چه کسی از داشتن خانه ویلایی بدش می‌آید؟ احتمالاً هیچ‌کس! پس چرا بیشتر مردم ساکن آپارتمان‌های چندین واحدی هستند؟ موضوع این مقاله هاست اشتراکی است، اما بیایید ابتدا پاسخ این سوال را بدهیم.
خرید یک خانه ویلایی پول بسیار بیشتری نسبت به خرید یک واحد ۶۰ متری در آپارتمانی چند طبقه می‌طلبد. خیلی‌ها توان تهیه و پرداخت این مبلغ را ندارند و ناچاراً سراغ تهیه سقفی ارزان‌تر می‌روند. از طرفی دیگر، نگهداری از یک ملک ویلایی به‌همراه حیاط و پارکینگ و … کاملاً برعهده مالک است؛ اما در آپارتمان این وظیفه برعهده مدیر است که درصورت نیاز می‌تواند از کمک ساکنین هم بهره ببرد. درضمن مخارج یک آپارتمان بین واحدها تقسیم می‌شود؛ اما در خانه ویلایی مالک باید تمام صورت‌حساب‌ها را پرداخت کند . به همین خاطر هزینه‌های نگهداری در آپارتمان به میزان قابل‌توجهی کم‌تر از خانه ویلایی است.
هاست اشتراکی مثل آپارتمان است و هاست اختصاصی مثل خانه ویلایی. داشتن هاست اختصاصی شیرین است، اما برای همه ممکن و مناسب نیست. در ادامه زیر‌زمین تا پشت‌بام این موضوع را بررسی می‌کنیم. اول از همه باید تعریف هاست را بلد باشید.
هاست چیست؟
شما برای راه‌اندازی سایت و در دسترس قرار گرفتن آن از طریق شبکه جهانی اینترنت، به یک فضا برای ذخیره‌سازی اطلاعات نیاز دارید. هاست فضایی است که می‌توانید تمام فایل‌ها و اطلاعات‌تان را روی آن نگهداری کنید. دقت کنید که هاست می‌تواند بخشی از یک کامپیوتر بزرگ به نام سرور باشد، و منایع مورد نیازتان را در اختیار شما قرار دهد.
اگر سایت را به یک ساختمان تشبیه کنیم، هاست زمینی است که ساختمان در آن بنا شده است. فکر می‌کنم همین‌قدر کفایت می‌کند.
اگر تعریف هاست را بدانید، فهم هاست اشتراکی کار خیلی سختی نیست.
هاست اشتراکی چیست؟
ساده است. هاست اشتراکی سرویسی است که استفاده از یک سرور را برای چند کاربر مختلف – با سایت یا برنامه‌های مختلف – ممکن می‌کند!
همان‌طور که گفتیم، سایت‌ها برای فعالیت، نیازمند سروری برای میزبانی هستند. سرورها در واقع کامپیوترهای بسیار قدرتمندی هستند که شاید توان‌شان بسیار بیشتر از نیاز برخی از سایت‌ها باشد.
در چنین شرایطی، سرور در اختیار بیش از ۱ کاربر قرار می‌گیرد! محتویات سایت‌های مختلف روی یک هاست قرار می‌گیرند و همه کاربران از منابع مشترک (و البته محدود) برای سرپا ماندن استفاده می‌کنند. منابعی مثل فضای ذخیره‌سازی اطلاعات، RAM، CPU و …
تعداد کاربرانی که می‌توانند از یک هاست اشتراکی استفاده کنند، بسته به نوع سرور و منابع آن متفاوت است. ممکن است سروری فقط بتواند از ۱ کاربر میزبانی کند، در حالی که سروری دیگر به‌طور هم‌زمان میزبان صدها کاربر است. میزان استفاده کاربران از منابع هم به خودشان بستگی دارد؛ اما همه تا یک جایی می‌توانند از منابع استفاده کنند و دارای محدودیت هستند.
نکته: نقطه مقابل هاست اشتراکی، سرور اختصاصی یا Dedicated Server است. در این حالت، یک سرور با تمام توانش در اختیار یک سایت قرار می‌گیرد. بدیهی است که هزینه تهیه سرور اختصاصی خیلی خیلی بیشتر از هاست اشتراکی است.
مزایای هاست اشتراکی چیست؟
استفاده از هاست اشتراکی هم خوبی دارد و هم بدی! این قسمت مربوط به خوبی‌ها است. خوبی‌هایی که به‌عنوان مزایای استفاده از این نوع هاست شناخته می‌شوند.
ارزان و مقرون‌به‌صرفه
بالاتر هم گفتیم! یکی از مهم‌ترین و قابل‌توجه‌ترین مزایای هاست اشتراکی، هزینه پایین آن نسبت به هاست اختصاصی و هاست ابری است. دوستان، مبالغ تفاوت چشم‌گیری با هم دارند!
اصلی‌ترین دلیل این ارزانی، تقسیم هزینه‌های نگهداری از سرور، بین مشترکین است. مثل این می‌ماند که ساکن یک ساختمان با کلی واحد باشید، اما شارژ ماهیانه‌ای که می‌پردازید، بسیار کم‌تر از مخارج یک خانه ویلایی باشد. چرا؟ چون مخارج بین واحدهای مختلف تقسیم شده‌اند. همان موضوعی که در ابتدای مقاله راجع به آن صحبت کردیم.
مناسب برای سایت‌های کوچک و جدید
پس کسی که تازه‌کار است و می‌خواهد برای اولین بار سایت راه‌اندازی کند هم نیازی به هاست و منابع اختصاصی هم ندارد. بنابراین اگر می‌خواهید یک سایت کوچک راه‌اندازی کنید که بازدیدکننده زیادی ندارد، سراغ هاست اشتراکی بروید.
مدیریت آسان
برای کنترل منابع و دسترسی به هاست، به کنترل پنل احتیاج دارید. نکته مثبتی که راجع به عموم هاست‌های اشتراکی وجود دارد این است که سرویس‌دهنده‌ها خدمات‌شان را همراه با کنترل‌پنل‌هایی نظیر دایرکت ادمین ارائه می‌کنند. این کنترل‌پنل‌ها کارتان را برای مدیریت هاست راحت می‌کنند.
امکان میزبانی از سایت‌های Dynamic
می‌دانید سایت داینامیک چه سایتی است؟ برخی از سایت‌ها هستند که ظاهر آن‌ها با توجه به بازدیدکنندگان‌شان تغییر می‌کنند. مثلاً فیسبوک، کوئرا و توییتر از این سایت‌ها هستند. یا CMS هایی مثل وردپرس و جوملا هم که از زبان‌های PHP، پایتون و Perl پشتیبانی می‌کنند، داینامیک هستند. برای میزبانی از سایت‌ها، می‌توانیم از هاست اشتراکی استفاده کنیم.
عدم نیاز به نگهداری فنی
راه‌اندازی و نگهداری سایت یک طرف، رسیدگی به سرور و نگهداری آن طرف دیگر! اگر هیچ‌گونه دانشی راجع به مسائل فنی مربوط به سرور و هاست ندارید، لازم نیست نگران باشید! یکی از مزایای هاست اشتراکی، تعمیر و نگهداری آن توسط شرکت ارائه‌دهنده سرویس است. در واقع موضوع تعمیر و نگهداری بخشی از پکیجی است که تهیه کرده‌اید و بابت آن پول داده‌اید.
اگر بخواهیم از تمام این مزایا نتیجه بگیریم، باید بگوییم هاست اشتراکی کاملاً مناسب افراد مبتدی و تازه‌کار است و تمام نیازهای آن‌ها را برطرف می‌کند؛ اما خُب گل بی‌عیب خدا است!
معایب هاست اشتراکی چیست؟
شریک اگر خوب بود، خدا شریک می‌گرفت! احتمالاً این جمله را قبلاً هم شنیده‌اید. بیشتر معایبی که در رابطه با هاست اشتراکی وجود دارند، ناشی از همین فضای شراکتی است. یادتان نرود که در هاست اشتراکی منابع بین سایت‌ها و کاربران مختلف تقسیم می‌شود.
کاهش سرعت لود سایت
منظور از سرعت لود سایت، مدت‌زمانی است که برای بالا آمدن صفحات وب‌سایت پس از ارسال درخواست از طرف مرورگر لازم است. از آنجایی که در این نوع از هاست، منابع مشترک هستند، سرعت لود سایت می‌تواند کاهش چشم‌گیری داشته باشد.
کاهش بازدهی هنگام فشار از سمت شرکای دیگر
اگر در حال انجام کاری مهم باشید و همسایه‌ها شلوغ کنند چه می‌شود؟! منظورمان سایت‌های دیگری هستند که از یک هاست اشتراکی همراه با شما استفاده می‌کنند. وقتی دیگر سایت‌ها بیش از حد به سرور فشار بیاورند، ممکن است دودش به چشم سایت شما هم برود و روی عملکرد آن تاثیر بگذارد.
محدود در شخصی‌سازی
امکان شخصی‌سازی یا Customize کردن در هاست اشتراکی وجود ندارد! چراکه این سرویس به‌صورت اشتراکی استفاده می‌شود و نمی‌توانید آن را با توجه به نیاز خود تغییر دهید. این مسئله باعث می‌شود نتوانید نهایت کارایی را از هاست‌تان دریافت کنید.
با وجود تمام این معایب، باز هم می‌توان ادعا کرد که هاست اشتراکی، بهترین انتخاب برای افراد تازه‌کار است.
در خطر بودن از طرف شرکا
شما هیچ‌وقت نمی‌فهمید چه سایت‌های هم‌زمان با شما در حال استفاده از یک سرور هستند؛ اما متاسفانه آن‌ها می‌توانند امنیت سایت شما را هم به خطر بیندازند! اگر هکرها بتوانند از طریق یک سایت به سرور دسترسی پیدا کنند، احتمالاً می‌توانند روی دیگر سایت‌ها هم تاثیر بگذارند.
سرویس هاست اشتراکی‌ای خوب است که فعالیت سایت‌ها را رصد کند. به این ترتیب می‌تواند درصورت مشاهده حرکتی اسپم‌وارانه، سایت مشکوک را از دسترس خارج کند تا خطری سایت‌های دیگر موجود روی هاست را تهدید نکند.
اگر اجازه دهید کمی بیشتر وارد این موضوع شویم.
امنیت سایت در هاست اشتراکی
با یک جمله زیبا شروع کنیم. امنیت یک سایت در هاست اشتراکی، وابسته به ضعیف‌ترین اتصال موجود در آن سرور است؛ یعنی اگر هکری بتواند به یک سایت در سرور دسترسی پیدا کند، امکان ایجاد اختلال در دسترسی سایت‌های دیگر متصل به آن سرور را هم دارد! اصطلاحاً به این کار Cross-site Contamination یا آلودگی متقاطع سایت می‌گویند.
این مشکل در سایت‌های وردپرسی بیشتر دیده می‌شود؛ چراکه هسته این سیستم مدیریت محتوا، برای بیشتر هکرها کاملاً شناخته‌شده است. به همین خاطر یک‌راست سراغ فایل wp-config.php سایت می‌روند. این فایل حاوی اطلاعات بانک داده است و اگر هکر به آن دسترسی پیدا کند، اوضاع درهم‌برهم می‌شود!!
برای پیشگیری از این اتفاق، ۲ راه‌حل پیش روی‌تان قرار دارد:
- این فایل را برای همه – به جز مدیر سایت و فرایند وب سرور – غیرقابل خواندن کنید.
- هرگونه اتصال از IP خارجی به فایل wp-config.php را قطع کنید.
در بسیاری از هاست‌های اشتراکی، بیش از هزاران وب‌سایت وجود دارد. بالاخره در میان این همه سایت، یکی از آن‌ها آسیب‌پذیر است و دروازه خوبی برای ورود هکرها به حساب می‌آید.
در هر صورت باز هم تاکید می‌کنیم که برای افراد تازه‌کار، بهترین انتخاب هاست اشتراکی است؛ اما اگر هنوز هم شک دارید که آیا این سیستم به کار شما می‌آید یا نه، در بخش بعد ۴ سوال را مطرح می‌کنیم که پاسخ به آن‌ها مطمئن‌‌تان می‌کند
۴ سوال برای تشخیص مناسب بودن هاست اشتراکی
اگر می‌خواهید مطمئن شوید که هاست اشتراکی مناسب کار شما است، باید ۴ سوالی که در ادامه می‌آوریم را از خود بپرسید.
۱) چقدر بودجه دارید و به چه چیزهایی نیاز دارید؟
بله؛ قبلاً هم گفتیم که مهم‌ترین ویژگی این نوع هاست، ارزان‌تر بودن آن نسبت به دیگر انواع هاست‌ها است. پس اگر با محدودیت منابع مالی درگیر هستید، بهترین انتخابی که می‌توانید داشته باشید هاست اشتراکی است؛ اما از طرف دیگر، این ارزانی همراه با محدودیت امکانات است؛ پس باید از نیازهای سایت‌تان هم اطلاع کامل داشته باشید.
امکانات هاست اشتراکی مدنظرتان را موشکافانه بررسی کنید و ببینید چه چیزهایی ارائه می‌کند. آیا این امکانات پاسخگوی نیازهای شما هستند؟
۲) چقدر مهارت فنی و توانایی مدیریت سرور دارید؟
اگر در این راه تازه‌وارید، بهترین کار این است که از هاست اشتراکی استفاده کنید. چون نگهداری و تعمیر این نوع هاست با شرکت ارائه‌کننده آن است و آن‌ها موظف هستند که پاسخگوی مشکلات احتمالی باشند.
همچنین مسئله دیگری که باید بررسی کنید، مربوط به کنترل‌پنلی است که همراه هاست ارائه می‌شود. باید از قابلیت‌های این کنترل‌پنل به‌خوبی آگاه باشید. یادتان باشد یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک کنترل‌پنل خوب، امکان آپگرید کردن راحت است.
۳) سایت‌تان چقدر بزرگ است و چه منابعی نیاز دارد؟
اگر سایتی بزرگ به‌همراه ترافیک زیاد دارید، نباید از هاست اشتراکی استفاده کنید! منابع در این نوع از هاست بین سایت‌های مختلف تقسیم می‌شود. همین موضوع باعث می‌شود تمام توان سرور در اختیار یک سایت قرار نگیرد. پس اگر سایت‌تان حجم و بازدیدکنندگان زیاد دارد، دور این نوع هاست را خط بکشید.
۴) چه محدودیت‌هایی در هاست اشتراکی وجود دارد؟
یکی از مهم‌ترین اطلاعاتی که نیاز است در رابطه با هاست اشتراکی مدنظرتان داشته باشید، محدودیت‌هایی است که بر سایت‌های موجود روی سرور اعمال می‌کند. خوب است بدانید که بودن برخی از این محدودیت‌ها نعمت است!
در هاست اشتراکی میزان دسترسی به منابع مختلف برای هر سایت محدود است. منابع سخت‌افزاری مثل Memory، RAM، هارد و …، همچنین اعمال محدویت روی فایل‌های مختلف برای جلوگیری از نفوذ هکرها و بدافزارهای‌شان هم وجود دارد. در ضمن اگر سایتی به‌خاطر اقدامات اسپم مشکوک به‌نظر برسد، توسط هاست موقتاً یا دائماً از دسترس خارج می‌شود.
اگر بعد از پاسخ به این چهار سوال نتیجه گرفتید که باید از هاست اشتراکی استفاده کنید، در بخش بعد برخی از شاخص‌های یک هاست خوب را خدمت‌تان معرفی می‌کنیم.
معیارهایی برای تشخیص یک هاست اشتراکی خوب!
- اگر مطمئن شدید که می‌خواهید از هاست اشتراکی برای میزبانی سایت‌تان استفاده کنید، باید با معیارهای یک هاست اشتراکی خوب هم آشنا شوید.اولین توقعی که از یک هاست خوب می‌رود این است که سایت‌های موجود روی آن، سرعت و آپ‌تایم بالایی داشته باشند. همچنین در حالت ایدئال، سرعت سایت نباید متاثر از فعالیت دیگر سایت‌های موجود روی سرور باشد.
- در رابطه با ترافیک، نباید انتظار زیادی از این نوع هاست داشته باشیم؛ اما خب هرچقدر هاستی که تهیه می‌کنید، پذیرای بازدیدکنندگان بیشتری باشد، بهتر است. قبلاً هم گفتیم هاست خوب باید شما را از افزایش ترافیک‌تان آگاه کند و پیشنهاد آپگرید هاست را بدهد
- مسئله بعدی که باید به آن توجه کنید، میزان منابعی است که در اختیار شما و سایت‌تان قرار دارد. فراموش نکنید استفاده بیش از حد مجاز، برای سایت‌های دیگر مزاحمت ایجاد می‌کند؛ پس حالت اخلاقی این است که به‌اندازه‌ای از منابع استفاده کنید که مجوزش را دارید.
- چندبار گفتیم که امکان شخصی‌سازی در این نوع هاست بسیار محدود است. این نکته را درنظر داشته باشید و بهترین هاست را با بهترین کنترل‌پنل انتخاب کنید. درضمن هرچقدر نصب برنامه‌های جدید روی هاست راحت‌تر باشد، جزو مزیت‌های آن محسوب می‌شود.
- اما آخرین نکته! ارزانی دلیل نمی‌شود که انتظار پشتیبانی نداشته باشید. از ارائه‌کننده‌ای خدمات بگیرید که بهترین پشتیبانی را دارد تا در صورت بروز مشکل، خیال‌تان راحت باشد.
جمع‌بندی
با توجه به تمام مسائلی که راجع به آن‌ها صحبت کردیم، هاست اشتراکی برای سایت‌های زیر مناسب است:
- سایت کسب‌و‌کارهای کوچک
- وبلاگ
- سایت‌های نمایش نمونه کار
- وب‌سایت‌های شخصی
این نوع هاست در کنار تمام مزایا و مقرون‌به‌صرفه بودن، مشکلاتی هم دارد. اگر سایت‌تان بزرگ و پربازدید است، اصلاً سراغ هاست اشتراکی نروید که جز دردسر چیزی عایدتان نمی‌شود.
