طراحی ui و ux چیست؟ در این مقاله با بررسی این موضوع در کنار شما هستیم. طراحی ui و ux همیشه با هم بیان میشوند به همین دلیل گاه این دو مفهوم را یکی در نظر میگیرند در حالی که تفاوت های عمده ای با هم دارند. بسیاری تصور میکنند که ui همان ux است و بر عکس، در صورتی که شما هم چنین تصوری دارید تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
خوب است بدانید که ui و ux در طراحی وب از جمله اصطلاحاتی هستند که در یک مجموعه قرار دارند اما با هم مترادف نیستند. به عنوان یک طراح درک این تفاوت ها کمک میکند تا دانش عمومی و مهارت های کاربردی خود را در رابطه با طراحی وب افزایش دهید.
شباهت های طراحی ui و ux
در زبان انگلیسی برای بیان تفاوت طراحی ui و ux از دو واژه feel و look استفاده میکنند. feel به معنی احساس کردن است و نتیجه تعامل کاربر را بیان میکند. یعنی کاربر در نتیجه استفاده از محصول و در نهایت سفر خود چه احساسی دارد. اما در طراحی رابط کاربری به look میپردازیم. یعنی صفحه وب سایت چطور به نظر میرسد.
این موضوع بیانگر این است که رابط کاربری و تجربه کاربری ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند و مفاهیم آن ها در هم مستتر است. هر چند طراحی ui تنها به جلوه های بصری توجه دارد اما این جلوه های بصری در نهایت باید منجر به بروز حس خوب در کاربران گردند. هدف نهایی طراحی ux ارتقای احساس کاربر در نتیجه تعامل با محصول است.
این تعامل مثبت با استفاده از روش های مختلفی قابل دستیابی است. برای این کار وب سایت شما باید مشکل و یا مسئله موجود در زندگی کاربر را ساده کرده و یا موجباتی برای سرگرمی او فراهم آورد. سایت هایی که میتوان در آن ها به مشاهده فیلم و یا بازی کردن پرداخت نمونه های بارزی از تعاملات سرگرم کننده هستند. تعامل از هر نوعی که باشد نتیجه آن میبایست منجر به احساس رضایت در کاربر گردد. Ux یک احساس است و نه یک مسئله فیزیکی.
بیان تفاوت های طراحی ui و ux
رابط کاربری ui را actual interface یا رابط واقعی نیز میدانند. چرا که کاربر مستقیما با آن در ارتباط است. برای درک بهتر تفاوت طراحی ui و ux میتوان گفت رابط کاربری در حکم جسم وب سایت است در حالی که تجربه کاربری را میتوان روح محصول دانست. از جمله شباهت های طراحی ui و ux این است که تمرکز هر دو آن ها برروی یک محصول است، و وظایف آن ها همپوشانی عمیقی با یکدیگر دارد.
هر چند در طراحی ui و ux اهداف مشترکی وجود دارد اما تفاوت وظایف سبب تفاوت در اهداف نیز گردیده است. در طراحی ux به طراحی وایرفریمینگ (کادر و قالب بندی ابتدایی) پرداخته میشود، همچنین نمونه های اولیه قابل آزمایش را ایجاد میکنند. طراحی این موارد اساس کار در یک وب سایت و یا سرویس را تشکیل میدهد.
همچنین در طراحی ux تمام مواردی که منجر به رسیدن کاربر به حس خوب است برنامه ریزی میشود. مرحله نخست این برنامه ریزی دقیق مربوط به ایجاد محصولات و یا خدماتی خواهد بود که در نتیجه استفاده از آن ها مشکل و یا مشکلاتی از کاربر حل شود. در مرحله بعدی نیز توجه میشود که این راه حل پیشنهادی ساده و لذت بخش باشد.
جزئیات و کلیات طراحی
در اینجا یکی دیگر از تفاوت های طراحی ui و ux مشخص میشود. رابط کاربری در فرآیند طراحی به نحوه نمایش و رفتار رابط های دیجیتال در یک صفحه میپردازد. در یک کلام رابط کاربری به تمام ویژگی های بصری و تعاملی وب سایت ها از جمله رنگ، تایپوگرافی، عملکرد دکمه ها، اسلاید شو ها، کروسل و … میپردازد.
از جمله دیگر تفاوت های طراحی ui و ux این است که در طراحی ui به جزئیات پرداخته میشود در حالی که در طراحی ux کلیات را مد نظر داریم. همچنین نمونه اولیه ای که در طراحی تجربه کاربری پایه ریزی شده است با افزودن رنگ و طرح های گرافیکی به وسیله ui به شکل نهایی خود خواهد رسید.
تفاوت کار طراحان در طراحی ui و ux
با توجه به وجوه متفاوت طراحی ui و ux که در بخش قبلی ذکر گردید بدیهی است که طراحان این دو رشته نیز وظایف متفاوتی بر عهده داشته باشند. با توجه به اینکه محتوا از جمله مواردی است که نقش مهمی در رضایت و یا عدم رضایت کاربر دارد، برنامه ریزی برای استراتژی محتوا در اصول طراحی ux مورد بررسی قرار میگیرد.
این برنامه ریزی تمام ابعاد محتوا را در بر میگیرد. محتوای متنی، محتوای تصویری شامل عکس و ویدیو و محتوای چند رسانه ای. البته همیشه استراتژی محتوا بر عهده طراح ux نیست. گاها شرکت ها از کارشناس تولید محتوا و متخصص سئو به منظور برنامه ریزی برای تولید محتوا کمک میگیرند.
در صورتی که طراح ux در استراتژی تولید محتوا دخیل باشد میتوان طراحی حاصل را یک طراحی محتوا محور در نظر گرفت. استراتژی تولید محتوا خود شامل زیر مجموعه هایی همچون تحلیل مشتری، نقشه برداری از محتوا، تحلیل رقبا، تست و نمونه سازی است.
تست و نمونه سازی در طراحی ui و ux
طرح های ابتدایی که به دست طراحان ux پیاده سازی میشوند پیش از نهایی شدن چندین بار مورد تکرار و بررسی قرار میگیرند. به این فرآیند تست و نمونه سازی گفته میشود که از جمله مهمترین بخش ها در فرآیند طراحی هستند. به همین دلیل لازم است به عنوان طراح تجربه کاربری نسبت به روش های تحقیق دانش کافی را کسب نمایید. تست a/b در ایمیل مارکتینگ و سنجش مشتری کمک کننده است.
در صورتی که این روش را به درستی به کار گیرید میتوانید بازده تبلیغات را بیشتر کرده و نرخ کلیک بر روی لینک وب سایت را افزایش دهید. این مسئله موجب افزایش بازدید کنندگان وب سایت و در نهایت افزایش فروش خواهد شد. با استفاده از این تست میتوانید نسخه های مختلف یک طراحی را مقایسه نموده و بازدهی آن ها را اندازه گیری نمایید. در طراحی ui و ux از تست a/b برای قرارگیری بین دکمه ها، قالب بندی متن و یا سایر عناصر طراحی استفاده میشود.
ساختار اصلی طرح ها و وایرفریمینگ طرح ها ، نمونه سازی برای انجام آزمایش عملکرد و هماهنگی و تحلیل نیز از وظایف طراح ux هستند که در زیرمجموعه مسئولیت های مربوط به آزمایش و تحلیل قرار خواهند گرفت. طرح ها پس از برنامه ریزی پیاده سازی شده و سپس تجزیه و تحلیل میشوند.
در صورتی که هر یک از آن ها نیازمند تغییر و یا بروزرسانی باشند، طراح ux نسبت به اعمال تغییرات جدید اقدام خواهد نمود. اما کار طراح در این مرحله به پایان نمیرسد. او باید اهداف و معیارها را پیگیری نموده و تحقیقات لازم را بر روی مصرف کننده به انجام رساند. این تحقیقات شامل پرسشنامه، نظرسنجی، تست محصول و … میباشد. بسته به اینکه شرکت قصد بررسی چه مسئله ای را دارد روش تحقیق متفاوتی اتخاذ میگردد.
طراحی رابط کاربری
در بیان تفاوت های طراحی ui و ux میتوان به این اشاره کرد که طراح ui باید به سبک برند در طراحی های خود وفادار باشد و استانداردهای طراحی را حفظ نماید. در محصولات و خدمات ارائه شده این سبک مخصوص برند باید به صورت مداوم پیاده سازی شود.
تمامی رنگ ها، تایپوگرافی و فونت های به کار برده شده با وفاداری به سبک برند پیاده سازی میشوند. از جمله دیگر وظایف طراح رابط کاربری به کار بردن رنگ آمیزی درست، طراحی دکمه ها و بخش های قابل کلیک، حروف چینی مناسب و طراحی تعاملی است. ایجاد انیمیشن ها در یک صفحه، طراحی تعاملی و توسعه محتوای تصویری نیز بر عهده طراح رابط کاربری است.
مهارت‌های مورد نیاز برای طراحان UI و UX
با توجه به تفاوت وظایف در طراحی UI و UX، طبیعتاً مهارت‌هایی که از یک طراح در هر کدام از این زمینه‌ها انتظار می‌رود نیز متفاوت است. با این حال، اشتراکاتی نیز وجود دارد که دانستن آن‌ها می‌تواند به درک بهتر این دو حوزه کمک کند.
مهارت‌های مورد نیاز برای طراح UX
تحقیق کاربر (User Research): توانایی انجام مصاحبه، پرسشنامه و تحلیل رفتار کاربران.
ساخت پرسونای کاربری: ایجاد شخصیت‌های فرضی برای مدل‌سازی رفتار کاربران هدف.
طراحی وایرفریم و پروتوتایپ: استفاده از ابزارهایی مانند Figma، Adobe XD، Axure یا Sketch برای طراحی اولیه.
آزمایش کاربر و تست A/B: تحلیل داده‌های حاصل از تست‌ها برای بهبود تجربه کاربر.
درک فرآیندهای طراحی مبتنی بر داده: آشنایی با تحلیل داده‌ها و شاخص‌های عملکرد مانند نرخ پرش (Bounce Rate) یا زمان ماندگاری کاربر.
مهارت‌های مورد نیاز برای طراح UI
درک قوی از اصول طراحی گرافیک: شناخت تئوری رنگ‌ها، تایپوگرافی، فاصله‌گذاری، و ترکیب‌بندی.
مسلط بودن به ابزارهای طراحی گرافیکی: مانند Figma، Sketch، Adobe XD و Photoshop.
آشنایی با طراحی واکنش‌گرا (Responsive Design): برای تطبیق ظاهر سایت در دستگاه‌های مختلف.
ایجاد طراحی سازگار با برندینگ: حفظ یکپارچگی در ظاهر و حس برند در تمام صفحات.
توانایی طراحی تعاملات (Interaction Design): مانند طراحی دکمه‌ها، منوهای کشویی، انیمیشن‌های تعاملی و …
همکاری بین طراحان UI و UX
برای ساخت یک محصول دیجیتال موفق، طراحان UI و UX باید به‌صورت تنگاتنگ با یکدیگر همکاری کنند. همکاری آن‌ها اغلب شامل مراحل زیر است:
تحقیق و تحلیل نیازهای کاربر (توسط UX): تحلیل داده‌ها، تعریف مشکل و ارائه راه‌حل‌های کلی.
طراحی وایرفریم و نمونه اولیه: ایجاد نسخه‌ای ساده از صفحات و جریان‌های کاربر.
تحویل به طراح UI برای افزودن جزئیات بصری: استفاده از رنگ، آیکون، فونت و تصاویر برای ایجاد نسخه نهایی.
ارائه به توسعه‌دهنده و اجرای نهایی: هماهنگی با تیم فنی برای اجرای دقیق طراحی‌ها.
نتیجه گیری
در نهایت میتوان گفت که طراحی UI و UX دو بخش حیاتی در فرآیند طراحی محصولات دیجیتال هستند. تجربه کاربری (UX) به احساس، عملکرد و حل مشکلات کاربران میپردازد، در حالی که رابط کاربری (UI) به زیبایی، وضوح و واکنش‌پذیری اجزای گرافیکی توجه دارد.
تلفیق هنرمندانه این دو حوزه باعث خلق تجربه‌ای جذاب، کاربردی و لذت‌بخش برای کاربران میشود و همین امر است که نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت یک محصول دیجیتال دارد.
