ربات‌های مجازی ساز (Virtual Assistant) شامل نرم‌افزارهایی هستند که با استفاده از هوش مصنوعی و پردازش زبان طبیعی، با انسان‌ها به صورت مستقیم در ارتباط هستند و به آنها کمک می‌کنند. این ربات‌ها می‌توانند با استفاده از الگوریتم‌های پردازش زبان طبیعی متن، صدا و یا تصویر، به سوالات کاربران پاسخ دهند، درخواست‌های آنها را انجام دهند و همچنین با آنها در ارتباط باشند.
ربات‌های مجازی ساز در حال حاضر در بسیاری از برنامه‌های کاربردی، وب‌سایت‌ها، سامانه‌های پشتیبانی مشتریان و بسیاری دیگر از کاربردها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
برای کار کردن با ربات‌های مجازی ساز، کاربران می‌توانند با استفاده از نرم‌افزارهای پیام‌رسانی مانند Telegram، Facebook Messenger، Slack و … با آنها در ارتباط باشند. همچنین، برخی از ربات‌های مجازی ساز قابلیت اتصال به سیستم‌های دیگر را نیز دارا هستند. و می‌توانند به عنوان یک رابط کاربری برای سیستم‌های مختلف مانند سامانه‌های پشتیبانی مشتریان و سیستم‌های مدیریت کسب و کارها استفاده شوند.
زبان ها و فریم ورک های مورد استفاده در ربات های مجازی ساز
ربات‌های مجازی ساز از زبان‌ها و فریم‌ورک‌های مختلفی برای توسعه استفاده می‌کنند. برخی از زبان‌های برنامه‌نویسی و فریم‌ورک‌هایی که برای توسعه ربات‌های مجازی ساز استفاده می‌شوند عبارتند از:
Python به عنوان یکی از زبان‌های برنامه‌نویسی محبوبی است که برای توسعه ربات‌های مجازی ساز به کار می‌رود. از جمله کتابخانه‌های معروف Python برای توسعه ربات‌های مجازی ساز می‌توان به NLTK، SpaCy و TensorFlow اشاره کرد.
۲- Java
Java یک زبان برنامه‌نویسی شی‌گرا، انعطاف‌پذیر و قابل اعتماد است که برای توسعه ربات‌های مجازی ساز استفاده می‌شود. برخی از کتابخانه‌های Java برای توسعه ربات‌های مجازی ساز عبارتند از OpenNLP و Stanford CoreNLP.
۳- C#
C# یک زبان برنامه‌نویسی شی‌گرا است که برای توسعه ربات‌های مجازی ساز استفاده می‌شود. برخی از کتابخانه‌های C# برای توسعه ربات‌های مجازی ساز عبارتند از Microsoft Bot Framework و Dialogflow.
JavaScript یک زبان برنامه‌نویسی سمت کاربر است که برای توسعه ربات‌های مجازی ساز در محیط وب استفاده می‌شود. برخی از کتابخانه‌های معروف JavaScript برای توسعه ربات‌های مجازی ساز عبارتند از Botkit و Botpress.
انواع ربات های مجازی ساز
ربات‌های مجازی ساز (Virtual Assistant) مختلفی وجود دارند. برخی از انواع رایج ربات‌های مجازی ساز عبارتند از:
۱- ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر متن
ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر متن (Chatbot)، نرم‌افزارهای هوشمندی هستند که با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی، به کاربران پاسخ می‌دهند و در برخی موارد می‌توانند وظایف مشخصی را برای کاربران انجام دهند. این ربات‌ها به کسب و کارها کمک می‌کنند تا به مشتریان خود خدمات بهتری ارائه دهند و برای آنها تجربه‌ای بهتر را فراهم کنند. استفاده از Chatbotها به کاهش هزینه‌های پشتیبانی و افزایش سرعت پاسخگویی به مشتریان کمک می‌کند. با اینحالت، کاربران می‌توانند به سرعت و با دقت بالا به سوالات کاربران پاسخ دهند و به مرور زمان و با تجربه بیشتر، بهبود یابند. اما باید توجه داشت که ربات‌های مجازی هنوز نسخه‌های کاملی از هوش مصنوعی نیستند و در برخی موارد ممکن است نتوانند به درستی به سوالات کاربران پاسخ دهند. در ضمن، این نوع ربات‌ها با استفاده از الگوریتم‌های پردازش زبان طبیعی، به سوالات کاربران پاسخ می‌دهند.
۲- ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر صدا
ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر صدا (Voice-based Virtual Assistant) نوعی نرم‌افزار هوشمند هستند که به کمک فناوری شناخت گفتار، با کاربران از طریق صحبت مستقیم در دسترس هستند. این ربات‌ها با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی، به کاربران پاسخ می‌دهند و در برخی موارد می‌توانند وظایف مشخصی را برای کاربران انجام دهند.
ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر صدا، به کاربران این امکان را می‌دهند تا بدون نیاز به تایپ کردن، با استفاده از صدای خود با ربات‌ها در تعامل باشند. این روش تعامل با ربات‌ها، مزیت‌هایی مانند سرعت و آسانی را داراست و امکان انجام وظایفی مانند بررسی وضعیت هوا، پخش موسیقی، رزرو بلیط و … را به کاربران می‌دهد.
ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر صدا با استفاده از تکنولوژی شناخت گفتار، به سرعت به سوالات کاربران پاسخ می‌دهند و با بهره‌گیری از یادگیری ماشینی، با گذر زمان بهبود می‌یابند. این نوع ربات‌ها می‌توانند به کسب و کارها در ارائه خدمات بهتر به مشتریان کمک کنند و باعث کاهش هزینه‌های پشتیبانی و افزایش سرعت و دقت پاسخگویی به مشتریان شوند. با این حال، باید توجه داشت که ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر صدا هنوز نسخه‌های کاملی از هوش مصنوعی نیستند و در برخی موارد ممکن است نتوانند به درستی به سوالات کاربران پاسخ دهند.
۳- ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر تصویر
ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر تصویر (Image-based Virtual Assistant) نرم‌افزارهای هوشمندی هستند که با استفاده از تکنولوژی تشخیص تصویر، با کاربران در تعامل هستند. این ربات‌ها با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی، به کاربران پاسخ می‌دهند و در برخی موارد می‌توانند وظایف مشخصی را برای کاربران انجام دهند.
ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر تصویر، امکان تعامل با کاربران را با استفاده از تصاویر فراهم می‌کنند. این ربات‌ها می‌توانند با تشخیص تصاویر مانند نمادها، برچسب‌ها، بارکد و … به کاربران پاسخ دهند و در برخی موارد می‌توانند وظایفی مانند خرید محصول، پرداخت قبض و … را برای کاربران انجام دهند.
ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر تصویر، به کسب و کارها در ارائه خدمات بهتر به مشتریان کمک می‌کند و باعث کاهش هزینه‌های پشتیبانی و افزایش سرعت و دقت پاسخگویی به مشتریان می‌شود. با این حال، باید توجه داشت که ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر تصویر هنوز نسخه‌های کاملی از هوش مصنوعی نیستند و در برخی موارد ممکن است که نتوانند به درستی به تصاویر و سوالات کاربران پاسخ دهند.
۴- ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر تلفن همراه
ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر تلفن همراه (Mobile-based Virtual Assistant) نرم‌افزارهای هوشمندی هستند که از طریق تلفن همراه با کاربران در تعامل هستند. این ربات‌ها با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی، به کاربران پاسخ می‌دهند و در برخی موارد می‌توانند وظایف مشخصی را برای کاربران انجام دهند.
با توجه به گسترش استفاده از تلفن همراه، ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر تلفن همراه، به کاربران این امکان را می‌دهند تا به راحتی و با سرعت بالا با ربات‌ها در تعامل باشند. این ربات‌ها می‌توانند با استفاده از پیامک، تماس تلفنی، چت و … با کاربران در ارتباط باشند و در برخی موارد می‌توانند وظایفی مانند بررسی وضعیت حساب بانکی، رزرو بلیط، خرید محصول و … را برای کاربران انجام دهند.
ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر تلفن همراه، به کاربران این امکان را می‌دهند تا به سرعت و در هر زمانی با ربات‌ها در تعامل باشند و از خدمات آنها بهره‌مند شوند. این نوع ربات‌ها به کسب و کارها در ارائه خدمات بهتر به مشتریان کمک می‌کنند. و باعث کاهش هزینه‌های پشتیبانی و افزایش سرعت و دقت پاسخگویی به مشتریان می‌شود. با این حال، باید توجه داشت که ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر تلفن همراه هنوز نسخه‌های کاملی از هوش مصنوعی نیستند. و در برخی موارد ممکن است نتوانند به درستی به سوالات کاربران پاسخ دهند.
چند نمونه از ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر تلفن همراه
۱- Siri
Siri یک ربات مجازی ساز برای تلفن‌های همراه iPhone و iPad می‌باشد که توسط شرکت اپل توسعه داده شده است. این ربات می‌تواند به سوالات کاربران پاسخ دهد، پیام‌های کاربران را ارسال کند، تنظیمات تلفن همراه را تغییر دهد و کارهای دیگری انجام دهد.
۲- Google Assistant
Google Assistant یک ربات مجازی ساز است که توسط شرکت گوگل توسعه داده شده است و برای تلفن‌های همراه با سیستم عامل اندروید و iOS در دسترس است. این ربات می‌تواند به سوالات کاربران پاسخ دهد، تقویم کاربر را مدیریت کند، پخش موسیقی را کنترل کند و کارهای دیگری انجام دهد.
۳- Cortana
Cortana یک ربات مجازی ساز است که توسط شرکت مایکروسافت توسعه داده شده است و برای تلفن‌های همراه با سیستم عامل اندروید و iOS در دسترس است. این ربات می‌تواند به سوالات کاربران پاسخ دهد، تنظیمات تلفن همراه را تغییر دهد، تقویم کاربر را مدیریت کند و کارهای دیگری انجام دهد.
۴- Amazon Alexa
Amazon Alexa یک ربات مجازی ساز است که توسط شرکت آمازون توسعه داده شده است و برای تلفن‌های همراه با سیستم عامل اندروید و iOS در دسترس است. این ربات می‌تواند به سوالات کاربران پاسخ دهد، تنظیمات تلفن همراه را تغییر دهد، محصولات آمازون را سفارش دهد و کارهای دیگری انجام دهد.
این ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر تلفن همراه، با استفاده از پردازش زبان طبیعی و هوش مصنوعی، به سوالات کاربران پاسخ می‌دهند و به کاربران در انجام کارهای روزمره کمک می‌کنند.
کاربردهای ربات های مجازی ساز
ربات‌های مجازی ساز (Virtual Assistant) می‌توانند به کاربران در انجام کارهای پیچیده کمک کنند، اما این بستگی به قابلیت‌های ربات و همچنین سطح پیچیدگی کاری دارد. به عنوان مثال، برخی از ربات‌های مجازی ساز مبتنی بر تلفن همراه می‌توانند به کاربران در انجام وظایف روزمره کمک کنند، مانند پیدا کردن اطلاعات در مورد آب و هوا، پیدا کردن مسیر در نقشه‌ها، سفارش دادن غذا و بلیط و همچنین پیدا کردن جواب به سوالات عمومی.
ربات‌های مجازی ساز پیشرفته تر، مانند ربات‌های مورد استفاده در صنایع مختلف، می‌توانند در کارهای پیچیده تر نیز مفید باشند. به عنوان مثال، ربات‌های مجازی ساز در حوزه پشتیبانی مشتریان می‌توانند به مشتریان کمک کنند تا مشکلات فنی را حل کنند و درخواست‌های پیچیده‌تری را انجام دهند. همچنین، در حوزه پزشکی، ربات‌های مجازی ساز می‌توانند به پزشکان و بیماران در تشخیص بیماری و معالجه آنها کمک کنند.
بنابراین، عملکرد و کاربرد ربات‌های مجازی ساز (Virtual Assistant) برای کمک به کاربران در انجام کارهای پیچیده، به قابلیت‌های هر ربات و نوع کاری که مورد استفاده قرار می‌گیرد، بستگی دارد.
کاربرد ربات های مجازی ساز در زمینه آموزش
ربات‌های مجازی ساز (Virtual Assistant) می‌توانند در حوزه تحصیلی نیز مفید باشند. در حوزه تحصیلی، ربات‌های مجازی ساز می‌توانند به دانش‌آموزان و دانشجویان در یادگیری و درک مفاهیم کمک کنند. به عنوان مثال:
۱- ربات‌های مجازی ساز آموزشی: این نوع ربات‌ها به کاربران کمک می‌کنند تا مفاهیم درسی را بهتر درک کنند. این ربات‌ها می‌توانند به سوالات کاربران پاسخ دهند، تمرین‌های درسی را ارائه کنند و به کاربران در یادگیری کلمات و اصطلاحات جدید کمک کنند.
۲- ربات‌های مجازی ساز کارآموزی: این نوع ربات‌ها به دانشجویان و دانش‌آموزان کمک می‌کنند تا مهارت‌های عملی مربوط به حوزه تحصیلی خود را بیشتر کنند. به عنوان مثال، ربات‌های مجازی ساز برای دانشجویان علوم کامپیوتر، می‌توانند به آنها در برنامه‌نویسی کمک کنند.
۳- ربات‌های مجازی ساز مشاوره: این نوع ربات‌ها به دانشجویان و دانش‌آموزان کمک می‌کنند تا در انتخاب رشته و یا درس‌های مناسب برای خود کمک کنند. این ربات‌ها می‌توانند به کاربران در انتخاب رشته، برنامه‌های تحصیلی و راهنمایی در مورد شغل‌های مرتبط با رشته تحصیلی کمک کنند.
به طور کلی، ربات‌های مجازی ساز می‌توانند در بسیاری از حوزه‌های تحصیلی، از جمله علوم، فناوری، ریاضیات، زبان‌ها و غیره مفید باشند.
مقایسه ربات‌های مجازی ساز و معلمان انسانی در حوزه آموزش
ربات‌های مجازی ساز نمی‌توانند بهتر از معلمان عمل کنند، زیرا یکی از ویژگی‌های اساسی معلمان، ارتباط انسانی و قابلیت تعامل با دانش‌آموزان است که ربات‌های مجازی ساز نمی‌توانند به این صورت تعامل کنند.
معلمان قادرند به دانشجویان و دانش‌آموزان کمک کنند تا مفاهیم درسی را بهتر درک کنند و به علاوه، با دانشجویان و دانش‌آموزان برای حل مسائل و ارائه پاسخ به سوالاتشان تعامل دارند. این ارتباطات انسانی، علاوه بر انتقال مفاهیم درسی، می‌تواند به دانشجویان و دانش‌آموزان در یادگیری مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی کمک کند که در زندگی شخصی و حرفه‌ای آنها بسیار مهم خواهد بود.
با این حال، ربات‌های مجازی ساز نیز می‌توانند به عنوان یک ابزار کمکی در حوزه تحصیلی مفید باشند، زیرا می‌توانند به دانشجویان و دانش‌آموزان در یادگیری مفاهیم درسی کمک کنند و به علاوه، می‌توانند کاری را که معلمان نمی‌توانند به صورت فردی انجام دهند، مانند پاسخگویی به سوالات بزرگترین تعداد دانشجویان و دانش‌آموزان در زمان کوتاه، به عهده بگیرند. بنابراین، ربات‌های مجازی ساز می‌توانند به عنوان یک ابزار کمکی برای معلمان و دانش‌آموزان مفید باشند، اما نمی‌توانند جایگزین معلمان در کلاس درس شوند.
