آیا نمی‌دانید کدام برنامه‌های ویندوز را حذف کنید؟ در ادامه برنامه‌ها و موارد غیر ضروری ویندوز ۱۰ و ۱۱ را به شما معرفی خواهیم کرد که در صورت عدم استفاده از آنها بهتر است از شرشان خلاص شوید.
ویندوز، محبوب‌ترین و پرکاربردترین سیستم عامل در دنیاست که کاربران آن به دلایل گوناگون هیچ‌گاه حاضر به کنار گذاشتن آن نمی‌شوند. از دسترسی به بخش‌های گوناگون سیستم گرفته تا فراوانی برنامه‌های گوناگون در هر زمینه‌ای. گرچه در چندسال اخیر رقابت میان MacOS و ویندوز از هر زمانی شدیدتر شده؛ بازهم کاربرانی که مدت‌ها از ویندوز استفاده کرده‌اند به دشواری می‌توانند به سراغ دیگر سیستم‌ها بروند.
استفاده از ویندوز با تمام مزایایی که دارد؛ بازهم مشکلاتی به همراه می‌آورد. دخیره فایل‌های اضافی، برنامه‌های غیر کاربردی پیش‌فرض و مواردی از این دست، مشکلاتی هستند که پس از مدتی کار با ویندوز را دشوار می‌کنند. زیرا سرعت دستگاه را به شدت کاهش داده و دیگر همانند روز نخست بازدهی نخواهد داشت.
از بین تمام نرم‌افزارهای موجود در سیستم خود، واقعا چند برنامه را به‌طور منظم استفاده می‌کنید؟ بیشتر مردم تعداد قابل توجهی از نرم‌افزارهای غیر ضروری را روی سیستم خود نصب می‌کنند که شاید هیچ‌گاه به کارشان نیاید. در حالی‌که برخی از این برنامه‌ها منسوخ شده‌اند و برخی دیگر نیز برنامه‌های مخربی هستند که می‌تواند به سیستم شما آسیب برساند! بنابرانی بهتر است هرچه سریع‌تر دست به‌کار شده و این نرم‌افزارهای به‌درد نخور را از سیستم خود پاک کنید.
چگونه برنامه‌های نصب شده در ویندوز ۱۰ و ۱۱ را بررسی کنیم؟
بررسی برنامه‌های نصب شده روی ویندوز ۱۰ و ۱۱ کار دشواری نیست و فرآیند هر دو سیستم عامل یکسان است. منوی تنظیمات را باز کنید؛ به بخش برنامه‌ها و سپس ویژگی‌ها بروید. در اینجا، لیستی از تمام چیزهایی که روی سیستم شما نصب شده‌است را مشاهده خواهید کرد.
در ویندوز ۱۱ روی دکمه سه نقطه کلیک کنید و Uninstall را انتخاب کنید تا یک برنامه حذف شود.هم چنین در ویندوز ۱۰ تنها کافی است که ورودی را کلیک کنید تا گزینه Uninstall برای شما نمایش داده شود. کاربرانی که از ویندوزهای ۸.۱ یا ۷ استفاده می‌کنند، می‌توانند با جستجوی گزینه برنامه‌ها و ویژگی‌ها (Apps & Future) در منوی استارت، لیست مشابهی را مشاهده کنند که در آن میتوانید تمامی برنامه‌هایی که روی سیستم‌شان نصب شده را ببینند و در صورت نیاز حذف کنند.
بسته به نرم‌افزاری که قصد حذف آن را دارید؛ ممکن است فرآیند Uninstall در همان لحظه آغاز شود یا سیستم از شما بخواهد که از راه‌های دیگری مانند استفاده از برخی کادرهای گفتگو پیش بروید. البته که تصمیم نهایی با شماست و استفاده کاربران با یکدیگر متفاوت است. ممکن است برنامه‌ای برای کاربری بیهوده و برای دیگری ضروری باشد.
اکنون برنامه‌هایی که بهتر است از سیستم خود پاک کنید را به شما معرفی خواهیم کرد. بسته به منطقه‌ای که ویندوز را برپایه آن نصب کرده‌اید و البته نوع ویندوزی که دارید؛ ممکن است برنامه‌های متفاوتی داشته باشید. بنابراین تعجب نکنید اگر برخی از این برنامه‌ها روی سیستم شما نباشد. این نوشتار، به صورت جامع تهیه شده تا تمام نسخه‌های ویندوز را پوشش دهد.
QuickTime
QuickTime پخش کننده ویدیویی اپل است. گرچه این برنامه همچنان در سیستم‌های macOS فعال است؛ اما شرکت تولید کننده این نرم‌افزار از سال ۲۰۱۶ پشتیبانی از ویندوز را متوقف کرد. بنابراین بودنش روی سیستم شما توجیه منطقی ندارد.
مدت کوتاهی پس از اینکه اپل اعلام کرد QuickTime دیگر روی ویندوز پشتیبانی نخواهد شد؛ Trend Micro اعلام کرد که این نرم‌افزار به‌شدت آسیب‌پذیر است و امکان دارد سیستم کاربر را دچار مشکل کند. اما از آنجایی که اپل توجه چندانی به اصلاح این موارد نمی‌کند؛ در سیستم‌های مبتنی بر ویندوز دیگر امن نیست.
حذف QuickTime در ویندوزها که کاملا ساده‌است و مشکلی نیز ایجاد نخواهد کرد. در محصولات اپل نیز حذف این برنامه نباید باعث ایجاد اختلال شود؛ زیرا iTunes به آن متکی نیست. اگر از کاربران MacOS هستید و به جایگزینی برای QuickTime نیاز دارید؛ از نرم‌افزار VLC استفاده کنید که تقریبا هر فرمتی را پخش می‌کند.
CCleaner
CCleaner زمانی برنامه قابل اعتمادی برای پاکسازی آشغال‌ها و فایل‌های خام به‌درد نخور در ویندوز بود. اما شهرت و کارایی آن پس از خریداری‌اش توسط Avast سقوط کرد. مشکلاتی شامل به‌روزرسانی‌های اجباری بدون تمایل و البته بی‌اجازه کاربران سراغ این برنامه آمد و سبب جمع‌آوری داده‌هایی شد که خودشان بار اضافه‌ای بر دوش ویندوز بودند. در واقع برنامه‌ای که برای پاکسازی فایل‌های خراب استفاده می‌شد؛ به دلیل حجم بالایی از داده‌هایی که به صورت مرتب در قالب به‌روز رسانی دریافت کرد خودش به یک مشکل تبدیل شد!
گرچه عملکرد CCleaner در سال ۲۰۲۰ بسیار بهینه‌تر و بهتر از پیش شده بود اما باز نمی‌تواند به خوبی سابق باشد. این نرم‌افزار همچنان غیر ضروری است و داشتنش سبب کاهش فضای رم و در نتیجه کاهش سرعت سیستم شما خواهد شد. ابزار مناسب برای تمیز کردن را در برنامه‌های دیگر نیز میتوانید بیابید. از جمله ابزارهایی که در خود ویندوز تعبیه شده‌است.
افزون بر CCleaner، برنامه‌های دیگری که برای پاکسازی نصب شده‌اند نیز چندان به‌کار نمی‌آیند. زمانی ویندوزها به صورت پیش‌فرض گزینه‌ای برای پاکسازی نداشتند. اما امروزه این گزینه در ویندوز ۱۰ و ۱۱ تعبیه شده‌است که عملکرد قابل قبولی هم دارد. بنابراین برنامه‌هایی که برای پاکسازی نصب کرده‌اید را حذف کنید. از MyCleanPC گرفته تا PC Optimizer Pro همگی بار اضافه‌ای روی ویندوز شما هستند که بیشتر سبب بهم ریختگی سیستم شما خواهند شد. برای پاکسازی هرچه بهتر سیستم خود، دستورالعملی که برای شما نگاشته شده‌است را انجام دهید.
uTorrent
uTorrent زمانی استاندارد طلایی نرم‌افزار تورنت دانسته می‌شد. اما امروزه و با گذشت سالها، مشکلات فراوانی دچار شده که دیگر قابل اعتماد نیست. uTorrent افزون بر تبلیغاتی مدام به کاربر نشان می‌دهد؛ عملکرد برنامه‌های دیگر را نیز تغییر می‌دهد که واقعا آزاردهنده است. بدترین تخلف آن در سال ۲۰۱۵ روی داد. زمانی که گزارش شد این برنامه بدون اجازه کاربران از اطلاعات آنها در استخراج ارزهای دیجیتال استفاده می‌کند. چنین کاری سبب هدر رفتن منابع سیستم شما در پس‌زمینه کارتان می‌شود. فرآیندی که به نام شما و به کام آن شرکت خواهد بود. البته پس از این جنجال‌ها، شرکت اعلام کرد که بخشی از این درآمد را به خیریه داده‌است.
دلیلی ندارد که با داشتن نرم‌افزار uTorrent روی سیستم خود، ویندزتان را به زحمت اندازید. بدون هیچ ترسی آن را پاک کنید. در صورت نیاز به برنامه‌ای جایگزین، qBittorrent انتخاب بهتری خواهد بود.
Adobe Flash Player و Shockwave Player
Adobe Flash Player از ژانویه ۲۰۲۱ دیگر پشتیبانی نمی‌شود. اگرچه هم‌اکنون تمام مرورگرهای به‌روز شده آن را مسدود کرده‌اند؛ اما همچنان باید نسخه‌هایی از این برنامه که روی حافظه داخلی شما وجود دارد را حذف نصب کنید. از آنجایی که شرکت مادر (Adobe) دیگر آن را به‌روزرسانی نمی‌کند و کلا پشتیبانی خودش را از این برنامه متوقف کرده‌است؛ وجود آن روی سیستم شما ممکن است در آینده ویندوزتان را دچار مشکلات امنیتی کند. شاید هم تبدیل به برنامه مخربی شود که به‌وسیله آن به دستگاه شما دسترسی پیدا کرده و به آن آسیب برسانند. البته تعداد سایت‌هایی که نیاز به چنین برنامه‌ای داشته باشند نیز اندک است.
Java
جاوا از دیگر برنامه‌هایی است که استفاده از آن امروزه چندان کاربردی ندارد. این برنامه شامل دو بخش است؛ جاوا در دسکتاپ و افزونه جاوا در مرورگرها (که به دلیل مشکلات امنیتی بدنام است). افزونه جاوا گرچه زمانی فراگیر بود؛ امروزه تعداد اندکی از سایت‌ها چنین افزونه‌ای را استفاده می‌کنند. منبع معتبری به‌نام W3Techs بیان کرده‌است که در حال حاضر، تنها کمتر از ۰.۰۲ درصد از وب سایت ها از جاوا استفاده می کنند.
اگر از توسعه دهندگان اندورید نیستید یا با برنامه‌هایی تخصصی که متکی به جاوا هستند کار نمی‌کنید؛ این برنامه و تمام افزونه‌های متعلق به آن را حذف کنید. نسخه‌های جدید و به‌روز شده گوگل کروم و موزیلا فایرفاکس دیگر از آن پشتیبانی نمی‌کنند. حتی اگر جاوا کمتر از گذشته مشکل امنیتی داشته باشد نیز در سیستم شما جایی نخواهد داشت.
Microsoft Silverlight
Silverlight همانند Adobe Flash Player چارچوبی برپایه وب است. هر دو زمانی محتوای رسانه‌ای با کیفیتی را در مرورگر ویندوز شما به نمایش در می‌آوردند. به‌گونه‌ای که سالها پیش، وجود این افزونه‌ها برای بسیاری از سایت‌ها ضروری بود. اما اکنون دیگر منسوخ شده‌اند و کاربردی ندارند. با نگاهی دوباره به W3Techs می‌بینیم از ابتدای ۲۰۲۲، تنها کمتر از ۰.۰۳ درصد سایت‌ها از Silverlight از استفاده می‌کنند.
مرورگرهای جدید این افزونه را در هیچ بخش خود قرار نداده‌اند. نه تنها کروم و فایرفاکس، حتی Edge نیز با آن سازگار نیست. تنها مرورگری که Silverlight را رسما پشتیبانی می‌کند؛ Internet Explorer است که احتمالا اواسط ۲۰۲۲ نیز این مرورگر از سیستم‌های مایکروسافت کنار گذاشته شود. بنابراین هرجا اسمی از این مرورگر شنیدید؛ ابتدا بررسی کرده و سپس آن را به کل پاک کنید.
همه نوار ابزارها و پسوندهای مرورگر ناخواسته
هنگامی‌که این سوال در ذهن کاربران پدید می‌آید که چه چیزهای دیگری را باید در ویندوز خود پاک کنند؛ فایل‌های خراب یا در اصطلاح Crash Files موجود در مرورگر سیستم‌شان است. البته مرورگرهای مدرن مانند نسخه‌های به‌روز کروم، خوشبختانه این فایل‌ها را از بین می‌برند. اما بازهم فایل‌های بسیاری است که امکان دارد به درستی شناخته نشود.
به لیست برنامه‌های خود در نوار ابزار مرورگرهایی مانند بینگ، گوگل، یاهو، فایرفاکس و… نگاهی اندازید! اگر ابزار یا ابزارهایی با نام Babylon مشاهده کردید؛ آنها را پاک کنید.سپس دیگر افزونه‌های نصب شده در مرورگرهای خود را بررسی کنید. توجه داشته باشید که افزونه‌های غیر مجاز نیز می‌توانند مسیری برای دزدی اطلاعات باشند.
فایل‌ها و برنامه‌های اضافی ویندوز
تا اینجا برنامه‌هایی نام برده شدند که کاربران نصب کرده و به هر دلیلی آنها را از سیستم خود پاک نکرده بودند. برخی از این برنامه‌ها ممکن است سالها در سیستم شما وجود داشته باشد و شما از آن بی‌خبر باشید. بنابراین بهتر است دست کم هر ماه یک خانه‌تکانی در ویندوز خود انجام دهید و مواردی که نمی‌خواهید را دور بریزید.
غیر از برنامه‌هایی که نام برده شد؛ دسته‌ای دیگر نیز وجود دارد که باید آنها را از سیستم خود حذف کنید. این برنامه‌ها به صورت پیش‌فرض و همراه با ویندوز شما نصب شده‌اند. تنها دلیل برای نگه‌داری چنین برنامه‌ای این است که از دستگاه‌های حرفه‌ای ساخته خود مایکروسافت استفاده کنید؛ یا اینکه ویندوز را تازه نصب کرده باشید و مشکلی در عملکرد آن مشاهده نشود. دستگاه‌هایی که خریداری می‌کنید به احتمال بسیار زیاد با حجم قابل توجهی از فایل‌ها و برنامه‌های به‌درد نخور تحویل شما داده می‌شود که برخی از آنها شاید هیچ‌گاه به کارتان نیاید! لپ‌تاپ‌های HP، Dell، Toshiba، Lenovo و… مستعد این مشکل هستند.
برخی از برنامه‌های از پیش نصب‌شده با نام‌هایی مانند برنامه‌های عکس، ابزارهای بازی، یا هر چیزی که برنامه‌های کاربردی ویندوز را مختل می‌کند؛ عملا غیر ضروری هستند و باید پاک شوند. اما برنامه‌های یا فایل‌های مهم دیگری وجود دارد (مانند درایورها) که باید آنها را نگه دارید. پیشتر بیان شد که پاکسازی یا نگه‌داری برنامه‌ها و فایل‌ها کاملا به شما بستگی دارد. شما هستید که باید تصمیم بگیرید باتوجه به عملکرد خود چه برنامه‌هایی را نگه دارید و کدام‌یک را پاک کنید.
گرچه برخی از برنامه‌های پیش‌فرض مانند Xbox و Weather، برای دسته‌ای از افراد مفید هستند؛ اما درصد بالایی از کاربران به آن احتیاجی ندارند! یا بازی‌هایی مانند Candy Crush Saga، حقیقتا زباله‌هایی هستند که باید آنها را حذف کنید. برای حذف این برنامه‌های غیرکاربردی و آزاردهنده، کافی‌است به بخش Storage تنظیمات بروید تا بتوانید از آن بخش هرچیزی را که دوست دارید حذف کنید.
سخن پایانی: اجازه دهید سیستم شما نفس بکشد!
برنامه‌ها و فایل‌هایی که در بالا نام برده شد؛ غیر ضروری و بی‌کاربرد هستند. بنابراین دلیلی ندارد که آن را روی سیستم خود داشته باشید و ویندوز را به زحمت اندازید. بدون ناراحتی میتوانید مواردی که بیان شد را حذف کنید و اگر احساس کردید به هر یک نیاز دارید میتوانید به سادگی دوباره آن را نصب کنید و اصلا کار دشواری نخواهد بود. اما هنگام نصب دوباره اطمینان حاصل کنید که همراه آن برنامه مقدار زیادی فایل و برنامه بی‌کاربرد دیگری نصب نکنید!
ایده خوبی است که به طور منظم سیستم خود را تمیز کنید تا برنامه‌های قدیمی یا ناخواسته ویندوز رانیز حذف کنید. برخی ممکن است “برنامه‌های مخرب” باشند که خطر امنیتی ایجاد می کنند.
