کنیبالیزیشن یا همنوع خواری چیست؟

حتماً تجربه این موضوع را داشته‌اید که با جستجوی یک کلمه کلیدی، دو صفحه از سایت شما در نتایج گوگل نمایش داده شده است؛ یعنی دو صفحه مجزا از یک دامنه، در یک کلمه کلیدی رتبه گرفته‌اند. ولی آیا این اتفاق خوب است؟ طبیعتاً نه! این پدیده که کنیبالیزیشن نام دارد، آثار مخربی در سئوی سایت ما دارد، به‌خصوص زمانی که سایت در حال رشد است. اما کنیبالیزیشن چیست؟

Cannibalization یا همنوع خواری، موضوعی است که در مطلب پیش رو تصمیم داریم به آن بپردازیم. اگر در حال بهینه‌سازی صفحات خود برای کلمات کلیدی همگرا هستید، این احتمال وجود دارد که محتوای صفحات شما با هم وارد رقابت شده و درگیر کنیبالیزیشن شوند. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم در ادامه این مقاله با ما همراه باشید، تا ضمن شناخت آثار منفی کنیبالیزیشن در سئو، تکنیک‌های تدوین استراتژی صحیح کلمات کلیدی برای جلوگیری از Cannibalization و رفع این مشکل را بیاموزید.

Cannibalization یا همنوع خواری چیست؟

طبق استراتژی‌های سئو، هر صفحه از سایت ما باید برای «یک کلمه کلیدی» خاص بهینه شود. اما گاهی اوقات به‌دلیل استراتژی نامناسب کلمات کلیدی، دو صفحه با URL و هدف مجزا برای یک کلمه کلیدی مشابه رتبه می‌گیرند. در این شرایط وقتی ما عبارت کلیدی مورد نظر را در گوگل سرچ می‌کنیم، دو صفحه از سایت به ما نمایش داده می‌شود. به این وضعیت کنیبالیزیشن گفته می‌شود.

Cannibalization یا همنوع خواری، زمانی اتفاق می‌افتد که دو صفحه به‌طور همزمان یک موضوع و هدف را پوشش دهند. صفحاتی که دچار کنیبالیزیشن شوند، با هم وارد رقابت می‌شوند، رشد نمی‌کنند و معمولاً باعث اُفت رتبه یکدیگر می‌شوند.

Cannibalization چگونه اتفاق می‌افتد؟

همنوع خواری یا کنیبالیزیشن زمانی اتفاق می‌افتد که دو URL مجزا، کلمه کلیدی و مفهوم مشابهی داشته باشند. اگر کلمه کلیدی صفحات ما متفاوت باشد، اما در نتایج جستجوی یک کلمه کلیدی هر دو موقعیت خوبی داشته باشند، Cannibalization رخ نداده است.

ولی زمانی که برای یک کلمه کلیدی چندین محتوای مختلف یا به‌عبارتی حجم وسیعی از محتوا را تولید می‌کنیم، به وجود آمدن همنوع خواری اجتناب‌ناپذیر است. حتی اگر دو صفحه با محتوای متفاوت برای کلمات کلیدی که شباهت زیادی به هم دارند بهینه‌سازی شوند، همچنان احتمال همنوع خواری وجود دارد. کنیبالیزیشن معمولاً ناخواسته اتفاق می‌افتد، اما با یک استراتژی کلمات کلیدی مناسب، قابل حل است. در این مورد پیشنهاد می‌کنیم حتماً مقاله «سئو داخلی» ما را مطالعه کنید.

آثار مخرب کنیبالیزیشن در سئوی سایت؛ همنوع خواری در سئو

شاید با خودتان بگویید، اینکه برای یک کلمه کلیدی دو صفحه از سایت ما نمایش داده شود که بد نیست! ما شانس بیشتری برای دیده شدن توسط کاربر پیدا می‌کنیم، چرا باید کنیبالیزیشن برای سئوی سایت ما بد باشد؟

در پاسخ باید بگوییم که همنوع خواری در سئو یک فاجعه است! صفحاتی که دچار همنوع خواری می‌شوند، برای رتبه گرفتن در گوگل به‌جای رقبا با خودمان رقابت می‌کنند، در نتیجه هیچ وقت رشد را تجربه نخواهند کرد. برای درک بهتر این موضوع با یک مثال ادامه می‌دهیم.

فرض کنید ما دو صفحه برای موضوع «آموزش سئو» داریم، یعنی هر دو صفحه برای کلمه آموزش سئو بهینه‌سازی شده‌اند. در این وضعیت گوگل نمی‌تواند تشخیص دهد که کدام مقاله را باید برای این کلمه رتبه بندی کند. حتی اگر صفحه‌ای که از نظر ما صفحه اصلی است، از نظر کیفیت محتوا، بک لینک و تجربه کاربری هم در وضعیت مناسب‌تری باشد، باز هر دو آنها رتبه خوبی نخواهند گرفت. چون تشخیص اینکه کدام مقاله مهم‌تر است، برای گوگل دشوار است.

در مجموع صفحاتی که دچار کنیبالیزیشن می‌شوند، از چند جهت به سئوی ساعت ضربه می‌زنند:

• شانس صفحه هدف برای گرفتن رتبه خوب و جذب کاربران بیشتر از دست می‌رود.
• صفحات کنیبال شده، به‌طور مداوم نوسان رتبه‌های شدید را تجربه می‌کنند.
• هیچ کدام از صفحات آنقدر قدرت نمی‌گیرند که رتبه خوبی را کسب کنند.

اما چطور می‌توانیم این صفحات را تشخیص دهیم؟ به هرحال هرچقدر تعداد این صفحات بیشتر باشد، سایت ما متحمل آسیب‌های بیشتری خواهد شد.

بهترین روش شناسایی صفحات کنیبال شده

آیا صرف اینکه با وارد کردن یک عبارت کلیدی، دو URL مجزا از یک سایت برای ما نمایش داده شود، یعنی این دو صفحه کنیبال شده‌اند؟ مطمئناً اینطور نیست. برای تشخیص کنیبالیزیشن دو روش معتبر وجود دارد که به شما معرفی می‌کنیم:

تشخیص کنیبالیزیشن با کمک بخش Performance سرچ کنسول گوگل

گوگل سرچ کنسول به معنای واقعی دست راست کارشناسان سئو است. در حدی که حتی برای تشخیص صفحات کنیبال شده هم به کمک ما می‌آید.

برای تشخیص صفحاتی که دچار همنوع خواری شده‌اند، باید ابتدا وارد بخش Performane این ابزار شویم. سپس با کلیک بر روی تب NEW و انتخاب گزینه Query کلمه کلیدی مورد نظر را وارد کنیم و منتظر نمایش نتایج شویم. پس از نمایش نتایج، باید روی تب Pages کلیک کنیم تا لیستی از صفحاتی که برای آن کلمه رتبه گرفته و بازدید داشته‌اند را ببینیم. معمولاً صفحاتی که آمار کلیک و بازدید مشابهی دارند، مشکوک به کنیبالیزیشن هستند.

شناسایی صفحات کنیبال شده با کمک تکنیک Site:

اگر دسترسی به پنل سرچ کنسول ندارید، می‌توانید از تکنیک keyword site: url.com استفاده کنید. این روش خیلی راحت و ساده است. فقط کافی است مانند تصویر، نشانی سایت و کلمه کلیدی را وارد کنیم تا لیستی از صفحات سایت ما که در آن کلمه کلیدی رتبه گرفته‌اند، نمایش داده شود.

این روش شاید سریع‌تر باشد، ولی در مقایسه با روش قبل نیاز به دقت و بررسی بیشتری دارد. چون در نهایت برای اطلاع از میزان بازدید و کلیک هر URL باز هم باید به سرچ کنسول برگردیم.

چگونه از کنیبالیزیشن در سئوی سایت جلوگیری کنیم؟

شاید اگر از همان ابتدا، استراتژی کلمات کلیدی خود را به‌درستی تهیه کنیم و به‌طور مرتب رتبه کلمات کلیدی را بررسی کنیم، براحتی بتوانیم جلوی ایجاد کنیبالیزیشن را بگیریم.

تدوین استراتژی کلمات کلیدی در سئو، یک قانون مهم و کلی دارد؛ یک کلمه کلیدی اصلی برای هر URL. این قانون را هیچ وقت فراموش نکنید، چون کمک می‌کند هر URL را برای یک مجموعه کلمه‌ی معین یا یک عبارت کلیدی خاص، بهینه‌سازی کنیم.

در طی اجرای این استراتژی نیز، باید به‌طور مداوم رتبه بندی صفحات را بررسی و مقایسه کنیم تا اگر متوجه ایجاد رقابت بین دو صفحه شدیم، از همان ابتدا مساله را حل کنیم. در ادامه می‌خواهیم با چند تکنیک کاربردی و قدرتمند آشنا شویم، که در صورت مشاهده Cannibalization در سایت خود می‌توانید با استفاده از آنها، در مدت زمان کوتاهی مشکل این صفحات را رفع کنید.

با ۵ تکنیک قدرتمند برای رفع کنیبالیزیشن صفحات آشنا شویم

فرض کنیم که با کمک یکی از تکنیک‌هایی که در بخش قبل به شما آموزش دادیم، متوجه کنیبال شدن دو صفحه شدیم. حالا باید چه کار کنیم؟

از تگ کنونیکال استفاده کنیم

اولین روش درمان پیشنهادی، استفاده از تگ کنونیکال است. تگ کنونیکال به گوگل نشان می‌دهد که کدام یک از این دو صفحه، صفحه اصلی یا صفحه هدف ما برای آن کلمه کلیدی است که باید رتبه بندی شود. کنونیکال یکی از مهمترین مفاهیم سئو است، که برای استفاده از آن لازم است به چند نکته کاربردی دقت کنیم.

نکات کاربردی استفاده از تگ کنونیکال برای بهبود سئو

برای انتقال اعتبار یک صفحه به صفحه دیگر با استفاده از تگ کنونیکال، دو روش وجود دارد:

روش اول؛ در CMS های مدیریت محتوای اختصاصی

اگر از سیستم مدیریت محتوای اختصاصی استفاده می‌کنیم، باید به برنامه نویس سایت بگوییم که با کمک تگ کنونیکال (Canonical)، صفحه اصلی را مشخص کند تا انتقال اعتبار به‌درستی انجام شود.

روش دوم؛ در سیستم مدیریت محتوای وردپرس

اگر از وردپرس استفاده می‌کنیم، در بخش تنظیمات افزونه Yoast و قسمت پیشرفته، می‌توانیم آدرس صفحه اصلی را وارد کنیم. در افزونه Rankmath نیز به همین ترتیب. می‌توانیم از قسمت پیشرفته و لینک متعارف استفاده کنید.

انتقال اعتبار با این روش‌ها، معمولاً ۱ الی ۲ هفته طول می‌کشد و به میزان بازدید مقاله قدیمی ما بستگی دارد.

از ریدایرکت ۳۰۱ استفاده کنیم

روش بعدی ریدایرکت کردن است. اگر یکی از این دو صفحه از نظر آمار بازدید و کیفیت محتوا جایگاه مناسبی ندارد، می‌توانیم اعتبار این صفحه را با ریدایرکت ۳۰۱ به صفحه هدف منتقل کنیم. با این کار به مرور بازدیدکنندگان این صفحه به صفحه اصلی هدایت می‌شوند و انتقال رتبه توسط گوگل در مدت زمان کوتاهی انجام می‌شود.

از ادغام و تلفیق صفحات، برای ایجاد یک صفحه قدرتمند استفاده کنیم

یک راهکار دیگر، ادغام محتوای این دو صفحه‌ای است که به جان یکدیگر افتاده‌اند. در این روش، هر محتوا، تصویر، ویدیو یا پادکستی با کیفیتی که در صفحه دوم وجود دارد، به صفحه هدف منتقل کرده و با صرف اندکی زمان محتوای آن را بازبینی می‌کنیم. با این کار، به مرور زمان گوگل رتبه این دو سایت را از هم تفکیک می‌کند و کنیبالیزیشن رفع می‌شود.

از تگ noindex کمک بگیریم

اگر این دو راهکار قابل اجرا نبودند، از تگ نوایندکس استفاده می‌کنیم. این تکنیک کمک می‌کند صفحه‌ای که نمی‌خواهیم رتبه بندی شود، از نقشه سایت، فایل robots.txt و ایندکس گوگل خارج و برای کاربران هم نمایش داده نشود.

کلمه کلیدی صفحات را تغییر دهیم

اگر دوست دارید محتوای هر دو صفحه را حفظ کنید، می‌توانید در صفحه‌ای که رقیب صفحه هدف ما محسوب می‌شود، کلمه کلیدی را تغییر دهید. البته منظور ما از تغییر، تغییرات اساسی نیست. می‌توانیم این تغییر را با تبدیل کلمه کلیدی به یک عبارت کلیدی دُم دراز ایجاد کنیم. مثلاً اگر کلمه کلیدی «قهوه اسپرسو» است، آن را به «طرز تهیه قهوه اسپرسو» تغییر دهیم.

با این کار رتبه صفحه هدف بهبود پیدا می‌کند، چون دیگر رقیب داخلی ندارد. صفحه دوم هم در عبارت جدیدی رتبه می‌گیرد. این اقدام نتایج مثبتی برای سئوی سایت ما خواهد داشت؛ البته اگر به‌درستی انجام شود. در این مورد پیشنهاد می‌کنیم حتماً مقاله «کلمات کلیدی چیست» ما را مطالعه کنید تا اطلاعات کامل‌تری درباره اهمیت کلمات کلیدی در سئوی صفحات مختلف سایت کسب کنید.

سؤالات متداول

چه موقع کنیبالیزیشن مشکل ایجاد می‌کند؟

زمانی که دو محتوای طولانی و با کیفیت با یک کلمه کلیدی مشابه، با هم وارد رقابت می‌شوند. در این شرایط دو صفحه همنوع خواری کرده و هیچ کدام نمی‌توانند رتبه خوبی بگیرند.

سریع‌ترین روش شناسایی صفحات کنیبال شده چیست؟

اگر می‌خواهید به‌صورت لحظه‌ای وضعیت کنیبالیزیشن صفحات را بررسی کنید، می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید:

Site:example.com keyword

بهترین ابزار شناسایی صفحاتی که دچار کنیبالیزیشن چیست؟

بهترین و معتبرترین ابزار، سرچ کنسول گوگل است.

ساده‌ترین روش پیشگیری از Cannibalization صفحات سایت چیست؟

ساده‌ترین روش، اختصاص یک کلیدواژه غیر تکراری برای هر صفحه، استفاده از کلمات کلیدی متنوع و بررسی پیوسته‌ی رتبه بندی صفحات است.

سخن پایانی

در پایان باید بگوییم، هرچقدر سایت ما بزرگتر شود، احتمال بروز کنیبالیزیشن هم افزایش پیدا می‌کند. چون ما درباره موضوعات مورد علاقه کاربران می‌نویسیم و با گذشت زمان، ممکن است درگیر نوشتن مقالاتی شویم که احتمال دارد به هم شبیه شوند. بنابراین بهتر است، هرچند وقت یکبار پلان کلمات کلیدی سایت را بازبینی و وضعیت آنها را در صفحه نتایج چک کنیم، تا در صورت نیاز آنها را تغییر دهیم یا اصلاح کنیم.