آموزش جامع نصب Django روی اوبونتو

مقدمه

اگر به دنبال ساخت یک وب‌سایت یا اپلیکیشن وب با پایتون هستید، احتمال زیادی وجود دارد که با Django روبه‌رو شوید. جنگو یک فریم‌ورک متن‌باز، سطح بالا، و بسیار محبوب برای توسعه وب است که هدف آن ساده‌سازی روند ساخت وب‌سایت‌های پیچیده است.

در این مقاله، به صورت گام‌به‌گام و دقیق نحوه نصب Django روی سیستم‌عامل اوبونتو را آموزش می‌دهیم. علاوه‌بر مراحل نصب، به بررسی پیش‌نیازها، مزایا، نحوه کار با محیط مجازی، و نکات تکمیلی نیز خواهیم پرداخت.

Django چیست؟

جنگو (Django) یک فریم‌ورک توسعه وب برای زبان پایتون است که در سال ۲۰۰۵ معرفی شد. از مهم‌ترین ویژگی‌های آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ساخت سریع اپلیکیشن‌ها

• استفاده از معماری MVC (در Django به آن MTV می‌گویند)

• دارای پنل مدیریت قدرتمند

• ORM داخلی برای پایگاه‌داده‌ها

• امنیت بالا (مقابله با XSS، CSRF، SQL Injection و …)

چرا اوبونتو برای توسعه جنگو مناسب است؟

• پایدار و محبوب برای محیط توسعه

• پشتیبانی خوب از Python و ابزارهای مرتبط

• جامعه کاربری فعال و مستندات زیاد

• امکان استفاده در سرورهای لینوکسی مانند VPS یا سرورهای ابری

پیش‌نیازهای نصب جنگو

قبل از شروع، مطمئن شوید که موارد زیر در سیستم شما موجود است:

• Ubuntu 20.04 یا جدیدتر

• دسترسی sudo

• اینترنت فعال

• آشنایی ابتدایی با ترمینال

مرحله 1: به‌روزرسانی سیستم

برای اطمینان از داشتن آخرین نسخه‌های نرم‌افزار:

sudo apt update && sudo apt upgrade -y

مرحله 2: نصب Python و pip

بررسی نسخه Python

python3 --version

اگر خطا گرفتید و ورژن پایتون نمایش داده نشد و دستور زیر برای نصب استفاده کنید

sudo apt install python3 -y

نصب pip:

sudo apt install python3-pip -y

مرحله 3: ایجاد محیط مجازی (Virtual Environment)

محیط مجازی به شما این امکان را می‌دهد که کتابخانه‌ها را به صورت جداگانه برای هر پروژه نصب و مدیریت کنید.

نصب venv (اگر نصب نیست)

sudo apt install python3-venv -y

ساخت و فعال‌سازی محیط مجازی

mkdir myproject
cd myproject
python3 -m venv venv
source venv/bin/activate

برای غیرفعال‌سازی:

deactivate

مرحله 4: نصب جنگو

در محیط مجازی:

pip install django

مرحله 5: ایجاد پروژه جنگو

django-admin startproject mysite
cd mysite

اجرای سرور:

python manage.py runserver

بازدید از سایت:

http://127.0.0.1:8000

یا اگر در سرور نصب کرده اید به جای 127.0.0.1، ایپی سرور خود را وارد کنید.

مرحله 6: ساخت اپلیکیشن داخلی

برای مدیریت بخش‌های مختلف، پروژه جنگو به اپلیکیشن‌هایی تقسیم می‌شود.

مثال:

python manage.py startapp blog

سپس اپلیکیشن را در mysite/settings.py به بخش INSTALLED_APPS اضافه کنید:

INSTALLED_APPS = [
    ...
    'blog',
]

روش جایگزین: نصب جنگو از سورس (با Git)

در صورتی که بخواهید آخرین نسخه توسعه‌ای جنگو را نصب کنید:

git clone https://github.com/django/django.git
cd django
pip install -e .

مرحله 7: نکات امنیتی اولیه

• استفاده از SECRET_KEY ایمن در فایل settings.py
• تنظیم ALLOWED_HOSTS برای جلوگیری از دسترسی ناخواسته

• غیرفعال‌سازی حالت Debug در محیط production

• استفاده از HTTPS در سرور واقعی

مرحله 8: استفاده از پایگاه داده

جنگو  به‌صورت پیش‌فرض از SQLite استفاده می‌کند. اما می‌توانید آن را به PostgreSQL یا MySQL تغییر دهید.

مثال نصب PostgreSQL:

sudo apt install postgresql libpq-dev -y
pip install psycopg2

سپس تنظیمات DATABASES را در فایل settings.py تغییر دهید.

مرحله 9: ایجاد جدول‌های دیتابیس

بعد از ایجاد اپلیکیشن‌ها و مدل‌ها:

python manage.py makemigrations
python manage.py migrate

مرحله 10: ساخت ادمین برای پنل مدیریت

python manage.py createsuperuser

سپس به آدرس http://127.0.0.1:8000/admin بروید و وارد شوید.
یا اگر در سرور نصب کرده اید به جای 127.0.0.1، ایپی سرور خود را وارد کنید.

مرحله 11: نصب بسته‌های متداول برای توسعه جنگو

pip install django-debug-toolbar
pip install djangorestframework
pip install python-decouple

مرحله 12: ذخیره وابستگی‌ها در فایل requirements.txt

برای اشتراک‌گذاری پروژه یا نصب مجدد در آینده:

pip freeze > requirements.txt

و برای نصب:

pip install -r requirements.txt

جمع‌ بندی

در این مقاله، نحوه نصب جنگو روی اوبونتو را به‌صورت گام‌به‌گام آموختید. از نصب Python و pip، تا ساخت پروژه و اپلیکیشن، و نکات امنیتی پایه برای اجرای پروژه در محیط واقعی.

جنگو یکی از قدرتمندترین ابزارهای توسعه وب است که با یادگیری اصول اولیه آن، می‌توانید پروژه‌های بزرگ و مقیاس‌پذیر طراحی کنید.

سوالات متداول