اوبونتو و دبیان دو توزیع فوق العاده لینوکس هستند که هر کدام نقاط قوت مختص خود را دارند و این ترجیحات و انتظارات شما است که انتخاب را برایتان راحت تر می کند.
اولین نکته مهمی که در بررسی و مقایسه اوبونتو و دبیان متوجه می شویم، این است که دبیان توزیع اصلی لینوکس است ولی اوبونتو، یک توزیع مبتنی بر دبیان است. پایداری، انعطاف پذیری، امنیت و کارایی این دو توزیع از دلایل محبوبیت آنها هستند ولی مطمئناً تفاوت هایی نیز وجود دارد که دانستن آنها باعث راحت تر شدن تصمیم گیری و انتخاب می شود.
پس بیایید با بررسی تفاوت های این دو سیستم عامل، با بزرگترین چالشی که کاربر موقع وارد شدن به دنیای لینوکس با آن سر و کار دارد، مقابله کنیم:
توزیع دبیان
دبیان برای اولین بار در سال ۱۹۹۳ منتشر شد و با این که قدمت زیادی دارد ولی باز هم به حضور پررنگ خود در بازار لینوکس ادامه می دهد که به همین خاطر به پایدارترین توزیع لینوکس تبدیل شده است.
این توزیع از تعداد زیادی بسته نرم افزاری تشکیل شده است که هر بسته هم حاوی فایل های اجرایی، اسکریپت ها، داکیومنت ها و اطلاعات پیکربندی است و یک بخش مدیریتی هم مسئول به روز نگه داشتن بسته ها، ردیابی گزارش های باگ و … است. وجود چنین امکانات مدیریتی باعث می شود که مشکلات سیستم به سرعت پیدا و برطرف شوند.
ویژگی های زیادی وجود دارد که با انتشار توزیع دبیان وارد جامعه لینوکس شدند که سیستم مدیریت بسته برای نصب و حذف آسان برنامه ها از مهم ترین آنها هستند.
پشتیبانی از انواع معماری سخت افزاری، امنیت و پایداری بالا، repository های نرم افزاری جامع، رایگان و اختصاصی بودن و ارتقا به موقع ویژگی های مهم امنیتی و عملیاتی از مهم ترین نقاط قوت این سیستم عامل فوق العاده هستند.
توزیع اوبونتو
توزیع اوبونتو بر اساس معماری و زیرساخت دبیان ساخته شده است که با تقویت عملکرد خود در زمینه های مختلف مثل کاربرپسندی، امنیت و ارائه درایورها و فریمورهای متنوع، طی ۱۰ سال اخیر به محبوب ترین و پرکاربردترین توزیع لینوکس دنیا تبدیل شده است.
رابط کاربری ساده و جذاب اوبونتو باعث می شود که کاربران از فرآیند نصب راحت تر و پشتیبانی قوی تر از رسانه های مختلف لذت ببرند. در کل، رویکرد مدرن این سیستم عامل باعث شده است بیش از ۴۰ میلیون در سراسر کاربر، این توزیع را برای اهداف مختلف خود ترجیح دهند.
اوبونتو دارای توزیع های مختلفی است که همه آنها می توانند روی ماشین ها و سرور های مجازی یا هر نوع سیستم دیگر اجرا شوند.
رایگان و متن باز بودن، رابط کاربری ساده و جذاب، امنیت بالا در برابر حملات بدافزارها، حمایت اجتماعی قوی، پشتیبانی از آخرین سخت افزار و نرم افزار و قابلیت سفارشی سازی بالا از مهم ترین ویژگی های مثبت این سیستم عامل فوق العاده است.
برای آشنایی بیشتر با این توزیع لینوکس می توانید مقاله “اوبونتو چیست؟” را مطالعه کنید.
مقایسه توزیع اوبونتو و دبیان از جنبه های مختلف
انتخاب توزیع مناسب برای دسکتاپ یا سرور، مهم ترین تصمیمی است که باید بگیرید و با توجه به اینکه توزیع اوبونتو و دبیان از محبوب ترین توزیع های لینوکس هستند، بررسی تفاوت ها و شباهت های این دو توزیع می تواند تصمیم گیری را برای شما راحت تر کند:
نوع انتشار
یکی از بارزترین تفاوت های این دو توزیع، مدل انتشار آنها است. دبیان در سه نسخه stable، unstable و آزمایشی عرضه می شود. از طرف دیگر، اوبونتو هم دارای دو نسخه LTS و regular است.
هر کدام از این نسخه ها ویژگی های مخصوص خود را دارند:
دبیان
stable – به عنوان نسخه اصلی و به روز دبیان به مدت ۵ سال پیشتیبانی می شود که این پشتیبانی به مدت ۳ سال توسط تیم امنیتی دبیان و به مدت ۲ سال هم توسط تیم Debian LTS انجام می شود. البته، تیم امنیتی دبیان به مدت یک سال پس از انتشار نسخه بعدی به پشتیبانی خود ادامه می دهد و در کل چرخه انتشار نسخه پایدار دبیان چندان هم منظم و ثابت نیست و این ۵ سال با فرض اینکه نسخه جدید هر ۲ سال یکبار توزیع می شود، محاسبه شده است. با این که ممکن است این نسخه آخرین و جدیدترین نرام افزارها و ویژگی ها را نداشته باشد ولی وقتی صحبت از پایداری می شود، نسخه stable بهترین گزینه است.
unstable – به عنوان نسخه ناپایدار در حال تست و آزمایش است و توسعه دهندگان با هدف تست و اجرای کد دبیان از این نسخه استفاده می کنند. نسخه های ناپایدار دبیان داری آخرین و جدیدترین بسته های نرم افزاری و ویژگی هایی هستند که هنوز به طور کامل تست نشده اند. پس، اگر نمی خواهید کد این توزیع را تحلیل و بررسی کنید، بهتر است از این نسخه استفاده نکنید چون پتانسیل شکست آن بالا است.
آزمایشی – نسخه آزمایشی نسبت به نسخه unstable پایدارتر است و کاربرانی که دوست دارند جدیدترین ویژگی ها و پکیج های نسخه جدید دبیان را تست کنند، می توانند از این نسخه استفاده کنند؛ اما بهتر است بدانید که این نسخه پشتیبانی امنیتی دائمی ندارد. در واقع، نسخه آزمایشی برای تهیه نسخه پایدار بعدی استفاد می شود و حکم یک توزیع معمولی مثل OpenSUSE Tumbleweed را دارد.
اوبونتو
LTS – این نسخه هر دو سال یک بار منتشر می شود و تیم اوبونتو به مدت ۵ سال از آن پشتیبانی می کند. پایداری نسخه LTS نسبت به نسخه regular بیشتر است. البته بهتر است به این نکته نیز اشاره کنیم که کاربران نسخه LTS اوبونتو می توانند در ESM عضو شوند و از ۵ سال پشتیبانی امنیتی اضافی بهره مند شوند. این نسخه بر روی انواع سرور ها و دسکتاپ ها قابل نصب است.
regular – این نسخه هر ۶ ماه یکبار منتشر می شود و به مدت ۹ ماه پشتیبانی می شود. این نسخه دارای آخرین پکیج های نرم افزاری، ویژگی ها و اپلیکیشن ها هستند و بیشتر برای دسکتاپ ها طراحی شده اند. هنگام استفاده از نسخه regular با پایان یافتن چرخه عمر نسخه فعلی، باید سیستم خود را به نسخه های بعدی ارتقا دهید.
پلتفرم های پشتیبانی شده توسط اوبونتو و دبیان
دبیان با توجه به قدمتی که دارد از پلتفرم های بیشتری پشتیبانی می کند. به این صورت که هنگام مقایسه اوبونتو و دبیان از این جنبه، دبیان به عنوان سیستم عامل جهانی شناخته می شود.
در واقع، اوبونتو روی پلتفرم های ۶۴ بیتی x86 و ARM قابل نصب است و فایل نصبی ISO 32 بیتی را ارائه نمی دهد. در مقابل، دبیان علاوه بر پشتیبانی از معماری ۳۲ بیتی و ۶۴ بیتی از پلتفرم های دیگری هم پشتیبانی می کند.
یک جمع بندی کلی از پلتفرم های پشتیبانی شده توسط اوبونتو و دبیان
| اوبونتو | دبیان |
| x86 64 | x86 64 |
| ARM64 | armel (ARM EABl) |
| RISC V | arm64 |
| ARMhf (ARMv7 + VFPv3 D16) | armhf |
| S390x (IBM System z) | mips |
| ppc64le | mipsel |
| – | mips64el |
| – | i386 (کامپیوتر ۳۲ بیتی) |
| – | s390x (IBM System z) |
| – | riscv64 |
| – | ppc64el |
عملکرد و پایداری
پاسخ سوال مربوط به تفاوت اوبونتو و دبیان از لحاظ عملکرد خیلی ساده است. هر دوی این توزیع ها عملکرد فوق العاده ای دارند و اگر از این جهت نگاه کنید، موقع کار کردن با هر دوی آنها خوشحال خواهید شد.
اما برتری دبیان در زمینه عملکرد کمی بیشتر از اوبونتو است چون پروسه اجرا و نصب در این توزیع سبک وزن است و عدم استفاده از پکیج ها و برنامه های اضافی باعث افزایش سرعت آن می شود. در مقابل، وجود برنامه ها و ویژگی های پیش فرض اضافی باعث تاثیر منفی در عملکرد اوبونتو می شود.
وقتی بحث پایداری می شود، باز هم دبیان کمی جلوتر است و دلیل آن برخورداری از مجموعه ویژگی های محدودی است که باعث افزایش قدرت و پایداری آن می شد. به نحوی که احتمال خرابی یا آبی رنگ شدن صفحه سیستم به حداقل می رسد و سیستم اکثرا بدون هیچ تاخیر و رفتار غیرمنتظره ای به کار خود ادامه می دهد. دلیل اینکه اکثر توسعه دهندگان هنوز هم این توزیع را برای میزبانی وب و اپلیکیشن های خود ترجیح می دهند، همین پایداری بالای آن است.
از طرف دیگر، چرخه انتشار اوبونتو نسبتاً منظم است و نسخه های منتشر شده اکثرا پایدار هستند؛ اما گاهی اوقات مشکلاتی به وجود می آیند که درصد پایداری اوبونتو را کمی (نه زیاد) پایین می آورد. به همین خاطر، اوبونتو برای برخی استفاده های شخصی و موقعیت هایی مناسب است که در صورت خرابی سیستم، زیاد آسیب نمی بینند.
سیستم مدیریت بسته – نرم افزار
سیستم مدیریت بسته توزیع اوبونتو و دبیان یکی است و اغلب نرم افزارهای مناسب برای هر دو به صورت پکیج قابل دسترس هستند؛ ولی مسلماً در این زمینه هم تفاوت های کلیدی با هم دارند.
نسخه پایدار دبیان سختگیرانه تر عمل می کند و مثل فدروا، فقط نرم افزارهای رایگان و متن باز در repository های این توزیع قرار دارند و نصب نرم افزارهای پولی به یک سری تنظیمات و پیکربندی دستی نیاز دارد. البته، کاربرانی که به خاطر اهداف خاص از سخت افزار استفاده می کنند و به درایورهای اختصاصی نیاز دارند، با این توزیع کمی به مشکل برمی خورند که اضافه کردن repository های نرم افزار اختصاصی به سیستم آخرین راه حل کاربران دبیان برای رفع این مشکل است.
شما با دبیان نمی توانید از آخرین نسخه های نرم افزارها و جدیدترین فناوری پیشرفته استفاده کنید چون یک چارچوب خاصی دارد که فراتر از آن نمی رود.
اما توسعه دهنگان اوبونتو در مورد چارچوب و نرم افزارهای اختصاصی ذهن بازتری دارند و repository های این توزیع شامل پکیج های مربوط به نرم افزارهای اختصاصی هم می شود. به این صورت که پشتیبانی از جامع ترین مخازن و درایورها باعث شده است که عملکرد سخت افزاری سیستم را هم ارتقا ببخشد.
همچنین، اوبونتو دارای آرشیو پکیج های شخصی است که معمولاً به عنوان PPA شناخته می شوند. وجود این آرشیو باعث راحت تر شدن پروسه نصب پکیج هایی می شود که در repository های رسمی اوبونتو موجود نیستند.
همچنین، اوبونتو کتابخانه نرم افزاری جامع تری دارد که LibreOffice، GIMP، Audacity، VLC Player، Steam، Chrome و Firefox از مهم ترین آنها هستند و گزینه های بیشتری برای نصب دارد. در مقابل، با این که اکثر نرم افزارها با دبیان هم سازگار هستند ولی در کل، کتابخانه نرم افزاری دبیان محدود تر است.
پروسه نصب در اوبونتو و دبیان
دبیان برای نصب پکیج ها و نرم افزارها از Debian Installer استفاده می کند که مبتنی بر nCurses است و اوبونتو هم از نصب کننده ای به اسم Ubiquity استفاده می کند.
هر دوی این نصب کننده ها یک رابط گرافیکی ارائه می دهند اما نصب کننده دبیان در مقایسه با اوبونتو، گزینه های بیشتری دارد. شاید وجود این گزینه ها برای کاربران معمولی یا متخصص مزیت محسوب شود اما برای برای اکثر کاربران مبتدی مشکل ساز است. در کل، این موضوع زیاد هم نگران کننده نیست چون به راحتی می توان راهنمایی های لازم در زمینه یادگیری نحوه استفاده از این نصب کننده ها را پیدا کرد.
وقتی صحبت از اوبونتو می شود، فرقی نمی کند برای دسکتاپ باشد یا سرور، پروسه نصب و راه اندازی ساده تر و سریع تر است و مناسب کاربران مبتدی است. همچنین، اوبونتو از قبل تمام نرم افزارهای موردنیاز را به طور پیش فرض نصب کرده است و با قابلیت بوت دوگانه قادر به تشخیص سایر سیستم عامل های دیگر موجود در دیسک هم می باشد.
به طور خلاصه، نصب کننده اوبونتو کاربرپسند تر است و در مقایسه با نصب کننده دبیان، رابط گرافیکی کامل تری دارد اما نصب کننده دبیان هم گزینه های بیشتری را ارائه می دهد.
محیط دسکتاپ
وقتی در بحث مقایسه اوبونتو و دبیان نوبت به محیط دسکتاپ می رسد، باید بگوییم که دبیان گزینه های بیشتری برای ارائه رابط گرافیکی دارد که این گزینه ها Xfce، KDE، MATE، LXDE، LXQt و Standard (بدون رابط گرافیکی) هستند. البته بهتر است بدانید که دبیان محیط دسکتاپ پیش فرض ندارد و نصب کننده در طول فرآیند نصب از شما می خواهد که رابط دلخواه خود را انتخاب کنید.
در مقابل، اوبونتو به جای اینکه محیط های دسکتاپ مختلفی را برای یک توزیع ارائه دهد، با به کارگیری هر محیط یک توزیع جدیدی را عرضه کرده است، اما خود اوبونتو به طور پیش فرض از محیط دسکتاپ گنوم استفاده می کند.
توزیع های مختلف اوبونتو با محیط های دسکتاپ مختلف:
- اوبونتو (GNOME)
- کوبونتو (KDE)
- زوبونتو (Xfce)
- لوبونتو (LXQt)
- Ubuntu MATE (MATE)
- Ubuntu Budgie (Budgie)
چند مورد دیگر:
سازگاری سخت افزاری – اوبونتو می تواند با اکثر سخت افزارهای قدیمی و جدید کار کند و توسعه دهندگان این توزیع با تمام توان خود سعی کرده اند که سازگاری این توزیع با جدیدترین سخت افزارها را فراهم کنند. به این معنا که با اوبونتو به راحتی و بدون نیاز به درایورهای کمیاب می توانید کار خود را شروع کنید. البته، دبیان هم در زمینه بهبود سازگاری سخت افزاری تلاش می کند و آخرین نسخه دبیان یا همان Bullseye ( موقع نوشتن این مقاله) ایمنی و پایداری بالایی دارد و پشتیبانی سخت افزاری بهتر با عملکرد پیشرفته تر باعث شده است که در این زمینه هم از رقابت عقب نماند.
استفاده در سرور – نسخه های سرور دبیان بر اوبونتو ارجحیت دارند و دلیل آن هم امنیت و پایداری بالاتر دبیان است. از طرف دیگر، اوبونتو هم نرم افزارهای پکیج شده آماده زیادی دارد که برای کاربردهای خاص مناسب هستند. در کل، هر دو توزیع عملکرد بدون وقفه ای دارند و گزینه خوبی برای اعمال هر گونه patch یا بروزرسانی هستند.
هدف – اوبونتو یک توزیع همه منظوره است و بدون پیکربندی برای هر نوع کاربری مثل توسعه دهنده نرم افزار، گیمرها، طراحان و کاربران عادی مناسب است. از طرف دیگر، دبیان برای این که با کاربرهای خاصی سازگار شود، نیاز به یک سری پیکربندی ها دارد. به زبان ساده، دبیان برای انجام کارها به اقدامات اضافی نیاز دارد که همان کار با استفاده از اوبونتو نسبتاً سریع تر انجام می شوند.
از بین توزیع اوبونتو و دبیان کدام را انتخاب کنیم؟
به جرات می توان گفت که هر دو توزیع اوبونتو و دبیان، توزیع های پیشرو لینوکس هستند و با عملکرد عالی و ویژگی های فوق العاده خود به این درجه رسیده اند.
چند نتیجه گیری مهم و موثر در انتخاب توزیع مناسب:
- پایداری دبیان نسبت به اوبونتو بیشتر است و دلیل آن استفاده از ویژگی های پیشرفته و اضافی است.
- دبیان به منابع کمتری نیاز دارد و برای همه دستگاه های قدیمی و جدید مناسب است. اوبونتو هم برای دستگاه های کامیپوتری مدرن مناسب تر است.
- اوبونتو ویژگی های جدید و پیشرفته ای را ارئه می دهد که به قدرت بیشتری نیاز دارند.
- رابط کاربری اوبونتو جذاب تر و غنی تر است و باعث افزایش کاربرپسندی آن شده است.
- با اوبونتو دسترسی به نرم افزار اختصاصی راحت تر است.
در کل، شما باید بر اساس سطح تخصص، کاربرد و نیازهای خود، توزیع مناسبی را انتخاب کنید.
- اگر تازه کار هستید و برای کار کردن با ویژگی های مختلف سیستم عامل نیاز به یک رابط گرافیکی قوی دارید، اوبونتو گزینه بهتری برای شماست.
- اگر امنیت و پایداری سرور یا سیستم برای شما خیلی مهم است، دبیان را انتخاب کنید.
- اگر می خواهید همه نرم افزارها را بدون هیچ زحمت و پیکربندی اضافی نصب کنید، اوبونتو برای شما بهتر است.
- اگر به عنوان یک کاربر متخصص دوست دارید که تنظیمات سیستم عامل را به طور کامل کنترل کنید، دبیان را ترجیح بدهید.
پس اگر بر اساس ترجیحات و نیازهای خود سوالاتی را طرح کنید و به آنها پاسخ دهید، به راحتی می توانید توزیع مناسب خود را انتخاب کنید چون اوبونتو و دبیان هر دو توزیع های فوق العاده ای هستند و از بسیاری جهات، کم و بیش شبیه هم عمل می کنند. در واقع، این شباهت نوعی امتیاز است: راهنماها، راه حل ها و توضیحات برای یکی اغلب برای دیگری هم کار می کند و منابع یادگیری هر کدام از آنها گسترده تر می شود. این از زیبایی لینوکس است که با هر یک از این دو توزیع می توانید کنترل کامل سیستم خود را به دست بگیرید.
انتخاب توزیع مناسب برای سرور مجازی – اوبونتو یا دبیان؟
سرور مجازی هم از این قائده مستثنی نیست و انتخاب یک توزیع مناسب برای سرور مجازی لینوکس به ترجیحات شخصی و سطح تخصص شما بستگی دارد. پروسه راه اندازی و استفاده آسان، از امتیازات توزیع اوبونتو است و کنترل و پایداری بیشتر از نقاط قوت توزیع دبیان است. بررسی هایی که در بخش های قبلی انجام دادیم برای سرور مجازی هم صدق می کنند، پس اگر انتخاب خود را انجام داده اید و به دنبال یک منبع معتبر هستید، توصیه می کنیم که نگاهی به صفحه خرید سرور مجازی لینوکس ما نگاهی بیاندازید.
با مشاهده ویژگی های عالی هر کدام از پلن ها در کنار قیمت مقرون به صرفه، دغدغه های خود را کنار خواهید گذاشت و به جای شک و تردید در زمینه هزینه و کیفیت سرور مجازی، روی مسیر و هدف خود تمرکز خواهید کرد.
کلام آخر
اوبونتو و دبیان، دو توزیع پیشرو لینوکس هستند که در کنار شباهت ها، تفاوت هایی هم با یکدیگر دارند و بررسی دقیق ویژگی های هر کدام از آنها انتخاب را برای شما راحت تر خواهد کرد. انتخاب توزیع مناسب به انتظارات شما بستگی دارد، وقتی صحبت از پایداری و کنترل کامل می شود، دبیان یک قدم جلوتر می آید، وقتی صحبت ویژگی ها و نرم افزارهای مدرن و پیشرفته می شود، اوبونتو یک قدم جلوتر می آید. پس، هدف استفاده خود را از جنبه های مختلف بررسی کنید و بر اساس معیارهای ارائه شده یک انتخاب ایده آل انجام دهید.
از اینکه تا انتهای مقاله با ما همراه بودید، از شما متشکریم. امیدواریم که مطالعه این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.
