در این مقاله قصد داریم به طور مفصل به موضوع فرمت هارد یا Hard format بپردازیم. انجام فرمت هارد ایده بسیار خوبی نیست ولی در صورت مهم نبودن اطلاعات ذخیره شده، می تواند راهکار خوبی برای رفع مشکلات به وجود آمده در هارد باشد. به طوری که فرمت هارد اکسترنال، ایرادات نرم افزاری به وجود آمده در هارد را به خوبی رفع می کند. برای فرمت هارد دلایل زیادی از قبیل پاک کردن ویندوز، خلاص شدن از ویروس ها و بد افزارها و یا Hard formatجهت فروختن آن وجود دارد. در واقع فرمت هارد به فرایند حذف کلیه اطلاعات موجود در هارد گفته می شود.
انواع فرمت هارد
برای فهمیدن فرمت هارد بهتر است ابتدا با انواع Hard format آشنا شویم که عبارتند از:
فرمت fatیا (file allocation table) یا fat16
یکی از انواع Hard format می باشد که به تخصیص دادن فایل ها معروف است و به عنوان قدیمی ترین سیستم عامل محسوب می شود. این نوع فرمت هارد در سال ۱۹۸۰ آغاز شد و طبق مساحت کمتر از ۲ گیگ برای پارتیشن به آن تکیه شده و کلاستر ۶۴kbs به کار گرفته می شد که در سال۱۹۹۵ میلادی توسعه یافت و برای مساحتی بیشتر از ۲ گیگ به حجم ۱۶kbs برای کلاستر استفاده می شد.
این نوع فرمت توسط سیستم عامل MS-DOS در سال ۱۹۸۱ میلادی ارائه شد و هنوز هم مورد استفاده قرار می گیرد. ابتدا فرمت fat یا fat16 برای مدیریت و ثبت اطلاعات بر روی فلاپی دیسک طراحی و پس از مدتی بر روی Hard disk پیاده سازی شد. سیستم fat و با تمام نسخه های windows 95,98,2000 و windows xp سازگار است.
فرمت fat32: یک نوع Hard formatمی باشد که تکامل یافته فرمت fat16 است
و به همراه windows server 95 (service pack 2) ارائه شد تا بتواند مشکلات مربوط به فرمت fat16 را حل نماید. Hard format fat32 می تواند پارتیشن هایی از ۲ تا ۳۲ گیگ و کلاستری ۱۶ Kbs یی را پوشش دهد که نیازمند پنهان سازی و امنیت بیشتر می باشد و برای فلش ها بیشتر صلاحیت دارد.
- فرمت هارد NTFS یا (New Technology File System)
شرکت ماکروسافت با توجه به عدم توانایی تعریف در سطوح مجوز دسترسی به فایل و پوشه ها، سیستم فایل جدیدی را ایجاد کرد که از یک ساختار ۶۴ بیتی پشتیبانی می کند. از ویژگی های این نوع فرمت hard می توان به امکان ذخیره فایل های بیش از ۴G و نامحدود اشاره کرد.
و بهترین گزینه برای نصب سیستم عامل ویندوز و همچنین امکان ذخیره بازیابی فایل های تلف شده وجود دارد و روی سیستم های قدیمی کار نمی کند و تنها از windows xp ورژن pro پشتیبانی می نماید. لازم به ذکر است که امکان تبدیل فرمت NTFS به fat وجود ندارد.
فرمت exFAT
این نوع فرمت در سال ۲۰۰۶ میلادی ایجاد شد و به نسخه های آپدیت قدیمی ویندوز اضافه شد و دارای ویژگی های NTFS و fat32 می باشد. فرمت exFAT، یک فرمت بهینه سازی سیستمی برای flash diver ها به شمار می آید. عیب این نوع فرمت عدم پشتیبانی از xbox 360 می باشد اما از xbox one و play station 4 پشتیبانی می کند.
ReFS (Resilient File System) یا سیستم فایل ارتجاعی می باشد که توسط کدهای NTFS نوشته شده طراحی شده است.
این نوع فرمت hard در win 8 و windows server 2012 ارائه شد. از ویژگی های این نوع فرمت hard می توان به عدم پشتیبانی از NTFS، فشرده سازی فایل و سیستم فایل رمز گذاری شده اشاره کرد. اگر هر دو هارد دیسک به صورت آینه ای باشد و بخشی از حافظه معیوب شود و داده از بین رود، ویندوز به راحتی متوجه آن شده و درایو قرینه خوانده و جایگزین آن می کند که این ویژگی در ویندوزهای ۱۰ و ۸٫۱ دیده می شود.
روش های Hard format کامپیوتر
به طور کلی روش های Hard format کامپیوتر به دو صورت انجام می شود: یکی Hard formatبا امکان بازیابی و دیگری فرمت هارد بدون امکان بازیابی. بهترین کار فرمت هارد با امکان بازیابی، فرمت درایوها می باشد و همان طور که مستحضر هستید امکان فرمت تمام درایو به جز درایوی که سیستم عامل در آن قرار دارد، وجود دارد. به عمل Hard formatدیسک به صورت کلی، F-Disk گفته می شود که برای این کار کافی است توسط یک نرم افزار با قابلیت بوت شدن اقدام به فرمت hard کرد.
برخی از روش های فرمت هارد با امکان بازیابی به شرح زیر می باشد که در ادامه به صورت خلاصه به توضیح آنها می پردازیم:
- Hard formatبا بسته نصبی ویندوز: برای کار کافی است که با بسته نصبی ویندوز (DVD یا USB) سیستم را بوت کرد. قبل از انجام مراحل نصب ویندوز محیطی برای کاربر ظاهر می شود که می توان درایوهای خود را فرمت کرد. البته بهتر است به جای استفاده از ابزار برای پارتیشن بندی از نرم افزارهای دیگری مانند Acronis استفاده کرد.
- فرمت هارد با استفاده از نرم افزار Acronis Disk Director: نرم افزار Acronis Disk Director، یکی از بهترین نرم افزارها برای فرمت هارد و پارتیشن بندی مجدد آن می باشد. این نرم افزار دارای قابلیت بی نظیری مانند تغییر File system، ادغام و غیره می باشد. این نرم افزار دارای دو نسخه تحت ویندوز و Bootable می باشد که برای Hard format به صورت کامل می بایست از نسخه قابل بوت آن استفاده کرد.
- فرمت هارد با استفاده از نرم افزار Partition Magic: نرم افزار Partition Magic نیز یکی از بهترین نرم افزارهای Hard formatمی باشد ولی به دلیل عدم پشتیبانی از دیسک های جدید و عدم به روز رسانی پیشنهاد نمی شود ولی همچنان برای سیستم های قدیمی استفاده می شود و در صورت نیاز می توان از آن استفاده کرد.
حال برخی از روش های فرمت هارد بدون امکان بازیابی عبارتند از:
- Hard formatبا استفاده از نرم افزار DBAN: نرم افزار DBAN، یکی از بهترین نرم افزارها جهت Hard format بدون امکان بازیابی می باشد. پس از نصب نرم افزار و اجرای فایل ISO آن را به صورت یک CD، DVD یا USB قابل بوت تبدیل کرده و سپس سیستم را با آن بوت نموده و اقدام به Hard formatکنید. نحوه استفاده از این نرم افزار بسیار ساده می باشد و فقط با تایپ کردن دستور actonuke در برنامه این امر انجام می شود.
- فرمت و پارتیشن بندی مجدد هارد: یکی از روش های خوب برای Hard formatمی باشد و امکان بازیابی اطلاعات را به حداقل می رساند که هارد را سه بار و یا بیشتر به صورت کامل پارتیشن بندی و درایوها را فرمت کرد.
- رمزنگاری درایوها و فرمت آنها: پس از رمزنگاری درایو خود می توان اقدام به فرمت آن کرد. لازم به ذکر است که این روش به صورت کاملا قطعی مانع بازیابی مجدد اطلاعات نمی شود.
- از بین بردن هارد: اگر اطلاعات کاربر بسیار مهم و محرمانه باشد، پیشنهاد می شود که پس از فرمت کردن هارد آن را با استفاده از میخ و یا چکش از بین ببرد تا به هیچ وجه قابل استفاده نباشد.
سوالات متداول
- فرمت هارد چیست؟
فرمت کردن هارد به فرایند حذف تمامی اطلاعات موجود در هارد گفته می شود.
- دلایل فرمت کردن هارد چیست؟
برای فرمت کردن هارد دلایل زیادی از قبیل پاک کردن ویندوز، خلاص شدن از ویروس ها و بد افزارها و یا فرمت کردن هارد جهت فروختن آن وجود دارد.
- انواع فرمت هارد را نام ببرید؟
انواع فرمت hard disk ها عبارتند از: fat یا fat16، fat32، NTFS، exFAT و ReFS
