کنترل های دسترسی، اقدامات امنیتی هستند که هدف آنها محدود کردن و کنترل دسترسی به منابع، سیستم ها و داده ها است. این اقدامات مطمئن می شوند که فقط افراد مجاز به دسترسی به اطلاعات یا منابع حساس دارند و از دسترسی غیرمجاز، تغییر یا تخریب داده ها جلوگیری می کنند.

کنترل های دسترسی می توانند فیزیکی یا منطقی باشند. کنترل های دسترسی فیزیکی شامل اقداماتی مانند استفاده از قفل، کلید و دوربین های امنیتی است که برای کنترل دسترسی به منابع فیزیکی استفاده می شوند. کنترل های دسترسی منطقی شامل استفاده از رمزهای عبور، رمزگذاری و فایروال ها هستند که برای کنترل دسترسی به منابع و داده های دیجیتال استفاده می شوند.

این کنترل ها عموماً از طریق ترکیبی از سیاست ها، روال ها و فناوری ها اجرا می شوند. سیاست ها، قوانین و دستورالعمل هایی را تعریف می کنند که برای دسترسی به منابع وجود دارند، در حالی که روال های کنترل دسترسی، مراحلی را که برای اجرای این سیاست ها باید دنبال شوند، مشخص می کنند. فناوری های کنترل دسترسی، مانند فهرست های کنترل دسترسی (ACL)، سیستم های احراز هویت کاربر و سیستم های تشخیص نفوذ، سیاست ها و روال ها را اجرا می کنند و تضمین می کنند که فقط افراد مجاز به دسترسی به منابع هستند.

این کنترل ها برای امنیت اطلاعات بسیار ضروری هستند و در برنامه های مختلف از جمله بانکداری آنلاین، تجارت الکترونیک، مراقبت های بهداشتی و دولتی استفاده می شوند. کنترل های دسترسی به محافظت از اطلاعات و منابع حساس در برابر دسترسی غیرمجاز کمک می کند و از محرمانه بودن، یکپارچگی و در دسترس بودن داده ها اطمینان حاصل می کند.

فناوری های رایج کنترل دسترسی

بسیاری از فناوری‌های کنترل دسترسی برای اعمال سیاست‌ها و رویه‌های کنترل دسترسی استفاده می‌شوند. در اینجا برخی از فناوری های رایج کنترل دسترسی آورده شده است:

لیست های کنترل دسترسی (ACL)

کنترل های دسترسی فناوری هایی هستند که دسترسی به منابعی مانند فایل ها، پوشه ها یا منابع شبکه را محدود می کنند. ACL قوانینی را تعریف می کند که مشخص می کند کدام کاربران یا گروه ها می توانند به یک منبع دسترسی داشته باشند و سطح دسترسی آنها چیست.

معمولاً ACL ها در شبکه های کامپیوتری و سیستم عامل ها استفاده می شوند. به عنوان مثال، یک ACL ممکن است در یک سیستم فایل برای کنترل دسترسی به یک فایل یا پوشه خاص استفاده شود. ACL مشخص می کند که کدام کاربران یا گروه ها می توانند فایل یا پوشه را خواندن، نوشتن یا اجرا کنند.

معمولاً ACL ها توسط مدیران سیستم یا پرسنل امنیتی مدیریت می شوند. قوانین تعریف شده در ACL مشخص می کنند که چه کسانی می توانند به یک منبع دسترسی داشته باشند و چه اقداماتی می توانند روی آن منبع انجام دهند. ACL ها می توانند دسترسی به منابع حساس را محدود کنند و اطمینان حاصل کنند که فقط افراد مجاز به آنها دسترسی داشته باشند.

به طور کلی، ACL ها یک فناوری کنترل دسترسی مهم هستند که برای اجرای سیاست های امنیتی و محافظت از منابع حساس در برابر دسترسی یا تغییر غیرمجاز استفاده می شود.

سیستم های احراز هویت کاربر

آنها فناوری کنترل دسترسی هستند که برای تأیید هویت کاربرانی که در تلاش برای دسترسی به منابعی مانند سیستم‌های رایانه‌ای، شبکه‌ها یا برنامه‌ها هستند، استفاده می‌شوند. سیستم‌های احراز هویت کاربر از کاربران می‌خواهند تا قبل از اجازه دسترسی به منبع درخواستی، نوعی شناسایی مانند نام کاربری و رمز عبور ارائه دهند.

هدف آن اطمینان از این است که فقط کاربران مجاز به منابع دسترسی دارند. سیستم های احراز هویت کاربر از روش های مختلفی برای تأیید هویت کاربران استفاده می کنند، از جمله:

۱- رمز عبور: رمز عبور رایج ترین شکل احراز هویت کاربر است. کاربران ترکیب منحصر به فردی از کاراکترها را در مقایسه با رمز عبور ذخیره شده در پایگاه داده برای تأیید هویت خود وارد می کنند.

۲- احراز هویت بیومتریک: احراز هویت بیومتریک از ویژگی های فیزیکی مانند اثر انگشت، تشخیص چهره یا اسکن عنبیه برای تأیید هویت کاربر استفاده می کند.

۳- کارت های هوشمند: کارت های هوشمند دستگاه های الکترونیکی کوچکی هستند که اطلاعات کاربری رمزگذاری شده را ذخیره می کنند. کاربران کارت هوشمند را در یک خواننده قرار می دهند که هویت کاربر را تأیید می کند.

۴- احراز هویت چند عاملی (MFA): MFA از دو یا چند روش احراز هویت برای تأیید هویت کاربر استفاده می کند. برای مثال، ممکن است از یک کاربر خواسته شود رمز عبور و اسکن اثر انگشت ارائه کند.

کنترل دسترسی مبتنی بر نقش (RBAC)

Role-based access control به اختصار (RBAC) کنترل دسترسی مبتنی بر نقش. نوعی فناوری کنترل دسترسی است که برای محدود کردن دسترسی به منابع بر اساس نقش یا عملکرد شغلی کاربر استفاده می‌شود. سیستم‌های RBAC به کاربران نقش‌هایی اختصاص می‌دهند و دسترسی به منابع بر اساس نقش تعیین‌شده کاربر اعطا می‌شود.

در یک سیستم RBAC، نقش ها بر اساس وظایف یا مسئولیت های شغلی در سازمان تعریف می شوند. برای مثال، یک بیمارستان ممکن است نقش هایی را برای پزشکان، پرستاران و مدیران تعریف کند. دسترسی به منابع، مانند سوابق بیمار یا تجهیزات پزشکی، بر اساس نقش تعیین شده کاربر اعطا می شود. کاربران فقط به منابع لازم برای عملکرد شغلی خود دسترسی دارند.

مزایای سیستم های RBAC

RBAC چندین مزیت دارد، از جمله:

۱- مدیریت ساده: RBAC پیچیدگی مدیریت کنترل دسترسی را با تخصیص مجوزها بر اساس نقش ها به جای کاربران فردی کاهش می دهد.

۲- بهبود امنیت: RBAC با اطمینان از اینکه کاربران فقط به منابع لازم برای عملکرد شغلی خود دسترسی دارند، خطر دسترسی غیرمجاز را کاهش می دهد.

۳- افزایش انعطاف پذیری: RBAC به سازمان اجازه می دهد

برای اضافه کردن یا حذف آسان کاربران از نقش ها با تغییر عملکردهای شغلی.

RBAC به طور گسترده در برنامه های مختلف از جمله سیستم های سازمانی، مراقبت های بهداشتی و دولتی استفاده می شود. RBAC یک روش موثر برای مدیریت دسترسی به منابع و اطمینان از اینکه فقط کاربران مجاز می توانند به اطلاعات یا منابع حساس دسترسی داشته باشند است.

کنترل دسترسی اجباری (MAC)

کنترل دسترسی اجباری Mandatory Access Control (MAC) نوعی از فناوری کنترل دسترسی است که برای اجرای یک سیستم کنترل دسترسی سلسله مراتبی دقیق استفاده می شود. در سیستم MAC، دسترسی به منابع توسط یک مرجع مرکزی، مانند یک مدیر امنیتی یا سیستم عامل، کنترل می شود.

در سیستم MAC، به هر منبع یک برچسب امنیتی اختصاص داده می شود که سطح حساسیت یا طبقه بندی آن را مشخص می کند. همچنین به کاربران و فرآیندها برچسب های امنیتی اختصاص داده می شود که سطح مجوز یا مجوز آنها را مشخص می کند. سپس دسترسی به منابع بر اساس برچسب های امنیتی کاربر و منبع اعطا می شود. کاربرانی که سطح مجوز بالاتری دارند، به منابعی با سطح حساسیت کمتر دسترسی دارند. با این حال، کاربرانی که سطح مجوز کمتری دارند، به منابعی با سطح حساسیت بالاتر دسترسی ندارند.

سیستم‌های MAC معمولاً در برنامه‌های دولتی و نظامی استفاده می‌شوند، جایی که کنترل دقیق دسترسی به منابع برای محافظت از امنیت ملی ضروری است. سیستم MAC سطح بالایی از امنیت را فراهم می کند، زیرا دسترسی به منابع به شدت کنترل می شود و تنها می تواند توسط یک مقام مرکزی اعطا شود. با این حال، سیستم های MAC ممکن است برای مدیریت پیچیده باشند و ماهیت سلسله مراتبی سیستم ممکن است غیر قابل انعطاف باشد.

به طور کلی، MAC یک روش موثر برای مدیریت دسترسی به منابع در برنامه‌هایی است که کنترل دقیق دسترسی لازم است. MAC در برنامه هایی استفاده می شود که حساسیت داده ها یا منابع بسیار مهم است و دسترسی غیرمجاز می تواند عواقب جدی داشته باشد.

کنترل دسترسی اختیاری (DAC)

کنترل دسترسی اختیاریDiscretionary Access Control (DAC) نوعی از فناوری کنترل دسترسی است که به کاربران اجازه می دهد دسترسی به منابعی را که دارند کنترل کنند. در یک سیستم DAC، هر منبع متعلق به یک کاربر یا گروه است و مالک کنترل کامل بر روی افرادی که به آنها اجازه دسترسی داده می شود، دارد.

در یک سیستم DAC، به کاربران بر اساس رابطه آنها با مالک اجازه دسترسی به منابع داده می شود. می توان برای اقدامات خاصی مانند خواندن، نوشتن یا اجرا مجوز داد. همچنین، می توان آن را به کاربران فردی یا گروهی از کاربران اعطا کرد.

DAC معمولا در سیستم های فایل و پایگاه های داده استفاده می شود، جایی که کاربران باید بتوانند دسترسی به داده های خود را کنترل کنند. DAC انعطاف پذیری زیادی را فراهم می کند، زیرا کاربران می توانند در صورت نیاز به سایر کاربران یا گروه ها مجوز دهند. با این حال، DAC همچنین می‌تواند مستعد آسیب‌پذیری‌های امنیتی باشد. زیرا کاربران ممکن است مجوزهایی را به کاربران یا گروه‌های غیرمجاز اعطا کنند یا به طور تصادفی به کاربران یا گروه‌های اشتباه مجوز دهند.

به طور کلی، DAC یک روش موثر برای مدیریت دسترسی به منابع در برنامه‌هایی است که کاربران به کنترل بالایی بر روی داده‌های خود نیاز دارند. DAC در برنامه هایی استفاده می شود که حساسیت داده ها یا منابع متوسط است و کاربران باید بتوانند منابع را با سایر کاربران یا گروه ها به اشتراک بگذارند.

فایروال ها

نوعی فناوری کنترل دسترسی هستند که برای کنترل دسترسی به شبکه ها و منابع شبکه استفاده می شود. فایروال یک نرم افزار یا دستگاه سخت افزاری است که ترافیک ورودی و خروجی شبکه را کنترل می کند و قوانینی را برای تعیین اجازه یا مسدود کردن ترافیک اعمال می کند.

آنها معمولاً در شبکه های رایانه ای برای محافظت در برابر دسترسی های غیرمجاز، حملات مخرب و سایر تهدیدات امنیتی استفاده می شوند. فایروال ها را می توان به گونه ای پیکربندی کرد که ترافیک را بر اساس معیارهای مختلفی از جمله آدرس IP مبدا یا مقصد، شماره پورت و نوع پروتکل مسدود کند.

آنها را می توان در نقاط مختلف زیرساخت شبکه، از جمله در محیط شبکه، بین بخش های مختلف شبکه، یا بر روی دستگاه های جداگانه پیاده سازی کرد. فایروال ها همچنین می توانند برای ثبت ترافیک و ایجاد هشدار در صورت شناسایی فعالیت مشکوک پیکربندی شوند.

به طور کلی، فایروال ها یک فناوری کنترل دسترسی مهم هستند که برای محافظت از شبکه ها و منابع شبکه در برابر دسترسی های غیرمجاز و فعالیت های مخرب استفاده می شود. فایروال ها به طور گسترده در برنامه های کاربردی مختلف از جمله شبکه های سازمانی، وب سرورها و رایانه های شخصی استفاده می شوند.

سیستم های تشخیص نفوذ (IDS)

سیستم های IDS فناوری هایی هستند که برای شناسایی و جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به منابع استفاده می شوند. این سیستم ها فعالیت های شبکه را برای نشانه های نفوذ یا دسترسی غیرمجاز نظارت کرده و می توانند به پرسنل امنیتی هشدار دهند یا اقداماتی خودکار برای مسدود کردن دسترسی انجام دهند.

دو نوع اصلی از سیستم های IDS وجود دارد: سیستم های NIDS و سیستم های HIDS. سیستم های NIDS ترافیک شبکه را کنترل می کنند و به دنبال الگوها یا امضاهایی می گردند که نشان دهنده یک تهدید امنیتی هستند. سیستم های HIDS بر فعالیت های دستگاه های جداگانه نظارت می کنند و به دنبال نشانه هایی از دسترسی غیرمجاز یا فعالیت های مخرب هستند.

سیستم های IDS از تکنیک های مختلفی برای تشخیص نفوذ استفاده می کنند، از جمله تشخیص الگو، تشخیص امضا و تجزیه و تحلیل رفتاری. همچنین می توان سیستم های IDS را پیکربندی کرد تا هشدارها را ایجاد کنند یا اقدامات خودکاری انجام دهند، مانند مسدود کردن ترافیک شبکه یا غیرفعال کردن حساب های کاربر.

در کل، سیستم های IDS فناوری های مهمی هستند که برای شناسایی و جلوگیری از تهدیدات امنیتی در محیط های شبکه استفاده می شوند. این سیستم ها به محافظت در برابر دسترسی غیرمجاز، سرقت داده ها و سایر تهدیدات امنیتی با شناسایی و هشدار دادن به پرسنل امنیتی در مورد نقض های امنیتی احتمالی در زمان واقعی کمک می کنند.

رمزگذاری

اطلاعات یا داده ها را به یک کد یا رمز تبدیل می کند تا برای کاربران غیرمجاز غیرقابل خواندن شود. رمزگذاری اطلاعات حساس را در برابر دسترسی غیرمجاز، سرقت یا تغییر محافظت می کند و جزء مهم امنیت اطلاعات است.

این با استفاده از یک کد یا کلید مخفی برای درهم‌کوبی داده‌های اصلی کار می‌کند و آن را برای هر کسی که کلید لازم برای رمزگشایی را ندارد، غیرقابل خواندن می‌کند. رمزگذاری را می توان برای داده های در حالت استراحت، مانند داده های ذخیره شده در هارد دیسک یا در پایگاه داده، یا انتقال، مانند داده های منتقل شده از طریق شبکه یا اینترنت، اعمال کرد.

دو نوع اصلی رمزگذاری وجود دارد: رمزگذاری متقارن و رمزگذاری نامتقارن. در رمزگذاری متقارن، از همین کلید برای رمزگذاری و رمزگشایی استفاده می شود. در رمزگذاری نامتقارن، از دو کلید کلید عمومی و خصوصی برای رمزگشایی استفاده می شود.

رمزگذاری به طور گسترده در برنامه های کاربردی مختلف از جمله بانکداری آنلاین، تجارت الکترونیک و سیستم های ارتباطی استفاده می شود. رمزگذاری می تواند به محافظت در برابر دسترسی های غیرمجاز، سرقت داده ها و سایر تهدیدات امنیتی کمک کند و جزء ضروری امنیت اطلاعات است.

کنترل های دسترسی فیزیکی

کنترل‌های دسترسی فیزیکی، فناوری کنترل دسترسی هستند که برای محدود کردن دسترسی به منابع فیزیکی مانند ساختمان‌ها، اتاق‌ها یا تجهیزات استفاده می‌شوند. آنها از ورود افراد غیر مجاز به یک منطقه ممنوعه یا دسترسی به تجهیزات حساس جلوگیری می کنند.

کنترل های دسترسی فیزیکی می توانند اشکال مختلفی داشته باشند، از جمله:

۱- قفل ها و کلیدها: قفل ها و کلیدها شکل ساده ای از کنترل دسترسی فیزیکی هستند که دسترسی به یک منبع فیزیکی را محدود می کنند. به عنوان مثال می توان به قفل قفل، قفل در و قفل کابینت اشاره کرد.

۲- اسکنرهای بیومتریک: اسکنرهای بیومتریک از ویژگی های فیزیکی مانند اثر انگشت، تشخیص چهره یا اسکن عنبیه برای شناسایی افراد مجاز و محدود کردن دسترسی به یک منبع فیزیکی استفاده می کنند.

۳- دوربین های امنیتی: دوربین های امنیتی برای نظارت و ثبت فعالیت ها در یک منطقه ممنوعه استفاده می شود و می تواند برای جلوگیری از دسترسی های غیرمجاز یا شناسایی نقض های امنیتی استفاده شود.

۴- نگهبانان امنیتی: نگهبانان امنیتی پرسنل آموزش دیده ای هستند که مسئول نظارت و کنترل دسترسی به یک منبع فیزیکی هستند.

کنترل‌های دسترسی فیزیکی معمولاً در برنامه‌های مختلف، از جمله تأسیسات دولتی، مراکز داده، بانک‌ها و امکانات مراقبت‌های بهداشتی استفاده می‌شوند. کنترل‌های دسترسی فیزیکی به محافظت در برابر دسترسی غیرمجاز، سرقت یا آسیب به منابع فیزیکی کمک می‌کنند و جزء ضروری امنیت فیزیکی هستند.

به طور کلی، فناوری های کنترل دسترسی در تضمین امنیت منابع، سیستم ها و داده ها بسیار مهم هستند. انتخاب فناوری های کنترل دسترسی مناسب به نیازهای امنیتی خاص و الزامات برنامه بستگی دارد.