بر کسی پوشیده نیست که کسبوکار اینترنتی چقدر زندگی‌مان را راحت‌تر کرده‌اند. شاید شما هم مثل من، حتی نان صبحانه امروزتان را اینترنتی تهیه کرده باشید! از خرید مایحتاج روزانه گرفته تا اسباب خانه، این روزها همگی در فضای اینترنت و با پرداخت آنلاین انجام می‌شوند.
برای پیشرفت و توسعه سریع‌تر کسبوکار به شکل آنلاین، باید اعتماد را از پایه ساخت. چگونه؟ راه‌های بسیاری برای به‌وجود آوردن این اعتماد وجود دارد و شاید مهم‌ترین‌شان، گرفتن مجوز برای کسب‌و کار اینترنتی باشد. وقتی برای فروش یا خدمات اینترنتی‌تان مجوز می‌گیرید درواقع اعلام می‌کنید که قانون پشت شماست و شما هم تابع قانون هستید. با ما باشید تا همه چیز را درباره مجوز کسب و کار اینترنتی برایتان بگوییم.
کسب و کار اینترنتی چیست؟
از استارت‌آپ‌های کوچک تا برندهای مطرح، همگی در فضای وب حضور دارند. صاحب یک کسب و کار موفق می‌داند که برای موفقیت بیشتر باید هم‌گام با نیازهای مشتریانش حرکت کند و به‌روز بماند. از آن‌جایی که آمار استفاده از خدمات و خرید محصولات آنلاین هر روز بیشتر می‌شود، کسب و کارها نیز نیاز دارند استراتژی کارآمدی برای فعالیت آنلاین خود داشته باشند.
خدمات اینترنتی یک کسبوکار، شامل امکان خرید محصولات به صورت آنلاین، دسترسی به اطلاعات مورد نیاز، امکان استفاده از خدمات پشتیبانی، مشاهده نظرات مشتریان دیگر و مواردی از این دست است. بنابراین می‌توان گفت تمام بیزنس‌ها به‌زودی ناچار می‌شوند که فعالیت بیشتری در فضای وب داشته باشند.
حالا بیایید که ابتدای مسیر ساخت یک کسبوکار اینترنتی را نشان‌تان دهیم.
اقدامات اولیه برای راه‌اندازی کسبوکار اینترنتی
برای راه‌اندازی کسی و کار اینترنتی، لازم است حوزه کاری خود را در ابتدا مشخص کنید. این حوزه باید مرتبط با مهارت‌ها و امکانات شما باشد. از آموزش مهارتی خاص تا اینفلوئنسری در یک حیطه مشخص، از تولید محتوا تا مشاوره در زمینه تخصص‌تان، همگی می‌توانند ایده و پایه راه‌اندازی یک کسبوکار اینترنتی باشند. البته که اگر کسبوکار آفلاینی دارید، تلکیف‌تان تا حدود زیادی مشخص است. باید کاسبی‌تان را به فضای اینترنت منتقل کنید.
در مرحله بعدی باید ببینید کسب و کار شما به چه راه ارتباطی برای ارائه خدمات نیاز دارد؟ سایت کافی است یا بهتر است اپلیکیشن هم داشته باشد؟ شاید هم اینستاگرام به‌تنهایی کارتان را راه بیندازد و نیازی به ساخت سایت نبینید (اکیداً توصیه می‌کنیم که داشتن سایت را جدی بگیرید). حتی می‌توانید از رقبای موفق‌تان ایده بگیرید. منتهی دقت داشته باشید که در مسیر باطل تقلید محض گرفتار نشوید!
خب بسته به استراتژی و کانال‌هایی که انتخاب می‌کنید، باید فکر گرفتن مجوزهای لازم هم باشید تا کاربران بتوانند با خیال راحت به شما و کارتان اعتماد کنند!
مجوز کسب و کار اینترنتی چیست؟
در این فضای بی‌پایان اینترنت، قطعا افراد سودجویی حضور دارند که به اعتماد مخاطبان ضربه می‌زنند.
بعضی از کلاهبرداری‌های اینترنتی قابل پیگیری هستند، اما برخی از آن‌ها ممکن است شناسایی نشوند. مشتری به یک سند، مجوز یا تائید نیاز دارد که بتواند به شما اعتماد کند و نگرانی‌هایش به حداقل برسد. مجوز کسب و کار همین کار را انجام می‌دهد. جواز کسب و کار اینترنتی انواع گوناگونی دارد. بعد از راه‌اندازی کسب و کارتان لازم است متناسب با زمینه فعالیت‌تان آن‌ها را تهیه کنید. به طور کلی مجوز کسب و کار اینترنتی دو نوع است: ۱- مجوزهای عمومی و ۲- مجوزهای اختصاصی.
مجوزهای عمومی کسب و کار اینترنتی
مجوزهای عمومی برای هر نوعی از کسبوکار، مسیر ثابت و شرایط یکسانی دارند. از جمله مجوزهای عمومی می‌توان به ای‌نماد و پروانه کسبوکار اشاره کرد. هزینه مجوز کسب و کار با توجه به نوع آن متفاوت است. در ادامه به توضیح هر یک از این مجوزها، چگونگی اخذ آن‌ها و شرایط ثبت نام هر یک می‌پردازیم.
ای‌نماد یا نماد اعتماد الکترونیکی برای کسب و کار اینترنتی
قبلاً در مقاله ای‌نماد چیست؟ خیلی کامل و مفصل راجع‌به آن صحبت کرده‌ایم و شرایط ثبت نام در این سامانه و اخذ نماد اعتماد الکترونیکی را توضیح داده‌ایم. ای‌نماد به‌طور کلی نشانی است که مرکز توسعه تجارت الکترونیکی به یک فروشگاه عطا می‌کند و به واسطه آن کاربر می‌تواند به فروشگاه اعتماد کند. از مزایای داشتن ای‌نماد می‌توان به اخذ درگاه پرداخت بانکی، امکان پرداخت در محل توسط مشتری و عقد قرارداد با اداره پست اشاره کرد. البته ای‌نماد تنها برای فروشگاه‌های آنلاین با کالای فیزیکی یا دیجیتال و وبسایت‌های خدماتی کاربرد دارد؛ یعنی وبسایت‌های شخصی یا صرفاً تبلیغاتی نیازی به آن ندارند.
ای‌نماد در دو نوع یک ستاره و دو ستاره صادر می‌شود. یک فروشگاه اینترنتی لازم است ویژگی‌های خاصی را داشته باشد تا بتواند مجوز تک‌ستاره نماد اعتماد الکترونیکی را بگیرد. در صورتیکه یک فروشگاه، علاوه بر این ویژگی‌ها، گواهی امنیتی SSL را برای تک‌تک صفحات سایت خود کسب کند برای فروشگاه مجوز ای‌نماد دو ستاره صادر می‌شود.
حالا بیایید با لازمه‌های ای‌نماد آشنا شویم.
برای گرفتن ای‌نماد (نماد اعتماد الکترونیکی) به چه مدارکی نیاز داریم؟
مدارک مورد نیاز جهت اخذ مدرک ای‌نماد برای افراد حقیقی شامل این موارد است:
- تصویر پروانه کسب یا مجوز فعالیت
- تصاویر اسناد هویتی شامل تصویر شناسنامه و کارت ملی
صدور ای‌نماد برای متقاضیان حقوقی با ارائه مدارک زیر امکان‌پذیر است:
- مدرک آدرس فعلی مجموعه یا شرکت
- تصویر اصل اساسنامه
- تصویر آگهی در روزنامه رسمی
- اسامی اعضای هیئت مدیره
- آخرین تغییرات موضوع فعالیت
- تصویر پروانه کسب یا مجوز فعالیت
توجه کنید که تمامی این مدارک باید به‌روز و معتبر باشند.
نوع بعدی مجوزهای عمومی برای کسبوکارهای آنلاین، مجوز پروانه کسب است.
مجوز پروانه کسب برای کسب و کار اینترنتی
هر کسب‌وکاری برای فعالیت به پروانه کسب نیاز دارد. این پروانه صلاحیت یک کسبوکار را تایید می‌کند و به آن اجازه فعالیت می‌دهد. به‌طور کلی برای صدور پروانه کسب، اولویت با افرادی است که برای اولین بار اقدام به اخذ پروانه کسب می‌کنند یا در رشته مورد نظر تخصص و مهارت بیشتری دارند.
مراحل و مدارک لازم برای صدور پروانه کسب
برای اخذ پروانه کسب، پس از ثبت تقاضا در سامانه اصناف، ظرف ۱۵ روز رد یا قبولی درخواست اعلام می‌شود. نظر قطعی و نهایی در سامانه صدور مجوز کسب و کار اعلام می‌شود. پس از آن متقاضی موظف است ظرف ۳ ماه مدارک خواسته شده را ارسال کند. نهایتاً تا دو هفته بعد از ارسال مدارک، این مجوز صادر خواهد شد. مدارک لازم برای صدور این پروانه شامل موارد زیر است:
- مدرک و سابقه سکونت در شهر مورد نظر، اجاره‌نامه یا سند مالکیت
- گواهی پایان خدمت یا معافیت یا اشتغال به تحصیل
- گواهی عدم سوءپیشینه و عدم اعتیاد به مواد مخدر
- گواهی تجاری بودن محل کسب
- داشتن سواد خواندن و نوشتن و در صورت نیاز به مهارت خاص، ارائه مدارک صلاحیت فنی
- فتوکپی شناسنامه، ۶ قطعه عکس و برگه سلامت شخصی و سلامت محیط کسب
- موافقت اداره نیروی انتظامی برای مشاغل خاص
- داشتن تابعیت یا پروانه کار از وزارت کار و پروانه اقامت از وزارت کشور
در بخش بعدی سراغ مجوزهای اختصاصی می‌رویم.
مجوزهای اختصاصی کسب و کار اینترنتی
هر صنفی باید با توجه به نیازهای خاص آن صنف و محصولات و خدمات مربوط به خودش ارزیابی شود. همچنین معیار سنجش هر صنف باید با دیگری متفاوت باشد. به همین دلیل، برخی مجوزها منحصر به صنفی خاص هستند. اگر در یک حوزه مشخص فعالیت می‌کنید، لازم است مجوزهای همان حوزه را بگیرید. به همین خاطر است که به این نوع جوازها، مجوز اختصاصی می‌گویند.
مجوزهای صنفی رایانه‌ای برای کسبوکار اینترنتی
هر کسب‌وکاری موظف است از صنف حوزه فعالیت خود مجوز بگیرد. اگر تولیدکننده یک محصول خاص هستید باید از صنف مربوط به همان محصول مجوز بگیرید. در صورتیکه صنف مربوط به حوزه کارتان را پیدا نکردید به اتحادیه کسب و کارهای مجازی مراجعه کنید.
فارغ از اینکه در کدام صنف فعال هستید، مدارکی که در بخش بعد می‌گوییم را برای کسب مجوز نیاز خواهید داشت.
مدارک لازم برای صدور مجوز صنفی رایانه‌ای کسب و کار
ملزومات اخذ مجوز صنفی رایانه‌ای برای هر کسب‌وکاری، موارد زیر هستند:
- تصویر شناسنامه و کارت ملی مدیرعامل شرکت
- تصویر مدرک تحصیلی مدیرعامل شرکت
- تصویر کارت ملی اعضای هیئت‌مدیره
- تصویر آخرین اظهارنامه مالیاتی
- تصویر لیست بیمه شامل نام مدیرعامل شرکت
- تصویر روزنامه معتبر از آگهی تاسیس شرکت
- لوگو و گواهی ثبت شرکت
مدارک لازم برای کسب مجوز کسب و کار اینترنتی
برای صدور این مجوز، ابتدا باید کسب و کار اینترنتی خود را طبق چک‌لیست مرکز توسعه تجارت الکترونیکی راه‌اندازی کنید. پس از آن، می‌توانید درخواست مجوز خود را ثبت کنید. مدارکی که در ادامه از شما خواسته می‌شود، شامل موارد زیر است:
- گواهی اشتغال به تحصیل، کارت پایان خدمت یا کارت معافیت از خدمت
- گواهی صلاحیت شخصی از نیروی انتظامی
- نشانی خانه یا محل کار
- گواهی اداره امور مالیاتی
- گواهی گذراندن دوره‌های آموزشی احکام تجارت و کسبوکار
- برای متقاضیان حقیقی، کارت ملی، برای اتباع، گذرنامه و جواز کار و برای متقاضیان حقوقی، شناسنامه ملی
- مصوبه هیئت‌مدیره برای صدور پروانه کسب به نام مدیرعامل
مجوز ساماندهی برای کسب و کار اینترنتی
فعالیت‌های فرهنگی و رسانه‌های دیجیتال به مجوز دیگری نیاز دارند که به آن مجوز ساماندهی گفته می‌شود. برای صدور این مجوز لازم است در سایت ساماندهی محتوای مجازی، زیر نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (وبسایت سرآمد) ثبت نام نموده و وبسایت .خود را در آن به ثبت برسانید
پس از بررسی و تائید، پیامکی دریافت خواهید کرد و پس از آن، به قسمت استعلام حراست ارجاع داده خواهید شد. در این قسمت باید یک آزمون آنلاین قوانین و مقررات شامل ۱۲ سؤال با ۱۵ دقیقه وقت را پشت سر بگذارید. در مرحله بعدی، یک مصاحبه آنلاین ده دقیقه‌ای خواهید داشت. اگر از تمام این مراحل سر بلند بیرون بیایید، یک مجوز ۵ ساله برای فعالیت خود دریافت خواهید کرد.
در حالی که بهتر است هر کسب‌وکاری حداقل یک سایت برای خودشان داشته باشند، خیلی از کسبوکارهای کوچک به داشتن یک اکانت اینستاگرام بسنده می‌کنند.
آیا به مجوز کسب و کار اینستاگرامی نیاز داریم؟
در حال حاضر نظارت کاملی بر کسب و کارهای اینترنتی وجود ندارد و مجوزهای خاصی برای آن‌ها صادر نمی‌شود؛ اما اگر می‌خواهید فعالیت‌تان در این پلتفرم مورد تائید قانون باشد، می‌توانید برای صدور کد شامد اقدام کنید. این کد توسط وزارت ارشاد صادر می‌شود. مراحل اخذ کد شامد به شرح زیر است:
- با مراجعه به سایت ساماندهی، در قسمت مربوط به شبکه‌های اجتماعی، درخواست خود را ثبت می‌کنید.
- عکس شناسنامه، عکس کارت ملی و آدرس صفحه اینستاگرام‌تان را آپلود کنید.
- پس از احراز هویت ادمین، بررسی محتوای صفحه و بررسی مدارک ارسالی، کمتر از یک ماه بعد کد شامد شما صادر می‌شود.
- از زمان دریافت مجوز، صفحه اینستاگرام شما و محتوای آن توسط پلیس فتا کنترل خواهد شد.
البته همان‌طور که گفتیم، اجباری برای گرفتن این کد جهت فعالیت در اینستاگرام وجود ندارد؛ اما کار از محکم‌کاری عیب نمی‌کند.
یک سؤال، کاربران چگونه می‌توانند بفهمند یک کسبوکار مجوزهای لازم را دارد؟
استعلام جواز کسب و کار؛ چطور استعلام بگیریم؟
تایید قانونی بودن فعالیت یک وبسایت فروشگاهی آنلاین و استعلام مجوز کسب و کار اینترنتی، با مراجعه به سایت اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی ممکن است. در قسمت استعلام مجوز، نام سایت یا دامنه را وارد کنید. در صورتیکه وبسایت فروشگاهی باشد و خدمات فروش آنلاین در آن وجود داشته باشد باید نام آن در این قسمت ثبت شده باشد.
اعتماد همه‌چیز است!
مجوزهای لازم برای راه‌اندازی یک کسبوکار اینترنتی، ممکن است شما را درگیر یک روند اداری فرسایشی کند! این یک حقیقت است و امیدواریم مسئولان با تدبیر راهکارهای جدید، موانع را از سر راه بردارند؛ اما در هر صورت، برای جلب اعتماد کاربرانی که به سایت‌تان مراجعه کرده‌اند، به این مجوزها نیاز خواهید داشت. البته که برای برخورداری از برخی خدمات، داشتن این مجوزها ضروری هم هستند.
اعتماد مشتری شما تمام سرمایه شماست. پیش از هر چیز به مخاطب خود حق بدهید که اعتماد کردن برایش ساده نباشد. شما مسئول تجربه‌های بد گذشته مشتریان‌تان نیستید؛ اما ایجاد احساس امنیت و دلگرمی و جلب اطمینان آن‌ها وظیفه شماست.
کسب مجوزهای قانونی کسب و کار یکی از اولین کارهایی است که باید در این مسیر انجام بدهید. اما تمام اعتمادی که نیاز دارید از این راه به دست نمی‌آید. پیشنهاد می‌کنیم برای پشتیبانی وبسایت‌تان، راحتی برقراری ارتباط مشتری با شما، قبل و بعد از خرید و ایجاد قوانین و تعاریف روشن و مشخص نیز وقت بگذارید. به علاوه، همیشه راهی برای بهتر شدن وجود دارد. روی نقاط ضعف‌تان کار کنید و انتقادپذیر باشید. مشتری وقتی ببیند برای نظرات او ارزش قائل هستید، راحت‌تر به شما اعتماد می‌کند.
