در دنیای تکنولوژی، همه به دنبال بهترین سیستم‌عامل برای اهداف و نیازهای خود هستند. خوشبختانه با پیشرفت فناوری، پاسخ‌های مناسبی برای هر نیازی ارائه شده و کاربران می‌توانند از بین هزاران گزینه انتخاب کنند. اما برای انتخاب صحیح، افزایش آگاهی ضروری است.
اگر بخواهیم یک توزیع ساده، سبک و مینیمال معرفی کنیم، قطعاً اولین گزینه آرچ لینوکس خواهد بود. این توزیع لینوکس امکان شخصی‌سازی آسان را برای کاربران فراهم کرده است.
سیستم‌عامل لینوکس با انواع مختلف توزیع‌های خود، یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین سیستم‌عامل‌ها برای محیط دسکتاپ و سرورها است. موضوع مقاله امروز ما Arch Linux است که شاید با آن آشنا باشید و یا اولین بار است نام آن را می‌شنوید. اگر Arch Linux را جستجو کرده‌اید، به دنبال یک مقاله مفید و جامع هستید که همه چیز را درباره آن توضیح دهد.
Arch Linux یکی از توزیع‌های گنو/لینوکسی است که دارای ویژگی‌هایی مانند مدرن بودن، سادگی، کاربردی بودن، کاربرمحور بودن و تطبیق‌پذیری است. این سیستم‌عامل مینیمال و سبک است و قصد دارد کاربران بیشتری از لینوکس را به خود جذب کند. با اینکه بسیاری از توزیع‌های لینوکس به سادگی و سهولت معروف هستند، Arch Linux هدف ارائه یک سیستم‌عامل یکپارچه با قابلیت شخصی‌سازی بخش‌های مختلف را دارد.
ما قصد داریم شما را با ماهیت Arch Linux، مزایا و دلایل استفاده از این سیستم‌عامل و افرادی که باید از آن استفاده کنند، آشنا کنیم. بنابراین، اگر به دنبال یک مقاله جامع درباره Arch Linux هستید، با ما همراه باشید.
Arch Linux چیست؟
Arch Linux یک توزیع اپن سورس، رایگان و مستقل است که Judd Vinet در سال ۲۰۰۲ با الهام گرفتن از CRUX آن را منتشر کرد. آرچ لینوکس یک توزیع سبک و ساده و البته مدرن است که ماهیت مینیمال دارد و کاربردی و کاربرمحور است. این توزیع به شما این امکان را می دهد که بتوانید سیستم عامل را سفارشی سازی کنید و کنترل زیادی را روی سیستم داشته باشید. اگر بخواهیم به صورت ساده بگوییم، آرچ لینوکس ساده و سبک است و از افزونه های غیرضروری و پیچیده دوری می کند و کاربران بر اساس نیازشان می توانند طراحی انجام دهند و از ماهیت ظریف و مینیمالیستی بودن استفاده کنند.
البته موضوعی که باید به آن توجه داشته باشید، این است که این ساده بودن سیستم عامل بیشتر از آنکه نظر کاربر باشد، دیدگاه توسعه دهنده و برنامه نویس است.
Arch ایده do-it-yourself (DIY) را به کاربران معرفی کرده است و با امکاناتی که در اختیار کاربران قرار می دهد تلاش کرده آزادی کافی را برای شخصی سازی کاربران مهیا کند تا بتوانند بر اساس نیازشان منابعشان را اختصاص دهند.
آرچ لینوکس هر تصمیمی را بر عهده کاربر می گذارد به طوری که تمامی ویژگی ها را کاربر انتخاب کند و سیستم را مطابق با نیازشان تغییر دهند در نتیجه سرعت عملکرد سیستم افزایش می یابد و از منابع سخت افزاری می توان بهینه تر استفاده کرد؛ به کمک این قابلیت انتقال از هر سیستم عاملی به Arch Linux جذابیت و هیجان شیرینی دارد.
آرچ لینوکس برای کامپیوتر هایی با معماری و پردازنده x86-64 در نظر گرفته شده است و نیز مخازن Arch Linux حاوی نرم افزارهای libre و nonfree است و دارای هسته پیش فرض Arch Linux است که شامل nonfree proprietary blobs است.
ArchLinux دارای مدیر بسته Pacman است که به طور اختصاصی برای نصب، حذف و به روز رسانی های بسته های نرم افزاری ارائه شده است. Arch Linux با توزیع‌های اصلی مانند دبیان، اوبونتو، مینت، کالی، فدورا، سنتورا، RHEL، و SUSE با سیستم مدیریت بسته و فلسفه آن متفاوت است بر خلاف سایر توزیع ها که بر راحتی کاربر متمرکزند، Arch Linux خود کاربر را هدف قرار داده است.
این سیستم عامل همیشه آخرین آپدیت ها را در اختیار کاربران قرار می دهد و از آخرین هسته موجود برخوردار است و سیستمی rolling release است به این معنی که این سیستم عامل را فقط یکبار نصب می کنید و سپس آپدیت های آن را دریافت می کنید.
تاریخچه Arch Linux
Judd Vinet در مارس ۲۰۰۲ با الهام از توزیع ساده گرایی CRUX سیستم عامل Arch Linux را به شکلی ساده و کارآمد توسعه داد و اولین نسخه رسمی Arch Linux 0.1 در ۱۱ مارس ۲۰۰۲ با سازگاری با معماری ۳۲ بیتی x86 به بازار عرضه شد، اما پشتیبانی از x86_64 در آوریل ۲۰۰۶ ارائه شد.
Vinet، Arch Linux را با الهام از توزیعاتی مانند Slackware, BSD, PLD Linux و CRUX اقدام به توسعه سیستم عامل مورد نظر کرد ولی نبودن برنامه مدیر بسته برایش یک مشکل مهم بود، در نتیجه تصمیم به نوشتن مدیر بسته اختصاصی برای Arch Linux تحت عنوان Pacman گرفت تا به کنترل و بررسی نصب، حذف و به روز رسانی بسته های نرم افزاری به صورت خودکار بپردازد.
مدیریت پروژه Arch Linux تا اول اکتبر ۲۰۰۷ بر عهده Vinet بود پس از آن به دلیل مشغله هایی که داشت رهبری و کنترل پروژه را به Aaron Griffin سپرد.
Aaron Griffin بنا به دلایلی در ۲۴ فوریه سال ۲۰۲۰ مدیریت این پروژه را به Levente Polyak واگذار کرد و Arch Linux در ژانویه ۲۰۱۷، اعلام کرد که دیگر از پلتفرم i686 پشتیبانی نمی کند و آخرین نسخه ISO با پشتیبانی از i686 در فوریه همان سال منتشر شد.
مزایای سیستم عامل Arch Linux
هر محبوبیتی یک دلیلی دارد، اگر Arch Linux طرفداران مخصوص خودش را دارد پس حتما به قابلیت هایی دست یافته اند که آن را با سایر سیستم عامل ها متمایز کرده است. قصد داریم درباره این ویژگی ها و وجه تمایز Arch Linux با شما صحبت کنیم.
قابلیت شخصی سازی
همانطور که در ابتدا اشاره کردیم، Arch linux به عنوان سیستم عامل DIY(do-it-yourself)، به کاربر امکان سفارشی سازی کوچکترین جزئیات و تمامی ویژگی های دلخواه کاربر همچنین تخصیص منابع سیستم عامل را فراهم کرده است.
کاربر پس از بارگذاری فایل ISO برای نصب می تواند آزادانه بر جنبه های عملکردی مختلف نظارت و کنترل داشته باشد که این مزیت یک وجه تمایز اساسی Arch Linux به حساب می آید.
لازم به ذکر است که نصب نسخه clean سیستم عامل Arch Linux فاقد ابزار مدیریت پنجره ها و محیط دسکتاپ به صورت پیش فرض است و کاربر باید محیط دلخواه خود از پایه انتخاب کند و بسازد و قسمت های مختلف سیستم عامل را با ویژگی ها و اجزای مختلف شخصی سازی کند؛ Arch linux به واسطه همین ویژگی که برنامه ای از پیش تعیین شده ای را به صورت پیش فرض ندارد، کم وزن است و همچنین امکان حذف برنامه ها و موارد غیر کاربردی و همچنین واگذار کردن اختیار به کاربر، سیستم عامل Arch Linux را به عنوان پلتفرمی منعطف، قدرتمند با دسترسی بالا معرفی می کند.
نکته: البته برای نصب Arch Linux و ساده تر کردن فرایند نصب می توانید از نصب کنندگان GUI مانند Anarchy و Zen installer که با این سیستم عامل سازگارند، کمک بگیرید.
فناوری جدید و به روز و پیشرفته
Arch Linux از مدلی برای انتشار آپدیت ها بهره می برد که دسترسی مستقیم به جدید ترین نسخه ها را فراهم می کند و پس از انتشار هر آپدیتی، فورا آن رادر اختیار کاربران قرار می دهد. این سیستم عامل از آنجایی که rolling release است، همیشه با جدیدترین اصلاحات و ویژگی های جدید به روز است و دیگر نیاز نیست نگرانی در مورد ناسازگاری و یا خرابی جزئی از سیستم خود با به روز رسانی ها داشته باشید؛ زیرا با هر آپدیتی سازگار است و به همین دلیل این سیستم عامل تبدیل به یکی از توزیعات پایدار لینوکس شده است.
همچنین جالب است بدانید برای دریافت آپدیت ها لزومی به دانستن نسخه ها نیست، کافی است دستور pacman –Syu را استفاده کنید و به راحتی آپدیت ها را نصب کنید و از جدید ترین امکانات لذت ببرید. Arch Linux تجربه خوبی را برای علاقه مندان به استفاده از تازه ترین قابلیت ها خلق می کند.
مخزن کاربری Arch Linux(AUR)
از دیگر تمایزات Arch Linux، Arch User Repository (AUR) است. این توزیع شامل مخزن community-driven است که توسط جامعه کاربران کنترل و پشتیبانی می شود که در برگیرنده شرح و توصیف پکیچ ها است (PKGBUILDs) امکان کامپایل شدن یک پکیج از Source را به کمک makepkg و سپس نصب آن توسط pacman فراهم می کند.
کاربران می توانند پیش از افزوده شدن پکیجی به مخزن اصلی arch Linux، در مخزن کاربری به آن پکیج دسترسی داشته باشند، در نتیجه امکان دسترسی کاربران به دنیایی از نرم افزار های جدید وجود دارد.
AUR با هدف سازماندهی و اشتراک گذاری ایجاد شده است تا بتواند پکیج های تازه community را سازماندهی کند و دسترسی به پکیج های محبوب در مخازن جامعه Arch را سرعت ببخشند؛ AUR ارائه مخازن رسمی آرچ را بسیار گسترش داده است.
Wiki ارزشمند آرچ
Arch Linux در زمینه ارائه مستندات و منابعی جامع و معتبر در بین طرفدارای لینوکس بهترین توزیع است. در تعریف از مستندات Arch Linux که در دسترس کاربران وجود دارد، اغراق نکردیم زیرا واقعا سطحی فراتر از این توزیع را دربر دارد و کتابخانه ای وسیع از مدارک و اسناد در مورد Arch Linux، مشتقات آن و حقایق مربوط به آن، راهنمای نصب و آموزش های پس از نصب را ارائه می دهد، به طوری که هنگام مواجه شدن با مشکلی در سیستم می توانید راه حلی کار آمد را به راحتی از Arch Wiki بیابید.
Arch Linux پاسخگوی اهداف مختلف
Pacman به عنوان packet manager فوق العاده که به صورت اختصاصی وظیفه مدیریت بسته های Arch را بر عهده دارد، از انعطاف پذیری بالایی برخوردار است به طوری که علاوه بر نصب پکیج های باینری در مخازن آرچ، از نصب باینری های کامپایل شده از منبع به وسیله makepkg نیز پشتیبانی می کند. در نتیجه Arch Linux به عنوان پلی بین توزیع هایی که به دلیل بهره مندی از قابلیت کامپایل فایل های باینری از منبع به وسیله تنظیمات، راحتی کاربران را نادیده می گیرند و توزیع هایی که امکان نصب پکیج های باینری از طریق سیستم مدیریت پکیج را فراهم می سازند، عمل می کند.
آشنایی و درک بهتر آرچ لینوکس
لذت اصلی کار با Arch Linux پس از نصب نسخه Clean این سیستم عامل احساس می شود؛ زیرا همه ی تغییرات و تصمیمات بر عهده کاربران است و فرایند نصب پیچیده ای دارد که در محیطی کاملا خط دستوری انجام می شود، البته ممکن است برای مبتدیان این پیچیدگی دشوار و دلهره آور باشد، اما برای افراد حرفه ای مزیت به شمار می آید که بیشتر با محیط لینوکس آشنا شوند.
به واسطه این سیستم عامل می توانید با مفاهیم display managers ، chroot ، network configurations و مفاهیم کاربردی فراوان دیگری از لینوکس آشنا شوید و نکات جدیدی را یاد بگیرید، به عنوان مثال، استفاده از نتورک منیجر می‌تواند تجربه‌ای جدید برای بسیاری از کاربران باشد که امکان پیکربندی دستی شبکه را ایجاد می‌کند.
علاوه بر این ویژگی ها، Arch Linux با ارائه ابزار های امنیتی و تست نفوذ توسط مخزن Black Arch برای شاغلین در حیطه امنیت سایبری بر قابلیت های خود افزوده است.
البته می توانید در مقایسه با Arch Linux به دنبال راه حل های ساده تر و سریع تری باشید، اما اگر می خواهید واقعا تجربه کسب کنید و دلیل بروز برخی مسائل و طریقه حل آن ها را در محیط لینوکس بدانید، Arch Linux و پایگاه دانش وسیع آن برای استارت گزینه مطلوبی است.
- انعطاف پذیری
کار با Arch Linux در کنار پیچیدگی هایی که دارد، بسیار خوشایند است و سیستم عاملی بسیار منعطف است و به هرنحوی که دوست دارید قادر به تغییر آن هستید و از زمان نصب آن با انتخاب ماژول ها تا افزودن برنامه ها ویژگی های مورد نیاز آزاد هستید در نتیجه مجبور نیستید مجموعه ای حجیم از برنامه غیر ضروری را به صورت پیش فرض تحمل کنید. انعطاف پذیری این سیستم عامل مزیتی فوق العادست.
معایب سیستم عامل Arch Linux
هرچند این سیستم عامل قابلیت های بی نظیری دارد، اما برای کاربران مبتدی که قصد دارند تازه با لینوکس آشنا شوند مناسب نیست ولی اگر می خواهید از این سیستم عامل استفاده کنید و آشنایی کافی با محیط لینوکس ندارید بهتر است در ابتدا آن را بر روی ماشین مجازی امتحان کنید و پس از کسب مهارت آن را بر روی سیستم نصب کنید.
سیستم عامل Arch Linux فرایند نصب و همچنین رفع ایراد پیچیده و زمان بری دارد و همچنین همیشه نمی توان از ایمن بودن و آپدیت بودن نرم افزار در AUR اعتماد کرد.
چه کسانی باید از Arch Linux استفاده کنند؟
Arch در هسته خود بسیار فنی است و کاربران حرفه ای و فنی با دانش بالا با توجه به ماهیت DIY بودن این سیستم عامل می توانند بهترین بهره را از آن ببرند.
با استفاده از دانش فنی، مهارت کافی و همچنین بهره مندی از جامعه کاربری فعال می توان arch Linux را برای اهداف مختلفی بهینه سازی کرد و بر اساس نیاز آن را شخصی سازی کرد.
ArchLinux با برخورداری از قابلیت های بی نظیر Pacman و AUR بر برتری خود به سایر توزیع های لینوکس تاکید می کند، زیرا این قابلیت ها تنها در سیستم عامل Arch Linux وتوزیع های آن موجود است.
مخزن BlackArch از مخازنی است که می توان آن را به Arch Linux افزود و از مجموعه ابزار های امنیتی آن که از جمله معروف ترین مخزن در میان مختصصان امنیت سایبری است، بهره مند شد.
PacMan چیست؟ و چه وظیفه ای دارد؟
همانطور که قبل تر اشاره کردیم، PacMan وظیفه مدیریت تمامی بسته های نرم افزاری را بر عهده داردبه طوری که نصب، به روز رسانی، حذف یا بازگردانی بسته ها را انجام می دهد و به طور خودکار ارتباط و وابستگی بین بسته ها را درک می کند و تشخیص می دهد. pacman برای نصب نرم افزار ها بر اساس بسته‌های با فرمت tar.gz یا tar.zst طراحی شده‌است و همچنین لازم به ذکر است که بسته های Arch Linux برای معماری x86-64 بهینه سازی شده اند و از مخازن بسته های Arch تامین می شوند.
آیا Arch Linux برای مبتدیان پیشنهاد می شود؟
Arch Linux به دلیل ماهیت DIY که دارد برای افراد مبتدی که هیچ گونه آشنایی با لینوکس و قابلیت های آن ندارد، توصیه نمی شود زیرا در arch Linux از زمان شروع فرایند نصب تمامی فرایند ها توسط کاربر انجام و تعیین می شود، این قابلیت مزیتی فوق العاده برای کاربران حرفه ای است اما برای کاربران مبتدی نگران کننده است.
اگر در انتخاب arch Linux مصمم هستید و تجربه و دانش کافی در مورد محیط لینوکس ندارید، بهتر است در ابتدا سیستم عامل Arch Linux را بر روی ماشین مجازی نصب کنید و پس از آشنایی با محیط آن می توانید آن را برای اهداف اصلی خود انتخاب کنید.
گزینه بعدی برای افراد مبتدی می تواند استفاده از توزیع های ساده تر و مبتنی بر Arch Linux باشد. به عنوان مثال ، آرکولینوکس و مانجارو را می توان به عنوان ساده ترین توزیع های Arch Linux نام برد. مانجارو یکی از توزیع های کاربر پسند که دارای محیط کاربری ساده ای برای افراد تازه کار است و از مجموعه ای از نرم افزار های آماده برخوردار است که برای انجام کارهای روزمره کاربران مفید خواهد بود.
جمع بندی
Arch Linux توزیعی از لینوکس است که برای سادگی، کاربر محوری، بهینه سازی، تطبیق پذیری ایجاد شده است که با همه توزیع های لینوکس متفاوت است و برای افراد حرفه ای با دانش بالا پیشنهاد می شود؛ زیرا می توانند با بهره مندی از مزیت های آن و امکان سفارشی سازی اهداف مختلفی را بهینه سازی کنند. توزیع های لینوکس زیاد است که ما در اینجا تنها به توزیع آرچ لینوکس پرداختیم.
