در فهرست بهترین تراشه گوشی موبایل ۲۰۲۳ نه تنها قرار است با برخی از بهترین پردازنده گوشی هوشمند آشنا شویم؛ بلکه نگاهی نیز به تاریخچه شرکتهای سازنده تراشه، اجزای تشکیل دهنده هر تراشه و همچنین تفاوت میان تراشه با پردازنده خواهیم داشت.
احتمالا تاکنون بارها نام تراشه، SOC یا چیپست را شنیدهاید؛ اما تراشه به چه معناست و چه ویژگی دارد؟ SoC مخفف عبارت System on a Chip یا بهصورت مختصر، تراشه است. این قطعه کوچک را میتوان مغز دستگاه نامید؛ زیرا تمامی پردازشهای مورد نیاز گوشی هوشمند، تبلت، ساعت هوشمند یا تجهیزات مشابه توسط بخشهای مختلف تراشه صورت میگیرد.
تراشه به قدری مهم است که خریداران گوشی هوشمند، نوع تراشه به کار رفته در تلفن هوشمند را همیشه مدنظر قرار میدهند و حتی بسیاری از کاربران نیز تراشه را مهمترین بخش دستگاه میدانند. باید گفت چنین دیدگاهی کاملا منطقی به نظر میرسد؛ زیرا از اجرای برنامهها و بازیها تا پردازش و رندر گرفتن تصاویر ثبت شده با دوربین و حتی اتصال به اینترنت توسط بخشهای مختلف تراشه صورت میگیرد.
تفاوتهای تراشه با پردازنده؛ آیا هر دو یکی هستند؟
قبل از اینکه در مورد بهترین تراشه گوشی موبایل ۲۰۲۳ صحبت کنیم، ابتدا میخواهیم کمی در مورد ماهیت تراشه بگوییم. بهصورت کلی، تراشه را میتوان بردی دانست که قطعاتی ازجمله پردازنده اصلی، پردازنده مرکزی، مودم، پردازنده عصبی (هوش مصنوعی) و دهها قطعات دیگر را میزبانی میکند. درواقع پردازنده بسته به این که چه مدلی باشد یکی از قطعاتی است که روی تراشه سوار میشود.
با این حال در میان کاربران باب شده که به تراشه، پردازنده نیز میگویند. اصولا پردازنده مهمترین بخش از تراشه است و کاربران نیز به خاطر پیشزمینهای که از قطعات سخت افزاری کامپیوتر دارند به تراشه نیز پردازنده میگویند. هر بخشی از گوشی هوشمند بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم به تراشه متصل است؛ برای مثال صفحه نمایش اطلاعاتی را نمایش میدهد که پردازنده گرافیکی پردازش کرده است، دوربین عکاسی نیز با توجه به عملکرد پردازندهها میتواند تصاویر یا ویدئوها را ثبت کند. از طرفی انتقال دادهها و اتصال به اینترنت هم توسط مودم صورت میگیرد.
در تصاویر بالا میتوانید مشاهده کنید که تراشه اسنپدراگون ۸ نسل ۲ از چه بخشهایی تشکیل یافته است. اصولا تمامی تراشهها از چنین بخشهایی برخوردارند. تراشهها اصولا بر اساس معماری خاصی ساخته میشوند. این معماری مشخص میکند که اطلاعات چطور خوانده شده و انتقال یابد. در حال حاضر نیز اکثر گوشیهای هوشمند از تراشهای برخوردار شدهاند که مبتنی بر معماری شرکت ARM ساخته میشود.
معماری آرم چیست؟
آرم شرکتی بریتانیایی است که روی طراحی و ساخت هستههای مورد استفاده در پردازندهها فعالیت میکند. این شرکت طی سالهای گذشته، معماری ساخت تراشه را طراحی و حق استفاده از آن را به شرکتهای سازنده قطعات نیمهرسانا فروخته است؛ معماری نیز که با نام آرم شناخته میشود. درواقع فرقی نمیکند چه گوشی هوشمندی را خریداری کنید، محصول مدنظر حتما از تراشهای استفاده میکند که مبتنی بر معماری آرم ساخته شده است.
در حال حاضر بسیاری از این تراشهها از هستههای ساخت آرم نیز استفاده میکنند. احتمالا بارها در زمان خواندن اخبار مقالات مرتبط با گوشیهای هوشمند به این موضوع برخورد کردهاید که دستگاه مدنظر از پردازندهای با هستههای آرم بهره میبرد. این پردازندهها که اصولا تحت سری Cortex هستند، توسط آرم تولید شده و در اختیار شرکتهای سازنده تراشه مانند کوالکام و مدیاتک قرار گرفتهاند.
در حال حاضر بسیاری از سازندگان تراشه برای گجتهای قابل حمل مانند گوشی هوشمند، ساعت هوشمند، تبلت و تجهیزات مشابه از معماری آرم و هستههای ساخت این شرکت استفاده میکنند؛ اما جالب است بدانید فرایند تولید تراشهها اصولا توسط شرکتهای دیگری صورت میگیرد. درواقع شرکتهایی مانند اپل، کوالکام، مدیاتک یا هواوی تنها مراحل طراحی تراشه مدنظرشان را به مهندسان خود میسپارند و وظیفه ساخت تراشه نیز اصولا به شرکتهای شخص ثالث ازجمله TSMC و سامسونگ سپرده میشود.
چه اجزایی یک تراشه را تشکیل میدهند؟
هر تراشه دارای بخشهای مختلف است که هر کدام وظایف گوناگونی را به عهده دارند. با گذر زمان و پیشرفت فناوری، بخشهای جدیدی نیز به تراشهها اضافه شده که برای مثال میتوان به پردازنده عصبی اشاره کرد؛ بخشی که اصولا هوش مصنوعی را تشکیل میدهد.
واحد پردازش مرکزی یا CPU
همچنان میتوان مهمترین بخش تراشه را پردازنده مرکزی یا CPU نامید. این بخش درواقع مغز متفکر دستگاه است و پردازش تمامی اطلاعات توسط پردازنده مرکزی صورت میگیرد. پردازنده اصولا از تعدادی هسته تشکیل مییابد که هر یک از این هستهها بر اساس فرکانس خاصی کار میکنند. واحد اندازه گرفتن این هستهها نیز گیگاهرتز است. اصولا هر پردازنده که از هستههایی با فرکانس بالاتر استفاده کند، توان پردازشی بیشتری برای تجزیه و تحلیل دستورات دارد.
واحد پردازش گرافیکی یا GPU
همانطور که از نام این بخش مشخص است، پردازنده گرافیکی وظیفه پردازش اطلاعات تصویری و گرافیکی را به عهده دارد. درواقع فرض کنید در حال تجربه بازی هستید، پردازنده گرافیکی وظیفه رندر گرفتن تصویر در حال نمایش را دارد و پردازنده گرافیکی نیز به اثربخشی تصمیمات شما در بازی و برقراری تعامل با محیط و فضای بازی کمک میکند.
دلیل اینکه پردازنده گرافیکی از پردازنده مرکزی مستقل شده است نیز کاملا منطقی به نظر میرسد. در حال حاضر وظایف مختلفی به پردازنده مرکزی سپرده میشود و تفکیک پردازش اطلاعات گرافیکی و محول شدنشان به پردازنده گرافیکی کمک میکند تا فشار کمتری به پردازنده گرافیکی وارد شود. در حال حاضر سه شرکت به تولید پردازنده گرافیکی برای تراشههای گجتهای هوشمند مشغول هستند که میتوان به کوالکام با پردازندههای سری آدرنو، آرم با پردازندههای سری Mali یا پردازندههای سری PowerVR اشاره کرد.
واحد پردازش تصویر یا ISP
تراشههای مدرن اصولا به واحد پردازشی مستقل برای پردازش تصاویر مجهز شده است. وظیفه اصلی این واحد، تبدیل دیتای ثبت شده توسط دوربینهای عکاسی به تصاویری است که کاربر بتواند آنها را مشاهده کند. در تراشههای قدیمیتر، وظیفه پردازش دادههای ثبت شده توسط دوربینها به CPU سپرده میشد؛ اما در مدلهای بهروز تراشهها برای کاهش تعداد وظایف پردازنده مرکزی از پردازنده تصویری استفاده میشود.
مودم ادغام شده با تراشه
مودمها کمک میکنند تا دستگاه امکان اتصال به شبکه جهانی وب را داشته باشد. علاوه بر آن، مودمها قابلیت ارتباطات Wi-Fi و شبکههای ارتباطی ۳G، ۴G و ۵G را نیز در اختیار کاربران قرار میدهند. البته بسته به مودم مورد استفاده، امکان دارد گوشی شما قادر به اتصال به شبکههای ۵G نباشد. اصولا مودمها روی تراشه قرار میگیرند و به همین علت به آنها مودمهای ادغام شده نیز گفته میشود؛ اما به تراشههایی نیز میتوان اشاره کرد که مودمشان بهصورت مستقل است.
واحد پردازش عصبی یا NPU
اخیرا بخش جدیدی به تراشهها اضافه شده که واحد پردازش عصبی نام دارد. این بخش درواقع هوش مصنوعی است که به لطف یادگیری عمیق، فرایندها و الگوریتمهایی که برای آن نوشته شده، میتواند رفتار کاربر را بررسی کند تا کمک شایانی به بهبود تجربه کاربر شود؛ برای مثال دستگاه میتواند با یادگیری نوع تعاملتان با اپلیکیشنهای دلخواهتان به هرچه سریعتر بارگیری آنها کمک کند و اولویت را به آنها بسپارد.
باید اشاره کنیم که تراشه شامل بخشهای مختلفی میشود که میتوان به واحد پردازش سیگنال دیجیتالی اشاره کرد. البته ما به ۵ عدد از مهمترین بخشها اشاره کردیم که کاربران بیشتر با آنها سروکار دارند.
فرایند تولید تراشه چیست؟
هر تراشه از فرایند خاصی برای تولید تراشه استفاده میکند. به این فرایند تولید نیز لیتوگرافی میگویند که درواقع به فاصله قرار گرفتن هر ترانزیستور در کنار یکدیگر اشاره دارد. هرچه رقم ذکر شده کمتر باشد تعداد ترانزیستور بیشتری روی تراشه قرار میگیرد. حضور میلیونها تراشه به لطف لیتوگرافی پایین نیز به بیشتر شدن راندمان کاری تراشه و همچنین کمتر شدن میزان مصرف انرژی کمک شایانی میکند. در حال حاضر شرکتهای مختلفی در حال تولید تراشه هستند که مدلهای بالارده و پرچمدار از لیتوگرافی ۴ و ۵ نانومتری استفاده میکنند. مدلهای میانرده نیز از لیتوگرافی ۶ و ۷ نانومتری برخوردارند؛ البته برخی از مدلهای میانرده با لیتوگرافی ۵ نانومتری نیز ساخته شدهاند.
بهترین تراشه گوشی موبایل ۲۰۲۳ را کدام برندها تولید میکنند؟
در حال حاضر شرکتهای مختلفی در حال تولید تراشه هستند. برخی از این شرکتها تنها برای محصولات خودشان تراشه تولید میکنند و برخی دیگر نیز علاوه بر محصولات خود، سفارش تولید تراشه نیز قبول میکنند. البته در این بین میتوان به کوالکام و مدیاتک اشاره کرد که تنها برای شرکتهای دیگر تراشه میسازند. در حال حاضر بهترین تراشه گوشی موبایل ۲۰۲۳ توسط شرکتهای زیر ساخته میشود:
- اپل
- کوالکام
- مدیاتک
- سامسونگ
البته میتوان به دو شرکت هایسیلیکون و یونیساک (Unisoc) نیز اشاره کرد که در زمینه تولید تراشه فعالیت دارند؛ اما هایسیلیکون برای مدتی میشود که تولید تراشه را متوقف کرده و یونیساک نیز اصولا برای محصولات اقتصادی و میانرده تراشه میسازد.
بهترین تراشه گوشی موبایل ۲۰۲۳ – اپل
اپل برای مدتی میشود که طراحی و توسعه تراشههای محصولات خود را به عهده گرفته تا بتواند دست برتری نسبت به گوشیهای اندرویدی داشته باشد. باید گفت کوپرتینوییها در این زمینه عملکرد بسیار مطلوبی نیز داشته باشند. تراشههای سری A اپل که در گوشیهای آیفون مورد استفاده قرار میگیرند بارها توانستهاند نسبت به تراشههای محصولات اندرویدی سرآمد باشند. این تراشهها نیز مبتنی بر معماری آرم تولید میشوند و تولید انبوهشان نیز توسط شرکت TSMC صورت میگیرد. از آخرین تراشههای این سری میتوان به تراشه A16 اشاره کرد که در سری آیفون ۱۴ مورد استفاده قرار گرفت.
بهترین تراشه گوشی موبایل ۲۰۲۳ – کوالکام
کوالکام تراشههای متعددی میسازد. دلیل این امر نیز تنوع بازار گوشیهای اندرویدی است. اگر نگاهی به بازار داشته باشید برای هر بودجه و هر سلیقهای محصولات متعددی عرضه شده تا دست کاربران برای انتخاب گزینه مناسب باز باشد. کوالکام نیز که در حال حاضر یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تراشه برای گجتهای هوشمند محسوب میشود تمام تلاش خود را کرده تا اکثر محصولات بازار گوشیهای اندرویدی از تراشههای سری اسنپدراگون کوالکام قدرت بگیرند. محصولات این شرکت آمریکای بر اساس چینش زیر معرفی و به بازار عرضه میشوند:
سری اسنپدراگون ۸
بهترین تراشههای کوالکام را سری اسنپدراگونه ۸ میتوان نامید. این تراشهها اصولا بالارده و پرچمدار هستند و در مهمترین محصولات شرکتهای سازنده گوشی هوشمند استفاده میشوند.
سری اسنپدراگون ۷
بعد از سری اسنپدراگون ۸ میتوان سری اسنپدراگون ۷ را محبوبترین تراشههای کوالکام نامید. این تراشهها اصولا در گوشیهای میانرده تا میانرده پریمیوم مورد استفاده قرار میگیرند.
سری اسنپدراگون ۶
مدتها میشود از این سری دیگر خبری نیست؛ اما تراشههای سری اسنپدراگون ۶ اصولا سخت افزاری میانرده دارند.
سری اسنپدراگون ۴
اگر به دنبال گوشی هوشمندی باشید که اقتصادی و مقرون به صرفه باشد به احتمال فراوان با محصولاتی برخورد خواهید کرد که از تراشههای سری اسنپدراگون ۴ استفاده میکنند. در حال حاضر مدل جدیدی نیز از این سری معرفی شده که در کنار عملکرد مناسب، بسیار کممصرف نیز هست.
سری اسنپدراگون ۲
مانند سری اسنپدراگون ۶ از سری اسنپدراگون ۲ نیز مدتهاست خبری وجود ندارد. با این حال میتوان گفت این سری را تراشههایی تشکیل میدهند که سخت افزاری پایینرده دارند و برای محصولات اقتصادی و ارزان قیمت در نظر گرفته میشوند.
بهترین تراشه گوشی موبایل ۲۰۲۳ – مدیاتک
تا مدتها مدیاتک زیر سایه کوالکام قرار داشت و نمیتوانست تراشهای بسازد که قادر به رقابت با محصولات بالارده کوالکام باشد. با این حال ارزان قیمتتر بودن تراشههای مدیاتک باعث شد تا دست برتری را حداقل در بازار تراشههای پایینرده و میانرده نسبت به کوالکام و سایر برندها به دست آورد. البته این موضوع با معرفی سری تراشههای دایمنسیتی تغییر کرد. تراشههای دایمنسیتی حتی در برخی مولفهها توانستهاند از تراشههای سری اسنپدراگون نیز عملکرد بهتری داشته باشند. در کنار تراشههای توانمند سری دایمنسیتی، سری قدیمیتر هلیو نیز وجود دارد که اصولا برای محصولات پایینرده، میانرده و میانرده پریمیوم تولید میشوند.