ux چیست ؟ فاکتورهای مهم در ux شامل چه مواردی میشود؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا با هم به پاسخ این سوالات بپردازیم. Ux ، یا تجربه کاربری به حس نهایی کاربر در نتیجه استفاده از محصول گفته میشود. فرقی نمیکند که محصول یاد شده یک شی فیزیکی مثل خودکار است یا یک محصول الکترونیکی مثل وب سایت و اپلیکیشن. در هر صورت کاربر، در پایان فرآیند استفاده حس های متفاوتی را تجربه خواهد کرد.
از سال ها پیش پرداختن به این مسئله نقش مهمی در موفقیت و یا عدم موفقیت یک کسب و کار ایفا میکرد. اما عنوان UX از سال ۱۹۹۰ و توسط دونالد نورمن مطرح گردید. نادیده گرفتن UX امروزه غیر ممکن است، چرا که تقریبا در هر زمینه ای رقابت بسیار تنگاتنگی وجود دارد؛ به همین دلیل کوتاهی در این مسئله به معنای عقب ماندن در بازار رقابت است.
حال ممکن است این سوال برای شما به وجود بیاید که چه مواردی در تعیین تجربه کاربری مثبت نقش دارند. تحقیقات بسیار زیادی در این زمینه انجام شده است و نهایتا هفت مورد را به عنوان فاکتورهای تاثیرگذار و مهم در UX عنوان کرده اند.
سودمندی (Useful) در ux چیست ؟
همانطور که از این عنوان مشخص است محصول شما باید مفید باشد. یعنی در نبود آن نیازی وجود داشته باشد که کاربر یا در رفع آن ناتوان است و یا به سختی امکان رفع کردن آن را دارد. مفید بودن بدیهی ترین شرط تاثیرگذاری روی افراد است. چرا که اساسا وجود و فروش محصول غیر مفید از هر نوعی که باشد با اشکال مواجه است.
اصل سودمندی کمک میکند تا کاربران به هدف نهایی خود رسیده یا به آن نزدیک تر شوند. توجه داشته باشید که میتوان سودمندی را یک اصل نسبی دانست. به این معنا که ممکن است محصول برای یک نفر مفید و برای فرد دیگری غیر مفید باشد. مسلما همیشه افرادی وجود دارند که نتیجه فعالیت های شما را سودمند نمیدانند.
با این حال ملاک شما برای بررسی سودمندی یا عدم سودمندی یک محصول باید اکثریت کاربران باشند نه همه آن ها. در صورتی که بخواهیم از منظر اقتصادی به این بخش بنگریم باید گفت تعداد کاربران برای رسیدن به سوددهی کافی باشد. اگر این اصل زیر سوال رفته است، باید در تولید محصول تجدید نظر کنید.
قابل استفاده بودن (Usable)
معنای قابل استفاده بودن در ux چیست؟ قابل استفاده بودن چه تفاوتی با مفید بودن دارد؟ قابل استفاده بودن به هیچ عنوان نباید با مفید بودن اشتباه گرفته شود. یک محصول را زمانی قابل استفاده میدانند که علاوه بر سودمندی، کارآمد و جذاب نیز باشد. البته نباید سادگی استفاده از آن را فراموش کرد. در حقیقت علاوه بر حس خوب، کاربر در حین تعامل باید از آن رضایت داشته باشد. تمام ویژگی های محصول باید به گونه ای باشند که کاربر امکان استفاده از آن ها را داشته باشد. محصول نباید ویژگی داشته باشد که برای کاربر قابل استفاده نیست.
مفید بودن زمانی نقش خود را مشخص خواهد کرد که با سایر فاکتورهای تجربه کاربری همراه شود. اگر محصول تولید شده در نتیجه تلاش های شما مفید نباشد، باقی فاکتورها را نیز زیر سوال خواهد برد. یکی از مثال هایی که در این باره میتوان به آن اشاره کرد طراحی لینک ها و دکمه ها در یک وبسایت به صورتی است که کاربر ناخواسته برروی جایی اشتباه کلیک کند.
این طراحی هنگام بستن پیام های تبلیغاتی مشاهده میشود. به نحوی که کاربر به دلیل کوچک بودن دکمه ضربدر اشتباها روی تبلیغ کلیک میکند. اگرچه ممکن است این کار از منظر درآمدی و بازاریابی به صرفه باشد اما بهتر است از انجام ان خودداری نمایید. چرا که تاثیر منفی در تجربه کاربری خواهد داشت. محصول تولید شده و یا خدمتی که ارائه میشود نباید تنها گروهی از کاربران را در نظر داشته باشد، بلکه باید به همه آن ها توجه کند تا در نهایت نتیجه ارائه شده برای همه قابل استفاده باشد.
معتبر بودن (credible) در ux چیست ؟
معتبر بودن اصل پیچیده ای ندارد. مشتریان و کاربران باید چیزهایی را که شما به آنها میگویید باور کنند. هر چند این تعریف ساده به نظر میرسد دستیابی به آن ساده نیست. چرا که پیش نیاز آن ساخت بنایی محکم از اعتماد و صداقت است. در نتیجه پرداختن به این مسئله اعتبار نام و برند شما میتواند درآمد فوق العاده ای به همراه داشته باشد.
ارزشمندی (valuable)
ارزشمندی در ux چیست ؟ محصولی که به دست شما تولید میشود باید مفید و معتبر باشد. در نتیجه این دو عامل محصول نهایی برای کاربر ارزشمند خواهد بود. به این معنا که هزینه کردن برای آن را منطقی میداند. توجه داشته باشید که این هزینه صرفا همیشه جنبه مالی ندارد، گاه هزینه ای که کاربر در ازای دریافت محصول و یا خدمات شما میپردازد زمان و انرژی اوست.
فایده ارزشمندی در ux چیست ؟ هدف هر کسب و کاری در نهایت رسیدن به سود است. در صورتی که محصول برای کاربر valuable باشد، سبب ایجاد ارزشمندی (یا همان سود) برای ارائه دهنده خواهد بود. منظور از ایجاد ارزش در ux چیست ؟ در صورتی که حس میکنید محصول ارزشمندی کافی را ندارد و یا در رقابت با سایرین امکان کسب موفقیت را ندارد باید به دنبال ایجاد ارزشمندی باشید.
به عنوان مثال: ارائه توضیحات کامل و کاربردی در رابطه با محصول در سایت یکی از مواردی است که سبب ارزشمندی میشود. البته این توضیحات باید نسبت به رقبا کامل تر و کاربردی تر باشد. یکی دیگر از راه های ایجاد ارزش، نشان دادن دانش و تخصص در حوزه فعالیتی تان است.
به عنوان مثال: ایجاد یک وبلاگ کامل به همراه اطلاعات مفید، میتواند موثر باشد. این مسئله سبب میشود تا کاربر در نتیجه خرید و یا استفاده از محصولات شما احساس اطمینان و اعتماد داشته باشد. ایجاد کانال ارتباطی دو طرفه برای شنیدن حرف های مشتریان و مواردی از این دست به کاربر احساس ارزشمندی میدهد. توجه داشته باشید که تنها ایجاد کانال ارتباطی کافی نیست. بلکه باید به بازخوردهای کاربران هم توجه نمایید.
دسترس پذیر یا قابل دسترسی بودن (Accessible) در ux چیست ؟
در این بخش از مقاله ux چیست لازم است به دسترس پذیری یا accessible بودن اشاره نماییم. دسترس پذیری به این معناست که کاربران با هر سطح توانایی در ارائه خدمات یا محصولات، در نظر گرفته شوند. ساده ترین مثالی که در این باره میتوان زد فروشگاه ها و پاساژ هایی هستند که برای معلولان جسمی حرکتی به جای پله، رمپ در نظر گرفته اند این مسئله سبب گسترش دامنه مشتریان خواهد شد. قابلیت دسترسی در موارد متعددی قابل اجراست.
به عنوان مثال باید کلید های لوازم خانگی به گونه ای طراحی شوند که افراد با هر سطح سواد و حتی بدون سواد امکان استفاده از آن را داشته باشند.
مطلوب بودن (Desirable) در ux چیست ؟
تاثیر مطلوب بودن در ux چیست ؟ برای بررسی مطلوب بودن یک محصول باید ابتدا میزان تقاضای آن مورد بررسی قرار گیرد. برخلاف بقیه فاکتورها مطلوبیت یک محصول تا حد زیادی به سلیقه شخصی کاربران وابسته است. به عنوان مثال ممکن است برای عده ای محصول ارزان مطلوب باشد در حالی که برخی دوست دارند از محصولات مارک دار و گران استفاده کنند. مطلوبیت سبب میشود تا کاربران بیش از پیش درگیر محصول شما شوند.
قابل یافتن (Findable) در ux چیست ؟
هفتمین و مهمترین بخش از تجربه کاربری findable بودن است. کاربر باید بتواند به سادگی محصول و یا خدمت مورد نظرش را در وب سایت شما بیابد. لازم است امکاناتی همچون جستجو و شخصی سازی محصولات مطابق با سلیقه کاربر در سایت وجود داشته باشد. در غیر این صورت کاربر محصول مورد نظر خود را نمی یابد و این مسئله سبب کاهش سود شما و ناامیدی مشتریان خواهد شد.
قابل یافتن بودن یک محصول از این جهت اهمیت دارد که حسن ختامی برای تمام فاکتورهای قبلی است. محصول مفید، قابل استفاده و مطلوب در حالی که به کاربر ارائه نشود و فرد در یافتن و پیدا کردن آن موفق عمل نکند بی فایده است، و نتیجه تمام زحمات قبلی را بر باد خواهد داد.
موجود بودن در ux چیست ؟
موجود بودن صرفا به این معنا نیست که امکانات خاصی وجود داشته یا نداشته باشد. بلکه به این معناست که امکان فراهم شده برای کاربران قابل دسترسی باشد. گاه با مرتب سازی و ایجاد منو برای محصولات این موجود بودن به وقوع میپیوندد. کاربران ترجیح میدهند که محتوا و یا محصول مورد نظرشان را با چند کلیک بیابند. هرچه در این زمینه موفق تر عمل نمایید، تجربه کاربری بهتر خواهد بود.
