ما روزانه به طور میانگین 4 الی 8 ساعت از موبایل خود استفاده می کنیم. بخش زیادی از این زمان را، صرف وب گردی می کنیم و برایمان مهم است که یک وب سایت را با همان نظم و ترتیبی که در لپ تاپ می بینیم، در گوشی هم ببینیم. امروزه 90 درصد مخاطبین با موبایل وب گردی می کنند. این باعث شده که صاحبان کسب و کارها سایت های خود را با انواع موبایل و تبلت های موجود در بازار سازگار کنند تا همواره برای مخاطبانشان جذاب بمانند. آن ها برای اینکه به این هدف برسند، می توانند سایت را به دو روش طراحی کنند:
- طراحی وب واکنش گرا (Responsive)
- طراحی وب تطبیقی (Adaptive)
طراحی وب واکنش‌گرا و تطبیقی چه تفاوتی با هم دارند؟
اندازۀ صفحه های نمایش از تلویزیون و مانیتورهای بزرگ گرفته تا ساعت های مُچی هوشمند متفاوت است؛ بنابراین زمانی که می خواهید یک وب سایت طراحی کنید، باید به ابعاد دستگاه های مختلفی که سایت شما را برای کاربران نمایش می دهند توجه کنید. این موضوع در طراحی تجربه کاربری UX وب سایت بسیار اهمیت دارد. شما برای اینکه بتوانید وب سایتی سازگار با گوشی های مختلف داشته باشید، یا باید از تکنیک طراحی وب ریسپانسیو (Responsive) استفاده کنید یا طراحی وب تطبیقی(Adaptive). در ادامه هر کدام را توضیح می دهیم.
طراحی وب واکنش گرا (Responsive) چیست؟
اگر وب سایت خود را به صورت ریسپانسیو طراحی کنید، صفحات آن وب سایت متناسب با اندازۀ صفحۀ نمایش دستگاه کاربر نشان داده می شود. در واقع این نوع از طراحی وب، چینش وب سایت شما به طور خودکار با هر صفحۀ نمایشی سازگار میکند.
وب سایت شاپینگ سرور یکی از وب سایت هایی است که طراحی واکنش گرا دارد. فرقی نمی کند که شما با چه دستگاهی می خواهید این وب سایت را ببینید. به لطف طراحی ریسپانسیو، محتوای تمامی صفحه های شاپینگ سرور در گجت های مختلف با اندازه های مختلف به خوبی نمایش داده می شود.
برای اینکه با مفهوم طراحی ریسپانسیو بیشتر آشنا شوید، پیشنهاد می کنیم با گوشی، تبلت و لپ‌تاپ خود وارد وبسایت شاپینگ سرور شوید. بعد از انجام این کار، می بینید که صفحه های وب سایت به درستی با هر یک از صفحه های نمایش شما سازگار شده است و اطلاعات را به درستی و زیبایی نشان می دهد.
در طراحی ریسپانسیو، ظاهر و چیدمان المان های وب سایت براساس ابعاد و نوع دستگاه کاربر به طور خودکار تغییر می کند تا تجربه کاربری بهتری ارائه دهد. به کمک مدیا کوئری ها در CSS، ویژگی های نمایشگر کاربر (مانند اندازه و رزولوشن) شناسایی می شود و صفحه مطابق با آن تنظیم می گردد. این تنظیمات می تواند شامل تغییر سایز، چینش، مخفی سازی بخش های خاص یا حتی اعمال عملکردهای متفاوت، مانند نوع اسکرول، بسته به نوع دستگاه باشد.
طراحی وب تطبیقی (Adaptive) چیست؟
در طراحی وب تطبیقی یا اداپتیو، طراح وبسایت چندین قالب را بر اساس اندازه‌های مختلف صفحه‌های نمایش طراحی و بارگذاری میکند. مرورگرها هم با شناسایی ویژگی‌های دستگاه کاربر، طرح اختصاصیِ آن دستگاه را نمایش می‌دهند.
برای اینکه وبسایت خود را به‌صورت Adaptive طراحی کنید، لازم است اندازه‌های رایج عرض صفحه‌های نمایش را بشناسید. ما در ادامه آن‌ها را در مقیاس پیکسلی آورده ایم:
- ۳۲۰
- ۴۸۰
- ۷۶۰
- ۹۶۰
- ۱۲۰۰
- ۱۶۰۰
وب سایت اپل از جمله سایت هایی است که طراحی تطبیقی دارد. ساختار این سایت در دستگاه های مختلف کم و بیش به یک شکل است؛ اما تعداد بخش های وب سایت در تمامی دستگاه ها یکسان است. با این حال، نمایش تصاویر و وب سایت بین دسکتاپ و موبایل کمی متفاوت است.
اگر طراحی این وب سایت واکنش گرا بود، احتمالاً همان محتوا در صفحه هر بازدیدکننده و به همان ترتیب نمایش داده می شد؛ اما طرح های تطبیقی پویا (dynamic) نیستند.
اینجا ممکن است تصور کنید که طراحی تطبیقی باعث می شود تجربۀ کاربری ضعیفی برای کاربران ارائه دهید؛ اما اینطور نیست! کاربر چیزی را از دست نمی دهد. در واقع طراحی تطبیقی به طراح وبسایت این امکان را می دهد که از تصاویر و محتواهای مختلف با دقت بیشتری استفاده کند.
طراحی وب واکنش‌گرا یا طراحی وب تطبیقی کدام بهتر است؟
سؤال خوبی است! ما وقتی صحبت از تکنیک‌های طراحی وبسایت می‌شود، نمی‌توانیم بگوییم که ریسپانسیو بهتر است یا آداپتیو. در واقع تکنیکی بهتر است که با نیازها، خواسته‌ها و منابع شما همخوانی داشته باشد.
مزایای طراحی واکنش گرا:
- محتوای وب سایت را در همۀ سیستم عامل ها به صورت یکسان و متناسب نمایش می دهد.
- با تمامی دستگاه های جدید، حتی دستگاه هایی با صفحه نمایش های غیراستاندارد، سازگار است.
معایب طراحی واکنش گرا:
- کنترل کمتری بر نحوۀ نمایش سایت در دستگاه های مختلف داریم.
- در صورتی که ترتیب یا اندازه ی عناصر در صفحات وب سایت به درستی تنظیم نشود، ممکن است سلسله مراتب بصری (Visual Hierarchy) به هم بریزد.
- به دلیل پویایی محتوا، ممکن است عملکرد وب سایت مختل شود یا بارگذاری آن طولانی تر شود.
مزایای طراحی تطبیقی:
- تجربه ی کاربری بهینه و متناسبی را برای کاربران در دستگاه های مختلف فراهم می کند.
- عملکرد بالایی دارد، زیرا برای هر دستگاه به طور خاص بهینه سازی شده است.
- امکان طراحی صفحات متفاوت برای دستگاه های مختلف را فراهم می کند، بنابراین می توان تجربه ی کاربری را بر اساس نیازهای هر دستگاه بهبود داد.
- زمان بارگذاری صفحه در دستگاه های خاص ممکن است سریع تر باشد، چون فقط محتوای لازم برای همان دستگاه بارگذاری می شود.
معایب طراحی تطبیقی:
- اگر محتوا در دستگاه های مختلف هماهنگ و یکسان نمایش داده نشود، می تواند تأثیر منفی بر سئو داشته باشد.
- نیازمند طراحی و نگهداری چندین نسخه از صفحات است که می تواند هزینه و زمان توسعه را افزایش دهد.
- اضافه شدن پیچیدگی به فرآیند توسعه، زیرا طراحان باید تجربه ی کاربری را برای دستگاه های مختلف به طور جداگانه طراحی و بررسی کنند.
- ممکن است برای دستگاه های جدید یا دستگاه هایی با اندازه صفحه نمایش خاص نیاز به تغییرات مداوم داشته باشد.
نکاتی که در زمان طراحی وب سایت باید به آن ها توجه کنید
تا اینجا مفاهیم طراحی واکنش گرا و تطبیقی آشنا شدید و تفاوت و مزایا و معایب هرکدام را شناختید. حالا قرار است ۱۰ نکتۀ خاص دربارۀ طراحی یک وب سایتِ سازگار با موبایل را به شما بگوییم.
برای بهینه‌سازی سایت، باید بخش‌های مختلف آن را طوری طراحی کنید که نمایش آن در دستگاه‌های مختلف بدون تأثیر منفی بر عملکرد باشد
1. محتوای سربرگ (Header)
هدر یا سربرگ مثل تابلوی مغازه می ماند. این تابلو اطلاعاتی دربارۀ مغازه ای که قرار است وارد آن شوید به شما می دهد. هدر هم باید اطلاعات خوبی دربارۀ یک وب سایت به مخاطبان بدهد؛ مثل:
- اسم برند شما؛
- خدماتی که ارائه می کنید؛
- کالایی که می فروشید؛
- کادری برای جست وجوی مطالب.
زمانی که وب سایت شما در دسکتاپ نمایش داده می شود، فضای زیادی برای نمایش تمامی اطلاعات وجود دارد؛ اما این فضا برای نسخه موبایل محدودتر است و باید این نکته را در زمان طراحی واکنش گرا (ریسپانسیو) یا تطبیقی در نظر بگیرید. برای بهینه سازی تجربه کاربری در موبایل، باید محتوا را به شکلی سازماندهی کنید که استفاده از فضای موجود به بهترین شکل ممکن باشد.
برای طراحی یک هدر کاربردی در نسخه موبایل، باید عناصر کلیدی را در نظر بگیرید. نمایش لوگو به تقویت هویت برند کمک می کند و حس اعتماد را برای کاربران ایجاد می کند. دکمه ورود یا ثبت نام نیز برای سایت هایی که نیاز به حساب کاربری دارند ضروری است تا کاربران سریع تر به حساب خود دسترسی داشته باشند. در سایت های فروشگاهی، آیکن سبد خرید اهمیت ویژه ای دارد تا کاربران به آسانی بتوانند خریدهای خود را مشاهده و مدیریت کنند. همچنین، آیکن منو (آیکن همبرگری) برای دسترسی به سایر بخش های سایت می تواند تجربه کاربری را بهبود بخشد و استفاده از سایت را راحت تر کند.
2. خوانایی متن
از ظاهر متون وبسایت خود چه انتظاری دارید؟ احتمالاً می‌خواهید جذاب و منحصربه‌فرد باشد و هویت برند شما را بازتاب دهد، که بسیار عالی است! اما مهم‌تر از آن، باید اطمینان حاصل کنید که متن وبسایت شما به اندازه کافی برای مخاطب خوانا و واضح باشد.
برای اطمینان از این قضیه، باید توجه کنید که اندازه و استایل متون وب سایت شما با صفحه نمایش های مختلف سازگار شود. این کار را باید قبل از راه اندازی سایت خود آزمایش کنید.
3. منوی همبرگری ناوبری (Navigation)
ناوبری، مسیری است که در سایت شما مشخص شده و کاربران طبق آن بین صفحات مختلف وب سایت حرکت می کنند. بخش اصلی ناوبری سایت، منوی سایت است که نمونه آن را می توانید در تصویر زیر مشاهده کنید.
وجود ناوبری تعاملی نقش بسیار مهمی در هر وب سایت دارد؛ چرا که به ایجاد یک تجربه کاربری قوی کمک می کند و می تواند نرخ پرش را کاهش دهد. برای ساختن یک ناوبری مؤثر، استفاده از منوی همبرگری را پیشنهاد می کنیم.
منوی همبرگری، یک آیکن سه خطی است که معمولاً در گوشه سمت راست یا چپ بالای وب سایت قرار می گیرد. این آیکن برای اکثر کاربران شناخته شده است و عملکرد آن مشخص است، بنابراین می تواند انتخابی ساده، جذاب و کاربردی برای طراحی وب سایت شما باشد.
4. قراردادن ناوبری
محبوبیت اپلیکیشن‌های موبایل تأثیر زیادی بر طراحی ناوبری وب‌سایت‌ها داشته است. جدیدا، در نسخه موبایل بسیاری از وب‌سایت‌ها، از روش‌های جذاب‌تری به جای منوی همبرگری استفاده می‌شود. برخی وب‌سایت‌ها لینک‌های ناوبری را به پایین صفحه منتقل کرده و به صورت منوی افقی نمایش می‌دهند، در حالی که برخی دیگر این منو را در هدر قرار می‌دهند. یکی از روش‌های محبوب دیگر، استفاده از منوی تمام صفحه است که با لایت‌باکس کار میکند. این منو به کاربران اجازه می‌دهد بدون شلوغ کردن صفحه، به تمام بخش‌های سایت دسترسی داشته باشند. این روش به سایت کمک میکند طراحی ساده و مرتب‌تری داشته باشد و تجربه کاربری بهتری ارائه دهد.
5. هدر چسبان
در طراحی آداپتیو، می توانید صفحات نسخه موبایل وب سایت خود را کوتاه و مختصر طراحی کنید، اما در طراحی ریسپانسیو، تمام محتوای نسخه دسکتاپ به صفحه وب موبایل منتقل می شود، مگر اینکه تغییراتی در آن اعمال کنید.
اگر صفحات وب سایت شما در نسخه موبایل طولانی هستند، بهتر است به فکر استفاده از یک هدر چسبنده باشید. با این کار، کاربران همیشه دسترسی مستقیم به ناوبری و منوی سایت خواهند داشت و تجربه کاربری بهتری خواهند داشت.
6. سلسله مراتب بصری (Visual Hierarchy)
سلسله مراتب بصری مسیری است که چشم بازدیدکننده در یک صفحه وب دنبال می کند. داشتن یک سلسله مراتب بصری منظم در طراحی نسخه موبایل وب سایت ها بسیار مهم است، زیرا طراحی نامرتب باعث می شود بازدیدکنندگان تمرکزشان را از دست بدهند و در نهایت سایت را ترک کنند.
برای ایجاد یک سلسله مراتب بصری منطقی و کاربر پسند، هدر، منو، تصاویر، فضای سفید (White Blank Space) و ابزارهای ناوبری را به وب سایت خود اضافه کنید. این ابزارها کمک می کنند تا:
- مطالب و موضوعات مختلف را از هم جدا کنید،
- یک ساختار منطقی برای اطلاعات موجود در صفحات ایجاد کنید،
- اطمینان حاصل کنید که وب سایت شما طراحی استانداردی دارد،
- ارتباط مؤثری بین بخش های مختلف سایت برقرار کنید.
در طراحی تطبیقی، امکان طراحی سلسله مراتب بصری به‌طور جداگانه برای نسخه‌های دسکتاپ و موبایل وجود دارد، در حالی که در طراحی ریسپانسیو این امکان محدودتر است. در طراحی ریسپانسیو، باید به تغییرات دقیق در اندازه عناصر توجه کنید، زیرا با کوچک شدن صفحه نمایش، اندازه و نحوه نمایش اجزا ممکن است تغییر کند و بر تجربه کاربری تأثیر بگذارد.
نتیجه گیری
در نهایت، در این مقاله به مقایسه بین طراحی ریسپانسیو و تطبیقی پرداختیم و ویژگی‌ها، مزایا و معایب هرکدام را بررسی کردیم. حال ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که کدام روش بهتر است: طراحی ریسپانسیو یا طراحی آداپتیو؟ همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، پاسخ به این سوال کاملاً به نیازها و اهداف شما بستگی دارد. انتخاب تکنیک مناسب باید بر اساس خواسته‌ها، منابع و الزامات خاص شما صورت گیرد.
