ساخت سایت و بالا آوردن آن کار راحتی نیست؛ تازه بعد از آن کار شروع می‌شود! پس از طراحی سایت و راه‌اندازی آن، نوبت به مدیریت سایت می‌رسد! اینجاست که نیاز به وبمستری خودش را نشان می‌دهد.
در این مقاله می‌خواهیم ببینیم وب مستر کیست، چه وظایفی دارد، چه مهارت‌هایی باید داشته باشد، چطور می‌توان وبمستر شد و …. یادتان باشد که ساخت سایت فقط شروع کار است و اگر می‌خواهید سایت‌تان بهترین عملکرد را داشته باشد، باید اهمیت ویژه‌ای به نگهداری از آن نشان دهید. پروسه نگهداری برعهده وب مستر است.
خیلی مقدمه نچینیم. بیایید در مرحله اول ببینیم راجع‌به چه کسی صحبت می‌کنیم.
وب مستر کیست؟
وب + مستر (Web + Master) به‌معنی مدیر وبسایت، کسی است که مسئولیت و مدیریت یک سایت را برعهده دارد. این عنوان شغلی وظایف متنوعی را می‌تواند در بر بگیرد. اینکه تنها یک نفر تمامی مسئولیت‌ها را به‌عهده داشته باشد یا یک تیم، به‌تناسب نوع سایت و رویکرد کسب‌وکار متفاوت است. کارفرمایی که شما را بهعنوان وبمستر استخدام می‌کند، ممکن است یک تیم در اختیار شما قرار بدهد یا به‌علت کم بودن حجم کار، نوپا بودن کسب‌وکار یا محدودیت بودجه از شما بخواهد خودتان کار را پیش ببرید. در هر صورت، نیاز به دانش و مهارت‌هایی دارید که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
حیطه وظایف وبمستر شامل چه مواردی است؟
چه کارهایی جزو وظایف وبمستر محسوب می‌شود؟
وظایفی که هر کارفرما بهعنوان وبمستر از شما انتظار دارد متفاوت است و به‌تناسب شرایط کاری، زمینه فعالیت و نوع کسب‌وکار موردنظر تغییر می‌کند. حتی اگر تیمی زیر دست‌تان کار کنند و هر کاری را متخصص آن انجام دهد، بازهم بهعنوان سرپرست باید مهارت‌های متنوعی داشته باشید:
۱. توانایی تولید و تأیید محتوای سایت
وبمستر باید کاملا بر محتوای سایت نظارت داشته باشد. تک‌به‌تک محتواها باید پیش از انتشار توسط وب مستر تأیید شوند. علاوه بر این کار، بعضی از وبمستران موظف هستند محتوا را خودشان تولید کنند. خصوصاً در کسب‌وکارهای کوچک که کارفرما بودجه کافی برای استخدام نیروی تولید محتوا ندارد. همچنین وقتی سایت آن‌قدرها پرترافیک و بزرگ نیست، تولید محتوا در لیست وظایف مدیر سایت یا همان وبمستر قرار می‌گیرد.
۲. مسئولیت‌های مرتبط با هاست، سرور و دامنه
از وب مستر انتظار می‌رود در ابتدای کار، هاست و سرور مناسبی برای وبسایت پیدا کند، دامنه مطلوب کارفرما را ثبت نماید و اقدامات مربوط به تمدید دامنه را نیز در مهلت مقرر انجام بدهد.
علاوه بر موارد بالا، تأمین امنیت سایت به‌عهده وبمستر است. وبمستر باید با عیب‌یابی، مشکلات سایت را تشخیص بدهد و زمان مناسب ارتقای هاست با توجه به ترافیک ورودی سایت را تعیین کند. برای تشخیص زمان مناسب، لازم است سایت مدام رصد شود، سرعت آن مورد ارزیابی قرار بگیرد و دسترسی به صفحات مختلف بررسی شود. بیشتر کسب‌وکارها در شروع کار یک هاست اشتراکی انتخاب می‌کنند تا خیلی از نظر هزینه فشاری متحمل نشوند؛ اما با گذشت زمان و افزایش ورودی سایت، هاست اشتراکی نمی‌تواند ترافیک بالای سایت را جواب‌گو باشد. در چنین شرایطی، نیاز به ارتقای سایت است که این زمان مقرر را وبمستر تشخیص می‌دهد.
۳. تعمیرات و مراقبت از سایت
عملکرد سایت باید دائما ارزیابی و بررسی شود؛ خطاهای نمایش داده‌شده باید رفع شوند و به‌روزرسانی به‌طور منظم در اولویت قرار بگیرد. در سیستم‌های مدیریت محتوا مانند وردپرس، افزونه‌ها نیز باید مدام به‌روزرسانی شوند تا عملکرد خوب خود را حفظ کنند.
وبمستر صفحات کم‌بازدید را بررسی می‌کند و مشکلات آن‌ها را رفع می‌کند. یکی دیگر از وظایف وب مستر این است که سایت را بر روی مرورگرها و سیستم عامل‌های گوناگون چک کند و مشکلات آن را برطرف نماید. وبسایت حرفه‌ای و استاندارد باید ریسپانسیو باشد. بررسی و رسیدگی به موضوعات این‌چنینی، جزو وظایف وبمستران است.
در کنار این‌ها، وبمستر باید بتواند به‌خوبی امنیت سایت را فراهم کند و آن را از حملات سایبری محفوظ نگه دارد. ابزارها و مهارت‌های گوناگونی برای این کار نیاز است که مدیر سایت باید به آن‌ها مسلط باشد.
اما مهارت‌های موردنیاز یک وبمستر چه چیزهایی هستند؟!
یک وب مستر حرفه‌ای چه مهارت‌هایی باید داشته باشد؟
مهم‌ترین مهارت‌های لازم برای شغل وبمستری را در این قسمت بررسی می‌کنیم. این مهارت‌ها را می‌توانید به‌مرور به دست بیاورید. بعضی از آن‌ها نیازمند آموزش به‌صورت مستمر هستند و بعضی دیگر صرفاً با تجربه به دست می‌آیند. به‌تناسب وظایفی که کارفرما از شما انتظار دارد، مهارت‌های متفاوتی مورد نیازتان خواهند بود:
۱) تسلط به حداقل یک زبان برنامه‌نویسی
وبمستر باید حداقل به یک زبان برنامه‌نویسی تسلط کامل داشته باشد. از آن‌جایی که زبان برنامه‌نویسی اغلب سرویس‌های مدیریت محتوا مانند وردپرس، PHP است، اگر هنوز به یادگیری زبان برنامه‌نویسی و کدنویسی اقدام نکرده‌اید، PHP را امتحان کنید.
۲) آشنایی با طراحی وبسایت و طراحی گرافیک
بهعنوان وب مستر، حتی اگر قادر به طراحی سایت نیستید، باید با آن آشنایی کامل داشته باشید و بتوانید بر تیم طراح سایت نظارت کنید. در شرایطی که طراحی و دیزاین سایت و همچنین کدنویسی و بالا آوردن وبسایت به عهده شما نیست هم باید کاملاً به آن مسلط باشید.
۳) آشنایی کامل با علوم کامپیوتر
دانش کافی به علوم کامپیوتر، هم به بالا بردن دستمزد شما کمک می‌کند و هم بسیاری از کارها را برای‌تان ساده‌تر می‌کند. آگاهی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری اعتماد‌به‌نفس‌تان را بالا می‌برد. به‌علاوه، آموزش وب مستر در فضای آکادمیک با زمینه علوم کامپیوتر یا رشته‌های مشابه، شرط استخدام بعضی از شرکت‌ها و کسب‌وکارها است.
۴) علاقه و توانایی انجام کار تیمی
اینکه بتوانید صمیمیت ایجاد کنید و نسبت به دیگران احساس هم‌دلی داشته باشید یک مهارت اجتماعی قابل توجه در همه زمینه‌ها است؛ اما به‌طور خاص در شغل وبمستری لازم است بتوانید خوب ارتباط برقرار کنید.
هم اعضای تیم‌تان و هم مخاطبین و مشتریان سایت نیاز به توجه شما دارند. خوب است که شنوا باشید و به مشکلات آن‌ها با دقت گوش کنید. در شرایط حساس پاسخ‌گوی سؤالات و مشکلات مشتری باشید و به تیم خود یاد بدهید متحد با یکدیگر کار کنند.
۵) تسلط به مهارت‌های امنیت سایبری
بهعنوان یک وبمستر باید بلد باشید چگونه سایت را از حملات امنیتی حفظ کنید. بالاتر هم به این مورد بهعنوان یکی از وظایف وبمستران اشاره کردیم. همچنین در شرایطی که حملات سایبری اتفاق افتاد باید بتوانید سریعاً اوضاع را به دست بگیرید و میزان خسارت را به حداقل برسانید. آسیبی که هکرها به سایت شما می‌زنند لزوما مالی نیست. آن‌ها می‌توانند سایت‌تان را فلج کنند یا حتی کسب‌وکارتان را از بین ببرند. بنابراین، لازم است به انواع حملات امنیتی آشنایی داشته باشید و بدانید در صورت مواجه شدن با هر یک باید چه اقداماتی انجام دهید.
۶) توانایی تولید محتوا و نوشتن استراتژی محتوا
اگر در یک شرکت نوپا مشغول کار شده‌اید، احتمالاً از شما انتظار دارند محتوای سایت را هم خودتان تامین کنید. تولید محتوا بر اساس اصول سئو برای بهبود رتبه سایت و به‌طور کلی تکمیل وبسایت از وظایف بسیاری از وبمستران است. آموزش این دو مورد می‌تواند موقعیت‌های شغلی خیلی خوبی برای شما داشته باشد.
۷) آشنایی کامل با اصول بهینه‌سازی سایت برای موتورهای جست‌وجو (SEO)
یک وبمستر باید بداند چطور رتبه سایت را در موتورهای جستجو بهتر کند. برای دستیابی به چنین شرایطی باید بر روی محتواها کار کنید، سرعت سایت را بالا ببرید و صفحات اضافه را از بین ببرید. به‌طور کلی، SEO متشکل از اقدامات متنوعی است که وبمستر باید به آن‌ها مسلط باشد.
۸) مدیریت کلی سایت
برای این کار نیاز است پاسخ کاربران را بدهید و مشکلات آن‌ها را حل کنید. بهتر است ابزار مناسب برای مدیریت سایت را به‌خوبی بشناسید و بدانید چطور باید از آن‌ها استفاده کنید. دو ابزاری که خیلی در این زمینه کمک‌تان می‌کنند، Google Analytics و Search Console هستند.
خب حالا که این‌همه چیز راجع‌به شرح شغلی وبمستر می‌دانیم، بیایید ببینیم برای تبدیل شدن به یک وب مستر باید در چه مسیری حرکت کنیم.
چطور می‌توانیم وبمستر شویم؟
وبمستری یکی از مشاغلی است که هم در حال حاضر بسیار پرطرفدار است و هم آینده درخشانی دارد. بهعنوان یک وبمستر کاردرست می‌توانید درآمد بالایی داشته باشید و مسیر پیشرفت را خیلی سریع طی کنید. این شغل با موقعیت‌های دیگری مانند متخصص سئو، طراح سایت و توسعه‌دهندگان بک‌اند و فرانت‌اند تداخل دارد. نکات زیر کمک‌تان می‌کنند به یک وبمستر حرفه‌ای تبدیل شوید.
- داشتن تحصیلات مرتبط برای وبمستر شدن یک مزیت رقابتی است، اما اجباری نیست. مثلاً فارغ‌التحصیل رشته‌های IT، نرم‌افزار، علوم کامپیوتر یا امنیت سایبری باشید. یادتان باشد که وبمستران موفقی وجود دارند که تحصیلات آکادمیک ندارند، اما با گذراندن دوره‌های وبمستری و فعالیت تجربی در این زمینه بسیار حرفه‌ای عمل می‌کنند.
- یکی دیگر از پیش‌نیازهای وبمستر شدن در دسترس بودن است. گاهی خارج از ساعات کاری مشکلی برای وبسایت رخ می‌دهد که تنها با نظارت و پیگیری شما قابل حل است. بنابراین، بهتر است اغلب اوقات آنلاین باشید تا در صورت بروز هر مشکلی با شما تماس بگیرند.
- همان‌طور که دیدید، باید هم‌زمان به چند حیطه مختلف و بعضاً بسیار متفاوت اشراف داشته باشید. حتی اگر بخواهید بخش‌هایی از کار را برون‌سپاری کنید یا به اعضای تیم خود بسپارید، لازم است به کلیت آن امور مسلط باشید.
- بهعنوان یک وب مستر، باید خلاق باشید، به جزئیات توجه داشته باشید و بتوانید برای مدت زمان طولانی بر روی کار خود متمرکز بمانید.
با رعایت این ۴ نکته، مسیر وبمستر شدن برای‌تان هموارتر خواهد شد. شغلی که مزایای قابل‌توجهی هم دارد.
وبمستر بودن چه مزایایی دارد؟
مدیریت سایت یکی از شغل‌های پرطرفدار در عصر کنونی است. با این‌حال، چون کار چندان ساده‌ای نیست و نیاز به مهارت‌های متعددی دارد، افراد زیادی در آن موفق عمل نمی‌کنند. مزیت‌های این شغل که باعث جذابیت آن شده، این موارد هستند:
- درآمد نسبتا بالا و امکان پیشرفت و افزایش حقوق
- امکان یادگیری در حین کار و افزودن بر مهارت‌ها
- تجربه‌ها و آموخته‌های حاصل از کار تیمی
- امکان دورکاری
- ساعات کاری منعطف
- امکان کار به‌صورت فریلنسری و پروژه‌ای
یکی از تصورات اشتباهی که نسبتاً رایج هم شده، تفاوت قائل نشدن میان وبمستر و وب‌دیزاینر است. بیایید یک بار برای همیشه با تفاوت‌های این دو شغل آشنا شویم.
تفاوت‌های وبمستر و وب‌دیزاینر
به نظر می‌رسد مرز باریکی بین شغل مدیریت سایت و طراح وبسایت وجود داشته باشد. تفاوت‌های این دو عنوان شغلی را در جدول زیر خلاصه کرده‌ایم؛ با این وجود، مدیر یک سایت می‌تواند طراح آن نیز باشد.
| وب مستر | وب دیزاینر |
| به اشکالات فنی و ساختاری سایت می‌پردازد. | طراحی ظاهری و نمای کلی سایت و کاربرپسند بودن آن برایش اهمیت دارد. |
| بهتر است به فنون بازاریابی و ارتباط با مشتری تسلط داشته باشد. | الزامی برای ارتباط مستقیم با مشتری سایت ندارد. |
| لزوماً به‌صورت روزانه سایت را تحت نظر می‌گیرد و به مشکلات آن رسیدگی می‌کند. | هر چند وقت یک بار سایت را به‌روزرسانی می‌کند. |
| خلاق بودن وبمستر یک مزیت محسوب می‌شود. | خلاقیت برای طراح سایت یک اجبار است! |
جمع‌بندی
همان طور که خواندید، شغل وبمستری بسیار گسترده است و هرچه بیشتر بدانید و تجربه‌های متنوع‌تری داشته باشید، موقعیت‌های شغلی بهتری هم به شما پیشنهاد خواهد شد. در این مقاله از چیستی وبمستری شروع کردیم و رسیدیم به تفاوت شرح شغلی وبمستر و وب‌دیزاینر. در این بین هرآنچه لازم بود بدانید را آوردیم و پوشش دادیم. اگر نکته‌ای را فراموش کردیم، شما برای‌مان بنویسید تا ما و دیگر خوانندگان از دانش‌تان بهره ببریم.
