آگاهی عمومی و ضریب نفوذ بلوتوث در بازارهای مختلف به همراه پیشرفت‌های تکنولوژی صورت گرفته، باعث شده‌اند بلوتوث تبدیل به یکی از مهم‌ترین تکنولوژی‌های ارتباطی در اینترنت اشیا صنعتی شود. همه‌ی ما می‌دانیم که در دنیای امروز، تکنولوژی بلوتوث در همه‌ی ابعاد زندگی ما وجود دارد و ما را احاطه کرده است. با استفاده از بلوتوث، برقراری ارتباط بی‌سیم بین تلفن همراه و تجهیزات مختلفی مانند هدفون، بلندگو و … ممکن است. بسیاری از افراد به این قابلیت‌ها وابسته شده‌اند؛ اما نکته‌ی جالب‌تر آن‌که بلوتوث در اینترنت اشیا صنعتی نیز کاربردهای فراوانی دارد.
بلوتوث فناوری ارتباطی است که بسیار فراگیر شده است و استفاده از آن هزینه‌ی زیادی در پی ندارد. طبق آمار، ۹۰ درصد جمعیت جهان با تکنولوژی بلوتوث آشنا هستند. هزینه‌ی پیاده‌سازی سیستم‌های مجهز به بلوتوث زیاد نیست. از طرفی این تکنولوژی به شدت مقیاس‌پذیر (scalable) است؛ زیرا تقریبا همه‌ی تلفن‌های همراه، تبلت‌ها، طیف گسترده‌ای از وسایل پوشیدنی هوشمند و رایانه‌های شخصی به بلوتوث مجهز هستند. بنابراین برای توسعه‌ی اینترنت اشیا صنعتی (IIoT) با استفاده از تکنولوژی ارتباطی بلوتوثی، راه نسبتا ساده‌ای در پیش داریم؛ زیرا نیازی نیست به طور کلی، زیرساختی جدید ایجاد کنیم؛ بلکه با استفاده از مودم‌های مجهز به بلوتوث که هم‌اکنون بر روی دستگاه‌های مختلف افراد نصب شده‌اند، نیازهای ارتباطی‌مان را برطرف می‌کنیم.
۳ دلیل فراگیری فناوری بلوتوث در اینترنت اشیا صنعتی
علاوه بر ضریب نفوذ بالای بلوتوث، ۳ دلیل فنی دیگر هم مزید بر علت شده‌اند تا بلوتوث به طور گسترده در اینترنت اشیا صنعتی مورد استفاده قرار گیرد. این دلایل عبارتند از:
- معرفی نسل جدید بلوتوث در سال ۲۰۱۶، یعنی بلوتوث ۵، نشان‌دهنده تمرکز جدی بر روی «انعطاف‌پذیری» بود. سرعت بالاتر و برد طولانی‌تر بلوتوث ۵، ارتباطی پایدار را در محیط‌های مختلف، به‌ویژه محیط‌های پر از نویز مانند کارخانه‌ها، تضمین می‌کند. به عنوان مثال، تکنولوژی‌های ارتباطی مورد استفاده در انبارداری با فناوری‌های به کار رفته در سیستم هوشمند یک نیروگاه هسته‌ای متفاوت است. در یک سیستم انبارداری، ارتباطات بلندبرد ضروری است، در حالی که در نیروگاه هسته‌ای با محیط پیچیده‌تری روبرو هستیم که باید ارتباط پایدار را با وجود امواج و نویزهای مختلف تضمین کنیم.
- با معرفی Bluetooth mesh در سال ۲۰۱۷، توانستیم در مقیاس صنعتی و به صورت many-to-many ارتباطات و شبکه‌های گسترده‌ای بین دستگاه‌های مختلف ایجاد کنیم. در این شبکه‌ها، ده‌ها، صدها و حتی هزاران دستگاه مختلف با یکدیگر در ارتباط هستند. شبکه مش بلوتوث راهکاری بسیار مناسب برای کنترل، نظارت و اتوماسیون سیستم‌هاست و از امنیت بسیار بالا و تأخیر بسیار پایین در انتقال اطلاعات برخوردار است.
Bluetooth SIG-۳، به تازگی امکان جدیدی را فراهم کرده است تا بتوانیم در مقیاس‌های صنعتی از سیستم مکان‌یابی دقیق‌تری بهره‌مند شویم. در این تکنولوژی با توجه به قدرت سیگنالی که یک دستگاه بلوتوث به سیستم مرکزی ارسال می‌کند، می‌توان مکان آن را مدل‌سازی کرد. با استفاده از بلوتوث با هزینه‌ی بسیار پایینی میتوانیم به یک سیستم مکان‌یابی دقیق برای ردیابی تمام وسایل دست پیدا کنیم.
موارد استفاده از بلوتوث در اینترنت اشیا صنعتی (IIoT)
به لطف تمام پیشرفت‌های صورت گرفته در فناوری بلوتوث، میتوانیم شبکه‌ای یکپارچه از دستگاه‌های هوشمند مختلف ایجاد کنیم که کارهای گوناگونی انجام می‌دهند. این شبکه‌ی یکپارچه، در مدیریت سیستم روشنایی محیط، ارائه‌ی راهکارهای مدیریت دارایی و … به کار می‌رود. برخی از استفاده‌های بلوتوث در اینترنت اشیا صنعتی عبارتند از:
۱-اتوماسیون ساختمان
اتوماسیون متمرکز سیستم‌های اصلی یک کارخانه مانند سیستم روشنایی، سیستم سرمایش و گرمایش، سیستم تهویه هوا و سیستم امنیتی به صاحبان کارخانه‌ها کمک خواهد کرد تا در مصرف انرژی صرفه‌جویی کنند و هزینه‌های عملیاتی را کاهش دهند. با اتوماسیون این سیستم‌ها، کمک شایانی نیز به افزایش طول عمر آن‌ها می‌شود.
۲-نظارت بر وضعیت کارخانه
شبکه‌ای از سنسورهای بلوتوث که سرتاسر یک کارخانه نصب می‌شوند، اطلاعات بسیار مفیدی راجع به وضعیت هر نقطه را در لحظه در اختیار مدیران کارخانه قرار می‌دهند. با استفاده از این سیستم مدیریت یکپارچه، نگهداری از تجهیزات بسیار آسان می‌شود.
۳-مکان‌یابی
سیستم مکان‌یابی با استفاده از بلوتوث، مزایای متعددی دارد؛ از ردیابی تجهیزات و محصولات کارخانه گرفته تا مکان‌یابی indoor و راهکارهای لجستیکی. سیستم مکان‌یابی بلوتوثی با ایجاد حفاظ‌های مکانی (geo-fences) در محیط‌های آلوده‌ی کارخانه، دسترسی کارمندان را به این نقاط محدود می‌کند.
رشد سریع فناوری بلوتوث در اینترنت اشیا صنعتی
با توجه به پیشرفت‌های اخیر، شرکت Bluetooth SIG پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۲۰۲۳ استفاده از سیستم‌های مکان‌یابی بلوتوثی هفت برابر رشد خواهد کرد. در این سال، تعداد دستگاه‌های متصل به بلوتوث به ۳۷۴ میلیون خواهد رسید. همچنین پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۲۳ استفاده از تجهیزات بلوتوثی در کاربردهای صنعتی پنج برابر افزایش یابد.
یکی از چالش‌های اصلی در توسعه اینترنت اشیا صنعتی این است که کارخانه‌ها معمولاً به آرامی از فناوری‌های جدید استفاده می‌کنند؛ زیرا به دنبال راهکارهایی با نرخ بازگشت سرمایه مناسب و مشخص هستند. در نهایت، هنوز بسیاری معتقدند که فناوری بلوتوث یک فناوری کوتاه‌برد است و در حوزه‌های صنعتی کاربردهای گسترده‌ای ندارد.
