سرور را به پروتکل جدید HTTPS هدایت کنید. سایت هایی که از CMS استفاده نمی کنند، باید به صورت دستی این کار را انجام دهند. ریدایرکت ۳۰۱، به موتورهای جستجو هشدار می دهد که تغییراتی در وبسایت شما رخ داده است و باید سایت شما را تحت پروتکل جدید، ایندکس کنند. کاربرانی که وبسایت شما را قبلا بوکمارک کرده اند، با ورود به لینک قبلی، به صورت خودکار به URL جدید وبسایت شما هدایت خواهند شد.
نحوه تشخیص سایت های دارای HTTPS
در وبسایت هایی که از پروتکل HTTPS استفاده می کنند، پیش از www، عبارت HTTPS به جای HTTP قرار گرفته است. اگر از مرورگر گوگل کروم استفاده می کنید، در نوار URL برای وبسایت هایی که از HTTP استفاده می کنند، علامت هشدار «Not secure» مشاهده می شود که نشان می دهد آن وبسایت از پروتکل HTTPS استفاده نکرده است.
همچنین برای نسخه های موبایل و کامپیوتر انواع مختلف مرورگرها شامل گوگل کروم، فایرفاکس، Safari و اینترنت اکسپلورر، امکان دسترسی به جزئیات گواهینامه SSL در نظر گرفته شده است. در صورت مراجعه به بخش مورد نظر و مشاهده گواهینامه SSL برای وبسایت مربوطه، می توان نتیجه گرفت که آن وبسایت از پروتکل HTTPS استفاده کرده است.
نتیجه گیری
به طور کلی، وبسایتی که از پروتکل HTTPS استفاده می کند مانند رستورانی است که دارای بازرس سلامت و ایمنی مواد غذایی است. مشتریان رستوران می توانند با مشاهده تأییدیه بازرس، به رستوران اعتماد کرده و از خدمات آن استفاده کنند. در مورد وبسایت ها نیز پروتکل HTTPS همانند تأییدیه بازرس امنیتی است. HTTPS از پروتکل امنیتی SSL و TLS برای رمزگذاری اطلاعات و تبادل داده استفاده می کند. همچنین این پروتکل از جعل وبسایت ها نیز جلوگیری می کند. با این کار بسیاری از حملات سایبری که سبب به سرقت رفتن اطلاعات و داده ها می شود، متوقف خواهد شد.
در پایان باید گفت که هرچند بسیاری از کاربران به اهمیت امنیت اطلاعات در فضای اینترنت آگاه نیستند و شاید تفاوت دقیق میان پروتکل های HTTP و HTTPS را ندانند، اما این مسئله برای اپراتورهای وبسایت ها و هاستینگ ها از اهمیت بالایی برخوردار است. مزیت های استفاده از پروتکل HTTPS برای صاحبان سایت به اندازه ای ارزشمند است که با دانستن آنها، مطمئناً به استفاده از این پروتکل روی خواهند آورد.
