تگ کنونیکال یا rel=canonical یکی از اصطلاحات تخصصی در حوزه سئو است. این تگ، با وجود عنوان پیچیده‌ای که دارد، از تکنیک‌های ساده و کاربردی سئو است. اگر با مفهوم Canonical Tag آشنا نیستید، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
در این مقاله، علاوه بر درک مفهوم و کاربرد تگ کنونیکال، با قدرت و تأثیر این تکنیک در بهبود سئوی سایت آشنا خواهیم شد. همچنین بررسی می‌کنیم که عدم استفاده از این تگ چه مشکلاتی برای سئوی سایت ایجاد می‌کند. پس از مطالعه این مقاله، به خوبی خواهید آموخت که چگونه می‌توانید صفحات با URLهای مختلف و محتوای یکسان را مدیریت کرده و قدرت و اعتبار چندین صفحه را به یک صفحه مرجع انتقال دهید.
تگ کنونیکال یا Canonical Tag چیست؟
برای شروع، اول به سراغ تعریف تگ canonical می‌رویم. تگ کنونیکال (rel=canonical) یک قطعه کد HTML است که از آن برای معرفی نسخه اصلی صفحاتی که از نظر محتوایی و کلمه کلیدی اصلی تقریباً تکراری و مشابه هستند، استفاده می‌کنیم.
تصور کنید ما چند صفحه با URL های مختلف داریم که از نظر محتوا و کلمه کلیدی اصلی، تا حد زیادی به هم شبیه هستند. در این شرایط، گوگل تلاش می‌کند تا به انتخاب خود بهترین نسخه را از بین این صفحات به کاربران نمایش دهد. برای اینکه از خطای احتمالی ربات‌ها در انتخاب نسخه اصلی پیشگیری کنیم، از تگ کنونیکال استفاده می‌کنیم تا نسخه اصلی (پیشنهادی) خودمان را به گوگل معرفی کنیم.
ربات‌های گوگل چگونه تگ کنونیکال را تشخیص می‌دهند؟
تگ‌های Canonical ساختار ساده و سازگاری دارند. در سیستم مدیریت محتوای وردپرس، تنظیمات تگ کنونیکال کار راحتی است، چون هسته مرکزی وردپرس به خوبی آن را مدیریت می‌کند. ولی در مورد سایت‌های با کدنویسی اختصاصی، این تگ با کد زیر در بخش <head> سایت قرار می‌گیرد:
<link rel=“canonical” href=“https://example.com/sample-page/” />
گوگل هر قسمت از این کد ساده را به شکل زیر درک می‌کند:
link rel=canonical: لینک موجود در این تگ، نسخه اصلی (کنونیکال) این صفحه است.
href=https://example.com/sample-page: ورژن کنونیکال را می‌توانید در این URL پیدا کنید.
صفحات با محتوای تکراری چگونه ایجاد می‌شوند؟
شاید بپرسید چرا باید چنین اتفاقی بیفتد؟ یا اصلاً چرا باید دو یا چند صفحه با محتوای مشابه در سایت ما ایجاد شده باشد؟
در پاسخ باید بگوییم که، هیچ سایتی از این قاعده مستثنی نیست و به دلایل مختلف ممکن است محتوای تکراری در سایت ما ایجاد شده باشد. در ادامه با هم رایج‌ترین دلایل را بررسی می‌کنیم:
۱٫ آدرس صفحه براساس نوع کاربرد آن دچار تغییر می‌شود
یک صفحه از سایت ما ممکن است براساس شرایط نمایش و کاربرد، URL های متفاوتی داشته باشد. طراحی آدرس اختصاصی برای نسخه موبایل، استفاده از RSS در سایت و داشتن نسخه Print مجزا، نمونه‌هایی از تولید صفحات با محتوای یکسان و آدرس‌های مشابه هستند. مانند مثال زیر:
Main: https://bagheketab.com
Mobile: https://m.bagheketab.com
RSS: https://bagheketab.com/feed
Print: https://bagheketab.com/print
۲٫ چندین URL مختلف برای یک صفحه از سایر سایت‌ها دریافت می‌کنیم
گاهی اوقات به دلیل لینک‌های اشتباهی که از سایت‌های دیگر در فرآیند لینک سازی خارجی دریافت می‌کنیم، یک صفحه از سایت ما با چندین آدرس در دسترس گوگل قرار می‌گیرد. اگر یک صفحه تگ کنونیکال نداشته باشد، ممکن است به جای آدرس اصلی، با یکی از همین آدرس‌ها در گوگل ایندکس شود. چون این url ها در مقایسه با نسخه اصلی، لینک‌های ارزشمند زیادی دریافت کرده و از نظر گوگل مرجع اصلی محسوب می‌شوند.
۳٫ مدیریت URL های با http و https را جدی نمی‌گیریم
همه صفحات سایت ما قابلیت دسترسی با آدرس‌های https و http یا www را دارند، ولی گوگل فقط یکی از آنها را برای نمایش در صفحه نمایش جستجو انتخاب می‌کند. اگر تگ کنونیکال را به درستی انتخاب نکنیم، مدیریت این url ها سخت خواهد شد. چون برخی از صفحات با www، برخی دیگر با https و بقیه با حالت‌های دیگر ایندکس خواهند شد.
۴٫ وقتی کلمه کلیدی اصلی صفحات شبیه به هم انتخاب می‌شود
یکی از مشکلات رایج در سایت‌های فروشگاهی، وجود صفحاتی است که از نظر کلمه کلیدی اصلی به هم شباهت زیادی دارند، مانند صفحه “خرید تلویزیون” و صفحه “قیمت تلویزیون”. شباهت زیاد در کلمات کلیدی این دو صفحه، باعث می‌شود ربات‌های گوگل در تفکیک این دو صفحه دچار مشکل شوند و احتمالاً یکی از آنها ایندکس نشود یا حتی دچار کنیبالیزیشن شوند.
علاوه بر این موارد، دلایل دیگری نیز وجود دارند که منجر به ایجاد صفحات با URLهای مجزا و محتوای تکراری می‌شوند، اما مهمترین دلیل‌ها همین مسائلی است که تا کنون بررسی کرده‌ایم. در بخش بعدی، قصد داریم درباره اهمیت تگ canonical در سئوی سایت صحبت کنیم و بررسی کنیم که چرا توجه به این مسئله، اهمیت بسیاری دارد.
اهمیت تگ کنونیکال در سئو؛ کنترل منابع و بودجه‌های استراتژیک سایت
همه ما می‌دانیم که گوگل محتوای تکراری را دوست ندارد، چون انتخاب را برای او سخت‌تر می‌کند و نمی‌داند که:
- کدام نسخه از این صفحات مشابه و تکراری را ایندکس کند
- کدام نسخه را برای جستجوهای مرتبط کاربران رتبه بندی کند
- یا اینکه رتبه این صفحات را چطور بین آنها تقسیم بندی کند
شاید بگویید گوگل دیگر آنقدر قدرتمند شده که بالاخره می‌تواند نسخه اصلی یک صفحه را از میان نسخه‌های تکراری پیدا کند، ولی مساله فقط محتوای تکراری نیست؛ داشتن تگ کنونیکال از چند جهت برای بهبود سئوی سایت ما ضروری است، از جمله:
۱٫ بودجه خزش سایت را کنترل می کند
اولین ضربه‌ای که نداشتن تگ کنونیکال به سئوی سایت وارد می‌کند، به هدر رفتن بودجه خزش سایت است. چون گوگل به جای کشف و بررسی محتواهای جدید و مهم سایت ما، زمان خود را برای خزیدن چندین نسخه از یک صفحه تلف می‌کند!
حقیقتی که در مورد بودجه خزش وجود دارد، محدودیت آن برای سایت‌های مختلف است. بودجه خزش چیزی نیست که ما به عنوان مدیر یک سایت روی آن کنترل داشته باشیم، بلکه کاملاً تحت کنترل گوگل است. ولی می‌توانیم با استفاده درست و اصولی از تگ Canonical، کنترل هر چند محدودی روی بودجه خزش داشته باشیم.
تگ کنونیکال از کرال شدن صفحات تکراری جلوگیری می‌کند!
بودجه خزش برای سایت‌ها بسیار مهم است؛ مخصوصاً سایت‌های بزرگ با تعداد صفحات زیاد. بنابراین می‌توانیم از تگ canonical استفاده کنیم تا مطمئن شویم که ربات‌های گوگل به جای کرال کردن نسخه‌های مختلف موبایلی، پرینتی و… یک صفحه، سایر صفحات و مطالب جدید ما را پردازش می‌کنند. فقط باید صفحه کنونیکال را به درستی انتخاب کنیم. این کار باعث افزایش سرعت ایندکس محتواهای بروزرسانی شده و حتی بالا رفتن شانس بررسی و ایندکس مقالات جدید می شود.
یک نکته مهم را فراموش نکنید!
گوگل می‌گوید که معمولاً به نشانی کنونیکال که ما انتخاب می‌کنیم، احترام می‌گذارد؛ اما نه همیشه! زیرا در نهایت این گوگل است که براساس دستورالعمل‌های خود، صفحه اصلی یا به اصطلاح کنونیکال را انتخاب می‌کند.
۲٫ فرآیند رتبه بندی صفحات با محتوای مشابه را تسهیل می کند
اگر از تگ Canonical استفاده نکنیم، در بهترین حالت گوگل صفحه مورد نظر خود را به عنوان صفحه اصلی انتخاب و رتبه بندی می‌کند و سایر صفحات یا ایندکس نمی‌شوند، یا در صورت ایندکس شدن، رتبه مناسبی نمی‌گیرند. اما شرایط همیشه به این ترتیب نیست!
اگر با تگ کنونیکال صفحه اصلی را به گوگل معرفی کنیم، اعتبار سایر صفحات تکراری و همچنین اعتبار تمامی لینک‌های داخلی و خارجی که به این صفحات داده شده، به صفحه اصلی یا مرجع منتقل می‌شود. این کار علاوه بر اینکه فرآیند رتبه بندی صفحه مرجع و صفحات با محتوای تکراری را تسهیل می‌کند، از رتبه گرفتن صفحات تکراری هم جلوگیری می کند.
تگ کنونیکال از رنکینگ صفحات تکراری جلوگیری می‌کند
برای جلوگیری از رتبه گرفتن صفحات تکراری و اطمینان از این نکته که محتوای اصلی یا محتوای مرجع، همان محتوایی است که توسط گوگل رتبه گرفته و برای کاربران نمایش داده می شود، باید از تگ کنونیکال برای ادغام سیگنال‌های رنکینگ این صفحات استفاده کنیم.
۳٫ احتمال کنیبالیزیشن صفحات مشابه را کاهش می‌دهد
کاربرد بعدی تگ کنونیکال، جلوگیری از رقابت میان صفحات با محتوای مشابه در صفحه نتایج سرپ است. وقتی برای چند صفحه مشابه، یک نشانی کنونیکال مشخص کنیم، اعتبار این صفحات و اعتبار ناشی از لینک‌های خارجی مربوط به آنها، به صفحه کنونیکال شده منتقل شده و مانع از هم جنس خواری این صفحات می‌شود.
فرض کنید ما چند صفحه مختلف داریم که در آنها درباره آموزش تکنیک‌های سئو کلاه سفید صحبت کرده‌ایم. تنظیم آدرس کنونیکال باعث می‌شود گوگل درک کند که ما می‌خواهیم کدام صفحه را در نتایج SERP به کاربران نمایش دهد و به بیان بهتر، کدام صفحه رتبه بگیرد؛ این یکی از مهمترین کاربردهای تگ کنونیکال است.
۴٫ تگ Canonical از ایجاد تغییرات دوره‌ای در نسخه مرجع یا صفحه اصلی جلوگیری می کند
اگر برای مشخص کردن صفحه اصلی یا مرجع، از تگ کنونیکال استفاده نکنیم، به مرور زمان با بروزرسانی محتوای این صفحه یا سایر صفحاتی که به این صفحه کنونیکال شده‌اند و همچنین تغییر در برنامه لینک سازی خارجی این صفحات، گوگل بنا به تشخیص خود صفحه مرجع را تغییر می‌دهد و url دیگری را در نتایج جستجو نمایش می‌دهد.
در چنین شرایطی ممکن است آن صفحه جایگاه خود را از دست بدهد و اطلاعات آماری که در سرچ کنسول گوگل، گوگل آنالیتیکس یا هر ابزار تحلیلی دیگری برای آن ثبت شده، دستخوش تغییر و عملاً غیر قابل تحلیل شود. در بخش بعدی با هم می‌آموزیم که چطور از تگ کنونیکال استفاده کنیم تا از بروز چنین مسائلی جلوگیری شود.
با ۵ قانون طلائی پیاده سازی تگ کنونیکال آشنا شوید
پیاده سازی تگ Canonical کار سختی نیست و مهم نیست کدام روش را برای اجرای آن استفاده می کنید. ولی ۵ قانون طلایی وجود دارد که برای انتخاب تگ canonical باید همیشه آنها را به خاطر بسپارید.
قانون اول: از URL های کامل استفاده کنیم
جان مولر (مدیر آنالیز وبمسترهای گوگل) در توئیتی که اکتبر سال ۲۰۱۸ منتشر کرده بود، اعلام کرد: «شما می‌توانید از هر روشی استفاده کنید، اما من توصیه می‌کنم از URL های کامل استفاده کنید تا مطمئن شوید که به درستی تفسیر شده‌اند».
بنابراین براساس جمله جان مولر، ما باید به‌جای این ساختار URL:
>link rel=“canonical” href=”/sample-page/” />
از ساختار زیر استفاده کنیم:
>link rel=“canonical” href=“https://example.com/sample-page/” />
قانون دوم: در تگ کنونیکال URL های با حروف کوچک را قرار دهیم
با توجه به اینکه گوگل ممکن است URL های با حروف بزرگ و کوچک را به عنوان دو URL متفاوت در نظر بگیرد، ابتدا مطمئن شوید که URL های با حروف کوچک در سرور اعمال شده‌اند، سپس از آنها برای تگ کنونیکال صفحه استفاده کنید.
قانون سوم: از نسخه صحیح دامنه استفاده کنیم (HTTPS به‌جای HTTP)
اگر SSL سایت را تغییر داده‌اید، مطمئن شوید که در هیچ کدام از تگ‌های کنونیکال سایت از SSL قدیمی یعنی HTTP استفاده نشده باشد. انجام این کار از نظر تئوری می‌تواند منجر به سردرگمی ربات‌های گوگل شود. به عنوان مثال اگر کنونیکال فعلی سایت ما دارای ساختار زیر است:
>link rel=”canonical” href=”http://example.com/sample-page/” />
آن را به این شکل تغییر دهیم:
>link rel=”canonical” href=”https://example.com/sample-page/” />
البته اگر SSL سایت شما از HTTPS به HTTP تغییر کرده، باید برعکس این ساختار عمل کنید.
قانون چهارم: از تگ کنونیکال خود ارجاع یا self-referential استفاده کنیم
جان مولر می‌گوید: «من استفاده از تگ کنونیکال خود ارجاع را توصیه می‌کنم، زیرا برای ما روشن می‌کند که کدام صفحه را می‌خواهید ایندکس کنید، یا نشانی اینترنتی صفحه زمانی که ایندکس می‌شود، چه باید باشد. حتی اگر فقط یک صفحه دارید، گاهی اوقات URL همان صفحه دست خوش تغییرات مختلفی می‌شود که می‌توان همه این موارد را با یک تگ rel canonical پاکسازی کرد».
منظور از تگ کنونیکال خود ارجاع، نشانی است که دقیقاً به خودش اشاره می‌کند. به عنوان مثال، اگر https://example.com/sample-page نشانی صفحه مورد نظر ما باشد، تگ کنونیکال ارجاع دهنده آن صفحه، مانند ساختار زیر خواهد بود:
>link rel=”canonical” href=”https://example.com/sample-page/” />
در cms های محبوبی مانند وردپرس، این کار به صورت خودکار انجام می‌شود. ولی در مورد cms های اختصاصی، باید از توسعه دهنده خود بخواهید که این کد را طراحی کند.
قانون پنجم: برای هر صفحه فقط یک تگ کنونیکال قرار دهیم
هر صفحه باید دارای یک تگ کنونیکال باشد. اگر بیش از یک تگ canonical انتخاب کنید، گوگل هر دو را نادیده می‌گیرد. البته در وردپرس به صورت پیش فرض امکان وارد کردن بیش از یک تگ وجود ندارد. ولی در مورد CMS های اختصاصی، در موارد اعلان چند rel=canonical، گوگل احتمالاً تمام آنها را نادیده می‌گیرد.
روش چک کردن پذیرفته شدن تگ canonical از سمت گوگل
همان‌طور که استفاده صحیح و اصولی از تگ کنونیکال حائز اهمیت است، اطمینان از پذیرش تگ کنونیکال که برای یک صفحه انتخاب کرده‌ایم، نیز بسیار حیاتی است. بررسی صحت تگ کنونیکال صفحات بسیار آسان است. برای شروع، باید به سرچ کنسول گوگل مراجعه کرده و در بخش بررسی URL، نشانی صفحه مورد نظر را وارد کنیم. پس از چند لحظه، گوگل یک صفحه مشابه به تصویر زیر به ما نمایش می‌دهد که شامل اطلاعات مربوط به کراول و ایندکس این صفحه است.
در پایان این صفحه، با دو گزینه روبرو هستیم؛ User canonical و Google canonical. اگر این دو کنونیکال با هم مطابقت داشته باشند، یعنی گوگل URL که ما به عنوان کنونیکال مشخص کرده‌ایم، پذیرفته شده است. اما اگر این دو URL با یکدیگر متفاوت باشند، این نشان می‌دهد که گوگل کنونیکال ما را نپذیرفته است و به جای آن، صفحه‌ای که خود به عنوان نسخه اصلی محتوا تشخیص داده، را به عنوان کنونیکال در نظر گرفته است!
سؤالات متداول
برای حل مساله محتوای Duplicate، آیا می‌توانیم از تگ کنونیکال استفاده کنیم؟
بله. وقتی می‌خواهیم دسترسی گوگل به دو محتوای مشابه یا Duplicate را محدود کنیم، باید به‌جای No-Index کردن آنها، با استفاده از تگ Canonical یکی از دو محتوا را روی محتوای دیگر، لینک کنیم.
در سایت‌های وردپرسی، بهترین افزونه برای تنظیمات تگ canonical چیست؟
در این مورد محبوب‌ترین افزونه‌ها Yoast و RankMath هستند.
سخن پایانی
در این مطلب، ما بررسی کردیم که چه مفهومی پشت تگ کنونیکال نهفته است و از کاربردهای متنوع آن آگاه شدیم. همچنین دریافتیم که استفاده از این تگ‌ها چندان پیچیده نیست، هرچند ممکن است در ابتدا کمی گیج‌کننده باشد.
گوگل دستورالعمل خاصی برای تگ کنونیکال ارائه نداده است و ربات‌های آن می‌توانند براساس صلاحدید خود، تگ کنونیکال انتخاب شده توسط ما را نادیده بگیرند. با این حال، توصیه می‌شود این سیگنال مهم را برای موتورهای جستجو جدی بگیرید و برای هر صفحه، آدرس کنونیکال آن را مشخص کنید. اگر سؤال یا تجربه‌ای در زمینه تگ کنونیکال، نحوه تنظیم آن یا کاربردهایش دارید، خرسندیم که در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
