اتاق سرور، محلی امن و ایمن برای نگه داشتن تجهیزات شبکه است که در آن انواع سرورها، استوریجها و فایروالها به همراه سایر تجهیزات جانبی نگهداری میشود. راه‌اندازی یک اتاق سرور استاندارد سبب میشود که هزینه‌های نگهداری و امنیت شبکه کاهش پیدا کرده و محیط بهتری برای مدیریت شبکه ایجاد شود. در این مقاله قصد داریم که ببینیم اتاق سرور چیست ؟ و یک اتاق سرور استاندارد باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد.
اتاق سرور چیست ؟
Server room یا فضای سرور، مکانی است که تجهیزات شبکه به دور از دسترس افراد نامتخصص قرار میگیرد. این فضا آماده شده است تا تمامی تجهیزات را به صورت امن و ایمن نگه داشته شود.
مشخصات اتاق سرور استاندارد
با توجه به این که حفاظت از اطلاعات در درون یک شبکه از اهمیت بالایی برخوردار است، به همین خاطر باید از آنها در یک محل امن و ایمن نگهداری کرد. اتاق سرور در واقع پاسخی به این نیاز است. با ایجاد یک اتاق ویژه سرور و سایر تجهیزات مهم شبکه، دسترسی افراد محدود شده و نظارت و پایش شبکه هم بسیار بهتر مدیریت میشود. برای بسیاری از شرکتها و سازمان‌های امروز داشتن یک فضای سرور میتواند یکی از مهمترین فاکتورهای شبکه باشد.
شاید استفاده از کلمه «اتاق» کمی سبب درک اشتباه مفهوم اتاق سرور شود. اتاق سرور اصلا به معنای یک فضای محدود و کوچک به اندازه اتاق نیست، بلکه گاه میتواند یک طبقه کامل و یا حتی یک محیط بزرگ را به خود اختصاص دهد. مسائل مختلفی در توسعه اتاقهای سرور مطرح میشود که راه‌اندازی آن را تبدیل به یک تخصص ویژه کرده است.
برای راه‌اندازی یک اتاق سرور استاندارد، باید از استانداردهایی نظیر ISMS و یا استانداردهای مشابهی که در این زمینه وجود دارد پیروی کرد.
همچنین نکات تخصصی شبکه و چیدمان و بقیه قضیه‌های شبکه هم که جای خود دارند و رعایت آنها نباید فراموش شود.
برای ساخت یک اتاق سرور استاندارد، مدیریت امنیت اطلاعات باید به خوی رعایت شود. مدیریت امنیت اطلاعات خود مجموعه ای از استانداردها، اصول و تمهیدات را شامل میشود که خارج از این مقاله است. اما رعایت آنها نیز نکته ای است که نباید فراموش شود.
در این جا ما قصد داریم که اصول کلی که میتواند به ما در راه‌اندازی یک اتاق سرور استاندارد کمک کند را بررسی کنیم.
نکاتی که باید در یک اتاق سرور استاندارد رعایت شود
نکته‌ای که باید در زمینه فضای سرور در نظر گرفت آن است که این اتاق باید به گونه ای خاص تجهیزات دیتاسنتر طراحی شود. بر خلاف اتاقهای مسکونی و یا اداری فضایی که به سرورها و یا سایر تجهیزات دیتاسنتر اختصاص مییابد، دارای شرایط خاصی است که در ادامه بیشتر به آن میپردازیم.
- اولین نکته در ساخت یک اتاق سرور، «درب» آن است. درب فضای سرور باید معمولاً قفل باشد تا از ورود افراد غیرمسئول جلوگیری شود، همچنین برای باز کردن بهتر است از آیفون استفاده شود و یا از تجهیزات شناسایی هویت نظیر کارت شناسایی مغناطیسی استفاده شود.
- دومین نکته، کنترل ورود و خروج است. بهتر است ورودیهای اتاق سرور مجهز به تجهیزات تصویر برداری باشد. برای این کار، باید از دوربینهای مداربسته در فضای سرور استفاده شود. همچنین بهتر است حافظه‌های بلندمدت در این اتاقها استفاده شود تا فیلمهای دوربینها برای مدت زمان بلندی ذخیره شود.
با این حال ورود و خروج باید زیر نظیر ادمین و یا مدیر اتاق سرور انجام شود.
- سومین نکته در فضای سرور، جریان هوای فضای سرور هم بسیار مهم است. سرور در هنگام کار به تهویه بسیار مناسب نیاز دارد زیرا باید به صورت دائمی خنک شود. در عین حال نباید رطوبت به سرور وارد شود، زیرا وارد شدن رطوبت به سرور میتواند سبب اتصالی مدارهای آن شود. برای همین باید یک جریان هوای سرد و خشک در فضای سرور جریان داشته باشد. بهترین کار استفاده از کولرهای گازی به همراه تجهیزات نم گیری است.
- چهارمین نکته مهم در اتاق سرور، حفظ دمای اتاق سرور است. دمای این اتاق به خاطر قرار گرفتن تجهیزات دیتاسنتر به سرعت افزایش پیدا میکند. این افزایش دما میتواند سبب از کار افتادن تجهیزات شود. برای همین باید جریان هوای سرد و خنک دائم در این اتاق در جریان باشد.
اما با نصب تجهیزات دماسنجی میتوان دمای اتاق را به صورت دینامیک و برحسب بالا رفتن دما کنترل کرد. با این کار هزینه خنک نگه داشتن فضای سرور کم میشود.
سیستمهای هشدار دمای سرور هم از جمله بخشهایی هستند که به کارگیری آن را نباید از یاد برد. در صورتی که دمای اتاق سرور از حد متعارف بیشتر شود، سیستمهای هشدار دما باید بتوانند این افزایش ناگهانی دما را به ما گزارش دهند.
- پنجمین نکته، حفظ نکات ایمنی در برابر آتش‌سوزی است. همانطور که در بند بالا به این مطلب اشاره شد، دمای فضای سرور به سرعت بالا میرود. این افزایش دما میتواند احتمال آتش‌سوزی را به خصوص در زمانی که تجهیزات خنک کاری به ناگاه از کار بیفتند را افزایش دهد. در عین حال الکتریسیته ساکن متصاعد شده از مدارها هم میتواند سبب ایجاد جرقه و آتش‌سوزی شود.
در فضای سرور باید از رنگها و پوششهای ضد جریان برق، مقاوم در برابر حرارت و همچنین مقاوم در برابر باردار شدن نسبت به الکتریسیته ساکن استفاده شود. همچنین باید تجهیزات نسوز برای بخشهای مهم دیتاسنتر نظیر دربها، پنجرهها و یا بخشهای مهم مانند رکها به کار گرفته شود.
استفاده از تجهیزات اطفاء حریق هم نکته ای است که نباید از یاد برد. از آنجا که آتشهای فضای سرور با منشا برق هستند. استفاده از کپسول پودر خشک، استفاده از هوابندها و غیره برای اطفا این آتش سوزیها باید استفاده شود.
- ششمین نکته، در اینجا سیستم روشنایی اتاق است. اتاق سرور باید کاملا روشن باشد. به خاطر آنکه بتوان به همه بخشها دید درستی داشت باید از نورهایی که سایه های سنگین و شدید ایجاد میکنند مانند لامپهای حبابی- رشته ای، جلوگیری کرد. بلکه نورهای پخش و فراگیر باید استفاده شود.
در ادامه باید سیستم روشنایی به یک سامانه زمانبندی و یا خودکار خاموشی متصل باشد که در صورت استفاده نشدن از اتاق و یا عدم حضور کسی در اتاق سرور، به صورت خودکار روشنایی را خاموش نماید.
- هفتمین نکته، تامین انرژی مناسب برای اتاق سرور است. در فضای سرور، انرژی برق به میزان زیادی مصرف میشود. سرور و سایر تجهیزات انرژی بسیار زیادی را مخصوص در زمان اوج کار مصرف میکنند. نصب تابلوهای برق و رساندن مقدار مناسبی از انرژی به سرورها و سایر تجهیزات دیتاسنتر نکته ای است که نباید از یاد برد.
قطعی برق هم یکی از مشکلات دائمیدر اتاقهای سرور است. استفاده از ژنراتور، تجهیزاتی UPS و همچنین استفاده از تجهیزات ذخیره‌سازی مناسب میتواند در برابر از دست رفتن اطلاعات در زمان قطع برق ما را یاری کند. اگر سرورهای شما متعلق به سازمان بزرگی است استفاده از این تجهیزات باید جزو اولین نکاتی باشند که شما به آنها توجه میکنید.
- هشتمین نکته در ایجاد یک اتاق سرور امن، ایجاد خروجی برای برقهای فرار است. چاه ارت(Earth) از جمله تمهیداتی است که باید در این زمینه به آن پرداخت. چاه ارت میتواند در زمانی که نوسانات برق جریان برق را دچار اخلال میکنند، مقدار مازاد را به زمین منتقل کرده و از ایجاد آسیب در سایر تجهیزات جلوگیری کند.
- نهمین نکته در اتاق سرور استفاده از جریانهای برق DC به جای AC است. برخی از مواقع استفاده از باطریها به عنوان منبع برق یک الزام است. به همین خاطر باید از DC Inverter برای تبدیل کردن جریانهای برق به همدیگر استفاده کرد. همچنین تجهیزات دیگر برقی که میتوانند انرژی پایداری را ایجاد کنند هم توصیه میشوند.
- دهمین نکته، UPS اتاق سرور است.یکی از مهمترین تجهیزاتی که باید در فضای سرور وجود داشته UPS است. UPS اتاق سرور در واقع یک باتری همیشه در حال کار است. در صورتی که جریان برق به هر علتی قطع شود UPS اتاق سرور بلافاصله تامین جریان برق را بر عهده میگیرد و از قطع جریان کار جلوگیری میکند.
با استفاده از آن سایر تجهیزات دیتاسنتر شبکه میتوانند نسبت به خاموشی ایمن اقدام کنند. همچنین این ابزار در برابر از دست رفتن اطلاعات جلوگیری میکند.
فضای سرور به عنوان قلب شبکه سازمانی ما از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. ذکر این ده نکته میتواند از برهم خوردن جریان کار در شبکه جلوگیری کند و سرعت قابل قبولی را به کارهای ما ارائه کند.
