اجرای صحیح پروژه‌های بهینه‌سازی سایت، فقط به تکنیک‌های مختلف برای بهینه‌سازی سایت مرتبط نیست. بخش مهمی از فرآیندهای بهینه‌سازی سایت، به تحلیل پیوسته صفحات برای شناسایی مسائل احتمالی و رفع آنها مربوط می‌شود. یکی از این مسائل که تنها با بررسی دقیق و کامل سایت قابل شناسایی است، صفحه یتیم یتیم هستند.
صفحات یتیم مانند نقاط ضعف و نقاط قابل بهبود یک سایت هستند، که تلاش‌های ما برای بهینه‌سازی سایت را تحت تاثیر قرار می‌دهند. این صفحات، علاوه بر اینکه مانع از دسترسی به مشتریان جدید می‌شوند، تاثیرات منفی بسیاری روی بهینه‌سازی سایت دارند. اما خوشبختانه، شناسایی و رفع آنها کار آسانی است. موضوعی که قصد داریم در این مقاله به آن بپردازیم، نحوه شناسایی و بهینه‌سازی صفحات یتیم یا Orphan است. حتی اگر در ابتدای راه بهینه‌سازی سایت هستید، این آموزش به شما کمک می‌کند تا مانند یک حرفه‌ای، مشکلات صفحات یتیم سایت خود را حل کنید؛ پس با ما همراه باشید.
صفحه یتیم چیست؟
پیش از بررسی روش‌های شناسایی صفحات یتیم، می‌خواهیم تعریفی ساده از این صفحات ارائه دهیم. صفحات یتیم به هر صفحه‌ای از سایت اطلاق می‌شود که به هیچ صفحه دیگری لینک ندارد و نیز سایر صفحات به آن لینک نمی‌دهند.
استفاده از عبارت “یتیم” برای این صفحات، به دلیل عدم اتصال آنها به پیلار محتوایی سایت و عدم وجود صفحه اصلی است. حتی اگر محتوای این صفحات به بهترین شکل بهینه شده باشد، زیرا از نظر ربات‌های گوگل قابل دسترسی نیستند، هیچ ترافیکی جذب نمی‌کنند. بنابراین، این صفحات امکان دسترسی به صفحه نتایج برتر موتورهای جستجو را ندارند و به رتبه بندی در آنها دست نمی‌یابند.
رویکرد گوگل و موتورهای جستجو نسبت به صفحات یتیم
موتورهای جستجو، به ویژه گوگل، صفحات یتیم را ترجیح نمی‌دهند زیرا این صفحات با سایر صفحات سایت ما هیچ ارتباطی ندارند و هیچ گونه لینکی بین آنها صورت نگرفته است. وقتی این ارتباط وجود ندارد، موتورهای جستجو نمی‌توانند به درستی مکان واقعی این صفحات در ساختار سایت را درک کنند.
در حالت‌های نادر، حتی اگر موتورهای جستجو موفق به شناسایی یک صفحه یتیم شوند، امکان انتقال اعتبار به این صفحه یا از این صفحه به سایر صفحات وجود ندارد؛ بنابراین، معمولاً این صفحات را رها می‌کنند و احتمالاً آنها را ایندکس نمی‌کنند. اگرچه این مسئله ممکن است به اندازه کمی رخ دهد، اما صفحات یتیم می‌توانند به سئوی سایت ما آسیب بزنند. برای درک بهتر نقش این صفحات در سئو، باید بررسی کنیم که این صفحات چه تأثیری بر رتبه‌بندی و نمایش سایت در نتایج جستجو دارند.
اهمیت بهینه سازی صفحات یتیم در سئوی داخلی سایت
وقتی ربات‌های گوگل وارد سایت ما می‌شوند و یک صفحه جدید را کرال می‌کنند، آن صفحه احتمالاً ایندکس شده و به Sitemap و نتایج Serp اضافه می‌شود. در نتیجه اگر کاربری عبارت کلیدی آن صفحه را سرچ کند، گوگل آن را نمایش می‌دهد و برای سایت ما ترافیک طبیعی ایجاد می‌شود. اما، چون صفحات یتیم هیچ لینک داخلی ندارند و متقابلاً لینکی هم دریافت نکرده‌اند، از چشم خزنده‌های گوگل مخفی می‌مانند. این یعنی:
صفحات Orphan رتبه و ترافیک بسیار محدودی دارند
همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، ممکن است یک صفحه یتیم، محتوایی فوق العاده‌ای داشته باشد، برای یک کلمه کلیدی خاص بهینه شده و حتی از سایت‌های دیگر هم بک لینک دریافت کرده باشد. با این حال، اگر فاقد لینک داخلی باشد، همه اینها بی‌فایده است.
این یعنی، صفحات یتیم اگر هم در نتایج SERP رتبه بندی شوند، رتبه خوبی نخواهند داشت و ترافیک ارگانیک بسیار محدودی را دریافت خواهند کرد؛ البته به احتمال زیاد اصلاً رنگ ترافیک را نخواهند دید!
صفحات Orphan بودجه خزش سایت ما را هدر می‌دهند
در گوگل هر سایت یک بودجه خزش مشخص دارد. یعنی خزنده‌های گوگل در یک بازه زمانی مشخص، تعداد معینی از صفحات یک سایت را بررسی می‌کنند. اگر این بودجه گران‌بها صرف صفحات یتیم شود، شانس صفحات مهم‌تر برای کرال و ایندکس، کم می‌شود. در نتیجه بودجه خزش سایت به هدر می‌رود.
بنابراین، خیلی راحت می‌توان نتیجه گرفت که وجود صفحات یتیم، چه آثار مخربی بر سئوی داخلی و رتبه بندی سایت دارد. اما چطور می‌توانیم این صفحات را پیدا و درمان کنیم؟
چگونه صفحات یتیم سایت را شناسایی کنیم؟
برای پیدا کردن صفحات یتیم باید مراحل زیر را با دقت طی کنیم:
۱٫ صفحات قابل خزش یا اصطلاحاً Crawlable سایت را شناسایی کنیم
ما به فهرستی از همه URL هایی نیاز داریم که در حال حاضر به آنها دسترسی داریم و توسط ابزارهای خزش سایت قابل شناسایی هستند. برای این کار می‌توانیم از فایل sitemap استفاده کنیم. البته اگر مطمئن نیستیم که این فایل حاوی اطلاعات تمامی صفحات سایت ماست، باید از ابزارها کمک بگیریم. در بخش بعدی تعدادی از آنها را معرفی خواهیم کرد. دقت کنید که صفحات با تگ noindex یا صفحاتی که در فایل robots.txt سایت نیستند، در برنامه کار ما قرار ندارند.
۲٫ لیست URL ها را از گوگل آنالیتیکس دریافت کنیم
اولین ابزاری که اغلب ما تجربه کار کردن با آن را داریم، گوگل آنالیتیکس است. در مرحله بعدی باید با کمک بخش All pag پنل Behavior این ابزار، لیست کاملی از URLهای سایت را براساس میزان بازدید دریافت کنیم. علی رغم اینکه این روش خیلی کُند و زمان بر است، باید با دقت انجام شود.
۳٫ فهرست URLهای قابل خزش و لیست URLهای گوگل آنالیتیکس را مقایسه کنیم
در این مرحله باید هر دو فهرست را در یک فایل اکسل و دو ستون مجزا وارد کنیم. سپس نتایج دو فهرست را با ابزار Match اکسل مقایسه کنیم. آدرس‌هایی که ستون Match اکسل به ما نمایش می‌دهد، صفحاتی هستند که احتمالاً یتیم باشند.
۴٫ URLهای نهایی را از نظر میزان ترافیک و رفتار بازدیدکنندگان تفکیک کنیم
در آخرین مرحله، باید صفحاتی که ابزار Match برایمان لیست کرده، براساس میزان بازدید، منابع ترافیک و رفتار بازدیدکنندگان بررسی کنیم. معمولاً صفحاتی که بازدید ندارند یا میزان بازدید آنها در مقایسه با بقیه صفحات بسیار اندک است و کاربر پس از ورود به آنها وارد صفحه دیگری نشده، همان صفحات Orphan هستند که ما به دنبالشان هستیم.
معرفی ۳ ابزار کاربردی برای شناسایی صفحات یتیم
در قسمت قبل با روش‌های شناسایی صفحات یتیم آشنا شدیم. در این بخش می‌خواهیم ابزارهایی را نام ببریم که با کمک آنها می‌توانیم این صفحات را سریعتر و راحت‌تر پیدا کنیم. این ابزارها سه مورد از رایج‌ترین پلتفرم‌های هستند که سئوکاران برای یافتن صفحات یتیم از آنها استفاده می‌کنند.
ابزار SEMRush
SEMRush یکی از محبوب‌ترین ابزارهای SEO است، بنابراین اصلاً جای تعجب نیست که برای یافتن صفحات یتیم هم استفاده شود. SEMRush هر صفحه یتیمی که در سایت مپ ما وجود دارد و همچنین صفحاتی را که در Google Analytics در بازه زمانی ۳۰ روزه ثبت شده‌اند ولی هیچ لینک ورودی ندارند، شناسایی می‌کند. البته برای استفاده از این ابزار باید اکانت حرفه‌ای آن را تهیه کنید.
ابزار Screaming Frog
Screaming Frog یکی از ابزارهای کاربردی SEO است که دقیقاً مانند یک عنکبوت در تمام صفحات سایت می‌خزد. این ابزار پس از نصب روی کامپیوتر شخصی و اتصال به URL مورد نظر ما، تمام مشکلات فنی سایت که در جستجوی ارگانیک کاربران تأثیر منفی دارد، شناسایی می‌کند؛ از جمله صفحات یتیم. استفاده از آن نیز رایگان است.
ابزار Site bulb
آخرین ابزار Sitebulb است، که فعلاً نسخه آزمایشی و رایگان آن در دسترس کاربران ایرانی قرار دارد. این ابزار مانند Screaming Frog، تمام صفحات سایت را بررسی می‌کند. حتی میتوانید مجوز دسترسی به حساب Google Analytics و Google Search Console خود را هم به آن بدهید، تا با دقت بیشتری آنها را چک کند.
بهینه سازی صفحات Orphan با ۳ روش ساده
اما می‌رسیم به آخرین و مهم‌ترین قسمت از داستان صفحات یتیم، یعنی بهینه سازی آنها. پس از اینکه همه صفحات یتیم سایت‌مان را پیدا کردیم، باید با توجه به ماهیت و ضرورت وجودشان، آنها را درمان کنیم. درمان صفحات Orphan به سه روش انجام می‌شود؛ ترمیم، ادغام و حذف.
- اگر محتوای صفحه مورد نظر برای کاربران مفید است و ارزش حفظ کردن دارد، می‌توانیم با بروزرسانی محتوایی و لینک سازی داخلی (حداقل یک لینک به صفحه مقاله، محصول یا خدمت مرتبط) آن را احیا کنیم.
- در صورتی که محتوای صفحه قابلیت بروزرسانی و ترمیم ندارد، می‌توانیم آن را به مرتبط‌ترین صفحه موجود در سایت، ریدایرکت کنیم.
- چنانچه محتوای صفحه بی‌کیفیت است و تاریخ اعتبار آن گذشته، بهترین راهکار این است که با کمک پنل Removals سرچ کنسول گوگل، برای همیشه آن را حذف کنیم.
سؤالات متداول
چرا شناسایی و بهینه سازی صفحات یتیم مهم است؟
چون این صفحات با به هدر دادن بودجه خزش سایت و ایجاد تجربه کاربری بد برای مخاطبان، به سئوی سایت آسیب می‌زنند و باعث افت رتبه‌بندی سایت ما می‌شوند.
بهترین ابزار رایگان برای شناسایی سریع صفحات یتیم چیست؟
برای شناسایی صفحات یتیم، اولین و بهترین ابزار رایگان گوگل آنالیتیکس است. ولی چون فرآیند پیدا کردن صفحات یتیم با آن خیلی زمان بر است، پیشنهاد می‌کنیم از Screaming Frog به‌عنوان گزینه بعدی استفاده کنید.
چطور از تولید صفحات یتیم جلوگیری کنیم؟
هیچ محتوایی را بدون لینک داخلی رها نکنید. همیشه سعی کنید براساس ساختار محتوای سایت، لینک سازی داخلی قدرتمندی داشته باشید که هیچ صفحه‌ای راکد و منزوی باقی نماند.
سخن پایانی
در این مطلب سعی کردیم هر آنچه باید به‌عنوان یک کارشناس سئو درباره صفحات یتیم بدانید، به شما بگوییم. همچنین سعی کردیم ابزارهایی را به شما معرفی کنیم که با کمک آنها سریعتر بتوانید مشکل این صفحات را شناسایی و رفع کنید. امیدواریم که توانسته باشیم به‌طور کامل شما را با سئوی صفحات یتیم آشنا کنیم.
