تا به حال فکر کردید که یک وبسایت کجاست؟ یا اصلا ماهیتش چیست؟ ما معمولا کامپیوترمان را روشن می‌کنیم، مرورگر را باز می‌کنیم و بقیه کار را به گوگل می‌سپاریم. اما وقتی در حال بازدید از یک وبسایت هستیم دقیقا چه اتفاقی می‌افتد؟ اینجاست که مفاهیم جالبی مثل هاست و دامنه وارد عمل می‌شوند!
اگر شما هم می‌خواهید بدانید چیست، قول می‌دهم از خواندن این مقاله پشیمان نمی‌شوید. امروز قرار است به ساده‌ترین و مفهومی‌ترین شکل یاد بگیریم که هاست چیست؟ بتوانیم هاست مناسبِ سایتمان را تشخیص دهیم، و تمام دانستی‌های لازم مفهوم را فوت آب بشویم.
اول از همه باید ساختار سایت و مفهوم هاست را با یک مثال توضیح دهیم:
نقش هاست در سایت‌های اینترنتی
برای درک بهتر هاست، لازم است کمی درباره ساختار سایت بدانیم. ساخت وب‌ایت اینترنتی، درست مثل افتتاح یک مغازه آداب خودش را دارد. تصور کنید همین حالا قرار است بوتیک کیف و کفش خودمان را باز کنیم. خوشمان بیاید یا نه، باید مراحل زیر را طی کنیم:
۱. انتخاب نام (بخش دامنه)
هنگام راه‌اندازی فروشگاه یا مغازه واقعی، باید یک اسم برای آن انتخاب کنیم. برای طراحی سایت هم قدم اول انتخاب نام دامنه است. Domain یا دامنه به صورت «پسوند دامنه.نام دامنه.www» مشخص می‌شود. برای انتخاب و خرید انواع آدرس سایت میتوانید سری به بخش ثبت دامنه در سایت ایران سرور بزنید.
۲. اجاره مغازه (بخش هاست)
خب، حالا وقتش رسیده تا سری به بنگاه‌ها بزنیم و مغازه مناسبی پیدا کنیم. این مرحله همان مرحله‌ای است که تا انتهای مقاله با آن سروکار داریم! هاست درست مثل فضای فروشگاه برای یک سایت اینترنتی است. در یک فروشگاه فیزیکی، باید مغازه‌ای اجاره کنیم که اجناس را در آن قرار دهیم. به همین ترتیب، در سایت هم به اجاره فضایی برای قرار دادن اطلاعات، عکس‌ها و فایل‌ها نیاز داریم. این فضا و حافظه هاست نام دارد.
۳. مدیریت فروشگاه (سیستم مدیریت محتوا)
مسلماً قرار نیست مغازه‌مان خالی بماند و هر روز اجناس جدیدی به ویترین اضافه می‌شوند!
در سایت هم باید دائماً مطالب جدید قرار داد و محتوا را به‌روز کرد و….
وارد کردن مداوم این اطلاعات با کدنویسی خیلی سخت و پیچیده است! در عوض می‌توان از یک سیستم مدیریت محتوا استفاده کرد. این سیستم‌ها مدیریت و افزودن محتوای جدید به سایت را آسان می‌کنند. برای مثال می‌توان به وردپرس اشاره کرد؛ محبوب‌ترین سیستم مدیریت محتوای جهان!
۴. دکور و جذابیت (بخش قالب سایت)
و مرحله آخر، چیدمان و دکوراسیون فروشگاه است. این مساله در سایت‌ها هم اهمیت دارد. حتما سایت‌های زیادی را می‌شناسید که طراحی شیک و گرافیک آن جذب‌تان کرده. طراحی ظاهری سایت با کمک قالب انجام می‌شود.
قالب سایت مثل یک پوسته روی اطلاعات سوار می‌شود و فونت، رنگ، ابعاد و در کل محیط سایت را تعیین می‌کند. قالب‌های آماده متنوعی برای سایت قابل خریداری هستند؛ اما اگر طرح خاصی مدنظرتان بود، میتوانید از یک طراح بخواهید تا آن را برای‌تان طراحی کند!
هاست چیست و چه کاربردی دارد؟
خب حالا که با نمای کلی قضیه آشنا شدید، وقتش رسیده هاست را به طور دقیق تعریف کنیم:
(Host) بخشی از یک سرور است که اطلاعات سایت شما روی آن قرار می‌گیرد. در فضای هاست میتوانید صفحات وبسایت، تصاویر، عکس‌ها، و انواع فایل‌ها را وارد کنید. به این ترتیب، کاربران در سرتاسر جهان، می‌توانند از سایت‌تان بازدید کنند.
با اجاره هاست در فضای وب، انگار مغازه‌ای در اختیار دارید که محصولات‌تان را در آن قرار دهید. حالا کاربران در هر ساعت از شبانه روز با وارد کردن آدرس سایت شما، می‌توانند از صفحات‌تان بازدید کنند.
راستی به هاست، میزبانی وب هم می‌گویند (کلمه انگلیسی host به معنی میزبانی است.)
برای اینکه گیج نشوید، اجازه دهید کمی هم راجع به سرور صحبت کنم.
سرور چیست و چه فرقی با هاست دارد؟
سرور نوعی کامپیوتر است؛ اما با عملکرد خاص خودش! این دستگاه‌های قدرتمند از قطعات سخت‌افزاری‌ای تشکیل شده‌اند که بالاترین قدرت پردازش را دارند. از سرورها برای کارهایی مثل میزبانی وب یا همان هاستینگ استفاده می‌شود. به دلیل همین کاربرد مهم، این دستگاه‌ها باید همیشه روشن، متصل به اینترنت و در دسترس باشند.
وقتی دسترسی فقط محدود به یک شبکه باشد با سرور تحت شبکه روبرو هستیم. (شاید شما هم در شرکت‌تان سرور مخصوصی دیده باشید که فقط در اختیار شما و همکارانتان است)
اما وقتی دسترسی سرور بین تمام کامپیوترهایی باشد که از طریق اینترنت به هم متصل‌اند، منظور سرورهای اینترنتی هستند. همین سرورها هستند که وقتی موضوعی را سرچ می‌کنید اطلاعات آن را در اختیار شما قرار می‌دهند.
و اما تفاوت سرور و هاست چیست؟
یک سرور میزبان وب، فضای خود را تقسیم می‌کند و هر بخش آن را در اختیار یک مشتری قرار می‌دهد. وقتی شما هاست اجاره می‌کنید، صاحب فضای کوچکی از این سرور می‌شوید. از یک تا ۵۰۰ سایت (در شرایط خاص) می‌توانند همزمان از سرور به صورت مشترک استفاده کنند!
برای درک بهتر، سرور را ساختمان بزرگی تصور کنید که یک واحد کوچک از آن را به عنوان هاست اجاره می‌کنید. (البته اگر شرکت‌تان بزرگ است میتوانید کل ساختمان را اجاره کنید! به این حالت سرور اختصاصی می‌گویند. عجله نکنید در ادامه با انواع سرور هم آشنا می‌شویم.)
اما مگر سرورها هم نوعی کامپیوتر نیستند؟ پس چرا از کامپیوترهای شخصی به‌عنوان هاست استفاده نمی‌شود؟!
استفاده از کامپیوتر شخصی به جای هاست
چنین کاری برای استفاده مدوام تقریبا غیرممکن است! کامپیوترهای شخصی بسیار ضعیف‌تر و محدودتر از سرورها هستند. سروری که هاست میزبانی ارائه می‌دهد، قدرتمند و دارای پهنای باند بالا است. علاوه بر این، سرور باید شبانه‌روزی روشن باشد تا کاربران در زمان‌های مختلف بتوانند به سایت دسترسی پیدا کنند. انجام این کار با کامپیوترهای شخصی عملاً نشدنی است.
اصلاً همه این‌ها به کنار! شرکت‌های هاستینگ برای محافظت از سرورها، آن‌ها را در فضاهای مخصوص به نام دیتاسنتر نگهداری می‌کنند. در دیتاسنترها تمام تمهیدات مثل برق اضطراری، مقابله با زلزله، آتش‌سوزی و… در نظر گرفته شده است. یک تیم کاربلد هم برای رفع مشکلات احتمالی نرم افزاری گوش‌به‌زنگ هستند؛ اما کامپیوتر شخصی شما با هر مشکل کوچکی از دسترس خارج شده و مخاطبان سایت‌تان از دست خواهند رفت.
لوکال هاست چیست؟
لوکال هاست همان کامپیوتر شماست که به عنوان سرور می‌تواند استفاده شود. وقتی شما یک آدرس IP را داخل کامپیوترتان صدا می‌زنید، در حال وصل شدن به یک کامپیوتر دیگر در شبکۀ اینترنت هستید. اما اگر آدرس ۱۲۷٫۰٫۰٫۱ را صدا بزنید، انگار که به لوکال هاست (کامپیوتر خودتان) وصل شده‌اید.
لوکال هاست به چه دردی می‌خورد؟ اگر بخواهید سایت یا اپلیکشنی راه‌اندازی کنید، یا در حال یادگیری برنامه‌نویسی باشید، میتوانید از منابع کامپیوتر خودتان به‌عنوان یک سرور ساده استفاده کنید و در شروع کار هزینه خرید هاست را ندهید.
منظور از انواع هاست چیست؟
هنگام خرید هاست با انواع متفاوت آن روبرو می‌شوید؛ چراکه شرکت‌های هاستینگ، هاست‌های متفاوتی را برای نیازهای مختلف ارائه می‌کنند. مثلاً اگر شما فقط یک وبلاگ‌نویس ساده باشید، هاست متفاوتی از یک وبسایت تجاری بزرگ نیاز دارید. در ادامه با تعریف انواع Host آشنا می‌شویم.
یک سرور را تصور کنید که به چندین بخش تقسیم شده است. هر کدام از این بخش‌ها، یک هاست اشتراکی هستند. هر سرور می‌تواند تا صدها هاست اشتراکی داشته باشد! این نوع از هاست قیمت مناسبی دارد؛ چون هزینه نگهداری سرور بین همه کاربران تقسیم می‌شود. در کل اگر سایت‌تان ترافیک بالایی ندارد، تازه‌کار هستید و نمی‌خواهید زیاد هزینه کنید، هاست اشتراکی نیازتان را رفع می‌کند.
هاست اختصاصی (Dedicated Web Hosting)
در این نوع هاست، یک سرور فقط در اختیار یک مشتری قرار می‌گیرد. پس طبیعتاً مزایای آن بیشتر از نوع اشتراکی است. امنیت بالا، پهنای باند اختصاصی، سرعت زیاد (که خودش بهبود سئو را در پی دارد) از مزایای هاست اختصاصی هستند.
البته اگر انتخاب‌تان این نوع از هاست است، به فکر مرحله راه‌اندازی و قیمت هم باشید. توصیه می‌کنیم فقط در صورتی که سایت بزرگ و پربازدیدی دارید (مثلا بیشتر از ۱۰۰ هزار بازدید در ماه) به سراغ این نوع هاست بروید. هاست اختصاصی هزینه بالایی دارد.
هاست یا سرور مجازی (VPS)
هاست مجازی (یا سرور مجازی که اکثراً آن را با نام VPS می‌شناسیم) چیزی بین هاست اختصاصی و اشتراکی است! در این سرویس، فضای یک سرور به کمک تکنولوژی hypervisor تقسیم‌بندی می‌شود.
اما یک نکته مهم: این هاست تقسیم شده، استقلال بیشتری نسبت به هاست اشتراکی دارد. چون شما میتوانید مطابق نیازتان سیستم عامل، یا برنامه مورد نظرتان را نصب کنید. بدون اینکه با هاست‌های همسایه کاری داشته باشید! علاوه بر این، VPS نسبت به هاست اختصاصی هم مزیت دارد. هزینه این سرویس بسیار مقرون‌به‌صرفه و حدود یک پنجم تا یک دهم هاست اختصاصی است!
هاست ابری (Cloud Web Hosting)
هاست ابری جدیدترین تکنولوژی میزبانی وب است. تا اینجا فقط یک سرور میزبان سایت شما بود. اما در هاست ابری چندین سرور از سایت شما پشتیبانی می‌کنند. به این صورت که نسخه‌های وبسایت روی چند سرور قرار می‌گیرد و به طور موازی میزبانی می‌شود. حالا اگر گفتید فایده این کار چیست؟
اگر یکی از سرورها در سرویس‌دهی به مشکل خورد، سرور بعدی سایت را در دسترس کاربر قرار می‌دهد. یا اگر یک زمانی سرور به ارتقاء یا تعمیر نیاز داشت، سایت شما همچنان روی سرور دیگر کار می‌کند. به این ترتیب down time سایت تقریبا به صفر می‌رسد. شرکت‌های بزرگی مثل گوگل از این هاست برای در دسترس بودن دائم استفاده می‌کنند.
