تا حالا شده به استفاده از سیستم‌عامل‌هایی غیر از ویندوز و مک فکر کنید؟ با توجه به اینکه این دو سیستم‌عامل بسیار محبوب و پرکاربرد هستند، شاید تصور دنیای بدون آن‌ها غیر ممکن به‌نظر بیاید؛ اما این طور نیست! یکی دیگر از سیستم‌عامل‌هایی که شاید کمتر شناخته شده باشد، لینوکس است. یک سیستم عامل (OS) همه‌فن‌حریف که توزیع‌های مختلفی دارد و اوبونتو (Ubuntu) هم یکی از توزیعات آن است.
موضوع این مقاله آموزش لینوکس اوبونتو است؛ می‌خواهیم از قابلیت‌ها و مزایای آن بگوییم و با معایبش آشنا شویم. اگر قصد مهاجرت به لینوکس را دارید، پس از خواندن این مقاله دست خیلی بازتری برای تصمیم‌گیری خواهید داشت.
قبل از اینکه به اوبونتو بپردازیم، بهتر است برای درک بهتر مقاله با مفهوم سیستم عامل و لینوکس آشنا شوید.
سیستم عامل چیست؟
سیستم عامل یا OS یک بخش نرم‌افزاری در سیستم است که وظیفۀ آن مدیریت سخت‌فزارها، نرم‌افزارها و منابع سیستم است. به علاوه، سیستم عامل یک رابط کاربری هم به سیستم اضافه می‌کند تا کاربران به راحتی بتوانند با بخش‌های مورد نیازشان تعامل کنند.
لینوکس چیست؟
Linux هم مانند مک و ویندوز یک سیستم عامل است. منتها فرقی که دارد این است که لینوکس یک سیستم عامل متن‌باز (Open Source) است. دقت کنید که لینوکس توزیع‌ها یا نسخه‌های مختلف زیادی دارد که هر کدام برای کار خاصی بهینه شده‌اند.
Ubuntu چیست؟
اوبونتو یک توزیع رایگان و متن‌باز است که میلیون‌ها کاربر از آن استفاده می‌کنند. منظور از متن‌بازبودن این توزیع مبتنی بر لینوکس این است که کاربران می‌توانند کد آن را ویرایش کنند، هر تعداد نسخه از آن را که خواستند نصب کنند و برنامه را به‌دلخواه خود توزیع کنند.
ویندوز و مک با آن عظمت‌شان فاقد چنین قابلیتی هستند!
علاوه بر این، کاربران برای دانلود و نصب اوبونتو مجبور به پرداخت هزینه نیستند و به‌صورت رایگان می‌توانند از قابلیت‌های آن بهره ببرند.
اگر این سوال برای شما هم پیش آمده است که چرا این توزیع رایگان است، باید خدمت‌تان عرض کنیم که ویندوز و مک از فروش این سیستم‌عامل‌ها سود می‌برند؛ اما هدف اولیه اوبونتو (در دید کلی لینوکس) آوردن روح انسانیت به دنیای رایانه‌هاست و طرفداران آن عقیده دارند که این نرم‌افزار، صرف نظر از سطح درآمد، توانایی یا زبان، باید به‌رایگان در دسترس همه افراد باشد.
سیستم عامل Ubuntu چه قابلیت‌هایی دارد؟
چیزهایی که در ادامه می‌خوانید، عموماً نیازهای اولیه هر فردی در استفاده از هر سیستم‌عاملی است؛ اما ما به آن‌ها اشاره می‌کنیم، چراکه وقتی صحبت از لینوکس در میان باشد، یعنی نبود بسیاری از سرویس‌های رایجی که در روزمره‌مان از آن‌ها استفاده می‌کنیم. مثلاً Photoshop یا کلاً هر نرم‌افزاری از ادوبی روی هیچکدام از توزیع‌های لینوکس قرار ندارد. البته کار نشد ندارد و می‌توان با استفاده از ماشین مجازی ادوبی را روی لینوکس نصب کرد.
به هر حال، چیزی که در ادامه خواهید خواند، قابلیت‌هایی هستند که با استفاده از اوبونتو از آن‌ها بهره خواهید برد:
نرم‌افزار آفیس
Microsoft Office از آن دسته نرم‌افزارهایی هستند که در لینوکس اجرا نمی‌شوند؛ اما در توزیع اوبونتو، نرم‌افزارهایی تحت عنوان LibreOffice وجود دارند که دقیقاً مشابه همان آفیس عمل می‌کنند؛ بنابراین، اگر به هر شکلی کارتان گیر نرم‌افزارهایی مثل ورد، پاورپوینت، اکسل و … است، جایی برای نگرانی نیست. بدون مشکل می‌توانید از اوبونتو استفاده کنید و لذت ببرید.
ایمیل
Thunderbird که برنامه معروف موزیلا برای ایمیل است، در اوبونتو در دسترس است و کاربران این توزیع در دسکتاپ‌های خود می‌توانند به ایمیل‌های‌شان دسترسی داشته باشند.
مرورگر
یکی از اصلی‌ترین لازمه‌های موردانتظار هر سیستم‌عاملی، مرورگر است. امنیت از مهم‌ترین خصوصیات اوبونتو است. درست مثل مرورگر Firefox. خوشبختانه چندوقتی است که اوبونتو از کروم و سایر مرورگرهای رایج در بازار هم پشتیبانی می‌کند.
تصاویر
مسلماً نمی‌توان سیستم‌عاملی را بدون قابلیت پخش تصویر و عکس تصور کرد. اوبونتو هم کلی برنامه رایگان دارد که از طریق آن‌ها می‌توانید عکس‌های‌تان را تماشا و ویرایش کنید.
فیلم
خیلی‌ها هستند که تنها استفاده‌شان از کامپیوتر دیدن فیلم است! بعید است که شما جزو این دسته باشید؛ چراکه اگر فقط چنین انتظاری از سیستم‌تان دارید، نیازی به لینوکس و علی‌الخصوص اوبونتو هم نخواهید داشت. با این حال، این به آن معنا نیست که امکان دیدن فیلم در Ubunto وجود نداشته باشد!
کاربران می‌توانند فیلم‌های HD را در مرورگرهای خود یا با Movie Player, VLC, OpenShot پیش‌فرض تماشاکنند. همچنین، امکان ویرایش فیلم با استفاده از برنامه‌هایی مثل Shotcut و kdenlive هم وجود دارد.
بازی
اوبونتو مخصوص گیمینگ نیست! اما از برخی بازی‌ها پشتیبانی می‌کند. از Dota 2 گرفته تا BioShock. بازی‌های مختلف در ژانرهای گوناگون که می‌توانند ساعت‌ها هرکس را سرگرم کنند.
دنیای کاملی از انواع برنامه‌ها
همانطور که دانلود اوبونتو رایگان است، هزاران برنامه هم در آن موجود است که تنها با چند کلیک و بدون پرداخت کوچک‌ترین هزینه‌ای می‌توانید آن‌ها را دانلود کنید.
این‌ها قابلیت‌هایی بودند که می‌توان از اوبونتو انتظار داشت. بیایید با نکات مثبت این توزیع از لینوکس هم آشنا شویم.
مزایای ubuntu چیست؟
همانطور که بالاتر هم گفتیم، ubuntu که یک سیستم‌عامل رایگان و متن‌باز است. این توزیع برای استفاده در محیط دسکتاپ و سرور ساخته شده است و روی رایانه‌های شخصی، پلتفرم‌های سرور، سرویس‌های ابری و اینترنت اشیا قابل استفاده است. از جمله مهم‌ترین مزایای اوبونتو، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- مناسب برای محاسبات شخصی و سازمانی
یکی از مهم‌ترین مزایای اوبونتو، رایگان و متن‌باز بودن آن است و افراد و سازمان‌ها می‌توانند بدون نیاز به پرداخت هزینه مجوز، از آن در دستگاه‌های خود استفاده کنند. توجه داشته باشید که در کشورهای دیگر، اگر بدون خرید لایسنس قانونی از ویندوز و مک استفاده کنید، جریمه‌های سنگینی برای‌تان می‌برند. به همین خاطر اوبونتو گزینه بسیار مناسبی برای آن‌هایی است که دوست ندارند هزینه کنند.
۲- سازگاری با طیف گسترده‌ای از دستگاه‌ها یا پلتفرم‌های محاسباتی
این توزیع را می‌توان در انواع دستگاه‌ها از جمله کامپیوترها و لپ‌تاپ‌های ویندوز و مک نصب کرد. همچنین، اوبونتو در سرورهای شبکه، دستگاه‌ها و ربات‌های اینترنت اشیاء و در محیط‌های رایانه‌ای شبیه‌سازی‌شده یا مجازی هم قابل اجرا است.
۳- رقیبی شایسته برای ویندوز و مک
وقتی قرار به مقایسه توانایی‌ها و قابلیت‌ها باشد، باید لینوکس و مشخصاً توزیع اوبونتو را با رقبایش یعنی ویندوز و مک مقایسه کرد. نتیجه این قیاس نشان می‌دهد که اوبونتو چیزی کم ندارد. با توجه به اینکه بسیاری از برنامه‌ها و نرم‌افزارها مانند گوگل کروم، اوپرا، اسپاتیفای و … در این توزیع قابل استفاده هستند، می‌توان گفت Ubunto رقیبی قدرتمند و سرسخت برای دو غول دیگر است.
۴- کاربرپسند بودن و سهولت استفاده
کار با این توزیع به‌اندازه‌ای آسان است که حتی افرادی که دانشی ابتدایی از کامپیوتر دارند، می‌توانند آن را روی کامپیوترشان نصب و از آن استفاده کنند. اوبونتو نسبت به ویندوز و مک بسیار کاربرپسندتر است و این یکی از مزایای این توزیع است. از جمله امکاناتی که در اختیار کاربران اوبونتو قرار دارد، امکان شخصی‌سازی کامل محیط دسکتاپ است. خصوصیتی که در ویندوز و مک بسیار محدودتر است.
۵- عدم نیاز به سخت‌افزار قدرتمند
اوبونتو در سیستمی با پردازنده ۷۰۰ مگاهرتز، ۵۱۲ مگابایت فضای ذخیره‌سازی و ۵ گیگابایت رم، به‌آسانی قابل نصب و استفاده است. همچنین، جالب است بدانید که این توزیع را می‌توان به‌صورت مستقیم از ابزارهای ذخیره‌سازی خارجی مانند USB و DVD اجرا کرد.
۶- پشتیبانی مداوم توسعه‌دهندگان
شاید فکر کنید چون سازمانی پشت اوبونتو وجود ندارد (چراکه متن‌باز است)، در نتیجه توسعه و پشتیبانی هم وجود ندارد. خب اشتباه می‌کنید! انجمنی فعال از کاربران وجود دارد که می‌توانند در رفع نواقص و اشکالات پیش‌آمده یکدیگر را یاری برسانند. تیم توسعه‌دهنده هم پشتیبانی طولانی‌مدتی به کاربران‌شان ارائه می‌کنند.
۷- امنیت بالا
از قدیم می‌گفتند ویروس‌ها را همان کمپانی‌های ساخت آنتی‌ویروس‌ها می‌سازند تا میلیون‌ها دلار سود کنند. کاری نداریم که این موضوع چقدر حقیقت دارد. درمورد اوبونتو، آنتی‌ویروسی در کار نیست! با این وجود، این توزیع امنیت بالایی را در اختیار کاربرانش قرار می‌دهد.
۸- برخورداری از مخزن نرم‌افزار
نصب تعداد زیادی نرم‌افزار از مخازن اوبونتو با چند کلیک، مزایای زیادی را به همراه دارد. علاوه بر اینکه این نرم‌افزارها رایگان و امن‌اتر از بسته‌های exe هستند، نصب برنامه‌ها از یک مکان متمرکز به‌مراتب راحت‌تر است.
اما اوبونتو بی‌عیب هم نیست!
اوبونتو چه معایبی دارد؟
هر چیزی در این کره خاکی در کنار مزایا و جذابیت‌های خود معایبی هم دارد؛ اوبونتو نیز از این قاعده مستثنی نیست و در کنار مزیت‌های بسیار خوب خود، نواقصی هم دارد. در ادامه بعضی از مهم‌ترین معایب این توزیع ارائه شده است:
با وجود اینکه این توزیع برنامه‌های بسیاری دارد، باز هم تعداد آن‌ها به برنامه‌های موجود در ویندوز و مک نمی‌رسد! همین محدودیت منجر به کاهش حیطه عملکردی آن می‌شود.
این توزیع اصلاً گزینه مناسبی برای گیمرها نیست. اگر گیمر هستید و دوست دارید که در هنگام بازی‌کردن کیفیت بسیار بالایی را شاهد باشید، ویندوز در مقایسه با مک و اوبونتو گزینه مناسب‌تری است.
در برخی موارد، مشکلات عدم سازگاری نرم‌افزار و سخت‌افزار مشاهده شده است.
بعضی از کاربران باتجربه عقیده دارند که اوبونتو بهترین توزیع لینکوس نیست و گزینه‌های بهتر دیگری هم وجود دارند.
متن‌باز بودن این توزیع موجب شده است که تجاری‌سازی آن مشکلاتی را ایجاد کند.
تقریباً راجع‌به همه‌چیز این توزیع معروف از لینوکس صحبت کردیم. اگر قصد دانلود اوبونتو را دارید، توصیه می‌کنیم سراغ سایت اصلی Ubunto بروید تا از آخرین ورژن موجود بهره ببرید.
در نهایت …
اگر از ویندوز و مک به هر دلیلی خسته شده‌اید، احتمالاً لینوکس تنها گزینه‌ای است که برای‌تان باقی مانده باشد. برای شروع کار با لینوکس، بهتر است Ubuntu استفاده کنید. اوبونتو یکی از قدرتمندترین توزیع های لینوکس است و رابط کاربری بسیار خوبی دارد.
