پروکسی(proxy) چیست و چه کاربری دارد؟

اگر اهل استفاده از فضای مجازی باشید یا بیش از حد معمول در اینترنت کنجکاوی کنید، حتمی با نام پروکسی برخورد کرده‌اید. پروکسی چیست و چه کاربردی دارد؟ این اولین پرسشی است که در ذهن مطرح می‌شود. در ادامه قصد داریم به این پرسش‌ها پاسخ دهیم.

پروکسی چیست؟

پروکسی یک سرویس میانجی است که بین کامپیوتر شما و سرورهای اینترنتی قرار می گیرد. هنگامی که از پروکسی استفاده می کنید، درخواست های شما ابتدا به سرور پروکسی ارسال می شود و سپس از آنجا به مقصد نهایی هدایت می شود.

پروکسی ها می توانند برای چندین هدف مورد استفاده قرار گیرند:

1. افزایش امنیت و حریم خصوصی: پروکسی می تواند آدرس IP واقعی شما را پنهان کند و جلوی ردیابی فعالیت های آنلاین شما را بگیرد.
2. دور زدن محدودیت های جغرافیایی: با استفاده از پروکسی، می توانید به محتوایی که در کشور شما محدود شده است دسترسی پیدا کنید.
3. کنترل و فیلتر محتوا: سازمان ها می توانند از پروکسی برای کنترل و فیلتر دسترسی کارمندان به وب سایت های خاص استفاده کنند.
4. اشتراک گذاری اینترنت: پروکسی ها امکان اتصال چندین کاربر را از طریق یک نقطه اتصال به اینترنت فراهم می کنند.
5. کَش کردن: پروکسی می تواند صفحات وب را در حافظه کَش کند تا سرعت لود شدن آنها برای کاربران بعدی افزایش یابد.

پروکسی ها می توانند محلی یا از راه دور باشند و بسته به نیاز، رایگان یا پولی در دسترس هستند.

پروکسی سرور چیست؟

پروکسی سرور درواقع همان پل یا دروازه بین شما و صفحه وب است، که می‌تواند از اطلاعات کاربرانی که از صفحه وب بازدید می‌کنند یا از کاربری که از چندین صفحه وب بازدید می‌کند، در مقابل مهاجمان محافظت کند؛ بنابراین پروکسی سرور یکی از بهترین امکانات برای جلوگیری از ورود مهاجمان به یک شبکه است. هر پروکسی سرور، آی‌پی مخصوص به خود را دارد و با آن آی‌پی اتصال بین کاربر و وب را برقرار می‌کند.

کاربرد پروکسی چیست؟

کاربران به طور معمول از پروکسی برای ورود به اپلیکیشن‌ها یا وب‌سایت‌هایی که فیلتر هستند استفاده می‌کنند که این امکان با توجه به قابلیت تغییر آی‌پی در پروکسی‌ها فراهم می‌شود. تغییر آی‌پی یکی از کاربرد‌های پروکسی است اما اصلی‌ترین کاربرد پروکسی‌ها شناسایی آی‌پی کاربر هنگام ورود به وب یا اپلیکیشن و کنترل و نظارت بر پایه آی‌پی شما است. چنین قابلیتی از ورود خروج اطلات خطرناک به وب‌ها جلوگیری می‌کند.

انواع پروکسی ؟

پروکسی‌ها انواع متعددی دارند و با توجه به موارد مختلف نظیر روش استفاده، کاربرد و… در دسته‌های متفاوتی قرار می‌گیرند. در ادامه برای آشنایی بیشتر با انواع پروکسی، با مقاله همراه باشید.

انواع پروکسی از لحاظ روش استفاده

پروکسی‌ها با توجه به روش استفاده، به دو دسته کلی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری تقسیم می‌شوند. در ادامه به توضیح درباره آن‌ها می‌پردازیم.

پروکسی سخت‌افزاری یا فیزیکی

این نوع پروکسی با کمک سرور یا روتر فیزیکی متصل می‌شود که بیشتر در کسب‌کار‌های بزرگ و شرکت‌ها استفاده می‌شود و نقش یک لایه امنیتی را دارد.

پروکسی نرم‌افزاری

پروکسی‌های نرم‌افزاری که احتمالا با آن آشنایی دارید به طور ساده‌تری در اختیار کاربران قرار می‌گیرند. پروکسی‌های نرم‌افزاری در اپلیکیشن‌هایی که اجازه دسترسی به آن را می‌دهد، با آی‌پی‌های خاصی در دسترس هستند. پروکسی‌های نرم‌افزاری گاه به صورت رایگان در دسترس عموم قرار می‌گیرد و گاهی برای تهیه آن نیاز به هزینه اشتراک است. اما کمپانی‌های بزرگ و مشاغل حساس معمولا از انواع پروکسی رایگان استفاده نمی‌کنند! زیرا همانطور که پیشتر توضیح داده شد، میزبان به دیتای ورودی و خروجی پروکسی دسترسی دارد بنابراین، امنیت کافی را تامین نمی‌کند.

انواع پروکسی از لحاظ کاربرد

پروکسی‌ها از با توجه به کاربرد‌هایشان انواع مختلفی دارند که به طور کلی در دوازده گروه پروکسی شفاف، پروکسی ناشناس و پروکسی ناشناس قوی و… قرار می‌گیرند. که در ادامه هر کدام را به تفکیک توضیح داده‌ایم.

پروکسی شفاف (Transparent Proxy)

این نوع پروکسی درواقع هیچگونه سپر امنیتی برای شما ایجاد نمی‌کنند! همچنین پروکسی شفاف از آی‌پی حقیقی شما استفاده می‌کند و آن را تغییر نمی‌دهد. پروکسی شفاف بیشتر در مراکزی که امنیت اهمیت زیادی ندارد و فقط قصد استفاده از کاربرد‌های دیگر پروکسی را دارند، استفاده می‌شود. در مراکزی چون مدارس، ادارات و برخی شرکت‌های کوچک.

پروکسی ناشناس (Anonymous Proxy)

مهم‌ترین کاربرد پروکسی ناشناس پنهان کردن آی‌پی اصلی شما از وب‌هایی است که استفاده می‌کنید! وب‌سایت‌ها از این پروکسی‌ها آی‌پی‌های ساختگی را دریافت می‌کنند. البته هنگام استفاده از پروکسی، برای وب‌سایت‌ها مشخص می‌شود که از پروکسی استفاده می‌کنید و برخی سایت‌ها اجازه دسترسی به کاربران متصل به پروکسی را نمی‌دهند!

پروکسی فوق ناشناس یا ناشناس قوی (High Anonymity)

این نوع از پروکسی‌ها درواقع نمونه‌های قدرتمند‌تر از پروکسی‌های ناشناس هستند. تفاوت اصلی این پروکسی این است که علاوه بر تغییر آی‌پی شما، صفحات وب متوجه استفاده شما از پروکسی نمی‌شود و آی‌پی جعلی را به عنوان آی‌پی اصلی شما شناسایی می‌کند. اما این به خاطر آپدیت‌ها و تغییرات متععدی است که سرور ارائه دهنده بر پروکسی اعمال می‌کند تا ردی از خود به جا نگذارد! البته باید توجه کنید که هیچ چیز قطعی در این حوزه وجود ندارد بنابراین تقریبا و معمولا آی‌پی شما هنگام استفاده از پروکسی ناشناس قوی شناسایی نمی‌شود.

پروکسی فوروارد (forward proxy)

این نوع پروکسی اطلاعات دریافتی را برای گروه‌های داخل شبکه ارسال می‌کند. این پروکسی درخواست کاربر را برای میزبان ارسال می‌کند و کار شبکه را ساده‌تر می‌کند؛ بنابراین پروکسی فوروارد برای نتورک‌های دارای یک ورودی امنیت خوبی را تامین می‌کند.

پروکسی تحریف کننده (Distorting Proxy)

این نوع پروکسی با تحریف آی‌پی کاربر استفاده کننده و ارائه دادن آی‌پی نامهنر و غیر حقیقی وارد صفحات وب می‌شود. کاربرانی که قصد پنهان کردن برخی اطلاعات خود از وب‌ها را دارند، از پروکسی تحریف کننده استقاده می‌کنند. اما نکته مهم این‌جاست که برخی وب‌ها با قابلیت تشخیص چنین پروکسی‌هایی را دارند.

پروکسی مرکز داده (Data Center Proxy)

این پروکسی از طریق یک دیتا سنتر و توسط شرکتی به کاربر ارائه داده می‌شود و به ارائه دهندگان اینترنت وابسته نیستند. از مزایای پروکسی مرکز داده، می‌توان به سرعت بالا در جمع‌آدری داده و قیمت ارزان اشاره کرد. باید توجه داشته باشید، همانطور که پیش‌تر گفته شد نباید انتظار بالای امنیت و پنهان ماندن آی‌پی را از سرور‌های ارزان داشت.

پروکسی مسکونی (Residential Proxy)

همانطور که از نام این پروکسی پیداست، از آی‌پی سرور‌های فیزیکی استفاده می‌کنند بنابراین امنیت بهتری را تامین می‌کنند در مقابل باید هزینه بیشتری برای تهیه آن پرداخت کنید. همچنین پروکسی مسکونی بیشتر برای کوکی سایت‌ها، مسدود کردن آگهی‌های مشکوک و تبلیغات مناسب هستند.

پروکسی عمومی (Public Proxy)

این نوع از پروکسی‌ها به افراد زیادی خدمات ارائه می‌دهند و رایگان هستند. پروکسی عمومی نیز می‌تواند آی‌پی را تغییر دهد اما نباید از آن انتظار سرعت و امنیت بالا داشت!

پروکسی اشتراکی (Shared Proxy)

این نوع پروکسی به تعدادی کاربر خدمات ارائه می‌دهند و این به ارزان بودنشان کمک می‌کند. همانطور که مشخص است سرور ارزان با چندین کاربر کیفیت بالایی نخواد داشت!

SSL Proxy

SSL proxy مخففsecure sockets layer است. این پروکسی هنگامی که کاربر و سرور هر دو از داده رمزگذاری شده استفاده می‌کنند کاربرد دارد. همچنین این پروکسی برای سازمان‌هایی که نیاز به امنیت بالا در مقابل تهدیدات دارند، کاربردی است. پروتکل ssl تهدیدات را شناسایی و متوقف می‌کند و به وب‌سایت‌ها در سئو نیز کمک می‌کند.

پروکسی چرخشی (Rotating Proxy)

این نوع پروکسی با هر بار اتصال، آی‌پی منحصر به فردی را به کاربر اختصاص می‌دهد. این پروکسی با استفاده متعدد از یک وب‌سایت، اطلاعات کاربر را فاش نمی‌کند اما برخی از انواع عمومی یا اشتراکی آن امنیت کمتری دارند.

Reverse Proxy

این پروکسی برخلاف پروکسی فوروارد، درمقابل سرور قرار می‌گیرند و درخواست‌ها را به سرور ارسال می‌کند. پروکسی پشت برای سایت‌های محبوب و پر بازدید بسیار مفید هستند و پهنای باندشان را پایین نگه می‌دارند. اما دارای معایبی نیز هستند. هنگام نفوذ به سرور‌هایی که از پروکسی پشت استفاده می‌کنند، خطرات بزرگ کل سیستم آن‌ها را تهدید خواهد کرد و نیاز به تامین امنیت از روش‌های دیگر دارند.

انواع پروتکل‌های پروکسی کدام‌اند؟

پروتکل پروکسی‌ها انواع مختلفی دارند که به شرح زیر است:

• SSL proxy

• HTTP Proxy

• FTP Proxy

• SMTP Proxy

• Socks proxy

 نحوه ی کارکرد پروکسی‌ها؟

پروکسی ها به این شکل کار می کنند:

1. کاربر درخواستی را برای دسترسی به یک وب سایت یا سرویس آنلاین ارسال می کند.
2. این درخواست به جای ارسال مستقیم به سرور مقصد، ابتدا به پروکسی سرور فرستاده می شود.
3. پروکسی سرور درخواست کاربر را دریافت می کند و آن را پردازش می کند. این پردازش می تواند شامل موارد زیر باشد:
   • تغییر آدرس IP مبدأ به آدرس پروکسی
   • فیلتر کردن محتوا یا رد کردن درخواست براساس سیاست های تعریف شده
   • کش کردن محتوا برای افزایش سرعت دسترسی در درخواست های آتی
   • رمزگذاری/رمزگشایی درخواست و پاسخ
4. پس از پردازش، پروکسی درخواست را به سرور مقصد اصلی ارسال می کند.
5. سرور مقصد پاسخ را برای پروکسی سرور ارسال می کند.
6. پروکسی سرور پاسخ را دریافت و پردازش می کند (مانند رمزگشایی، فیلتر کردن محتوا و غیره).
7. سپس پروکسی، پاسخ را به کاربر اصلی باز می گرداند.

از آنجایی که ارتباط از طریق پروکسی برقرار می شود، آدرس IP اصلی کاربر برای سرور مقصد پنهان می ماند و تنها آدرس پروکسی قابل مشاهده است. این امر حریم خصوصی و امنیت را افزایش می دهد.

پروکسی ها همچنین می توانند برای کنترل و فیلتر محتوا، دور زدن محدودیت های منطقه ای و کش کردن داده ها برای بهبود سرعت استفاده شوند.

مزایای پروکسی چیست؟

پروکسی‌ها مزایای زیادی دارند که احتمالا با یکی از آن‌ها یعنی تغییر آی‌پی، آشنا هستید؛ اما برای آشنایی با دیگر مزایای پروکسی با ما همراه باشید.

امنیت بالا

پروکسی آدرس IP واقعی شما را از سرورهای مقصد پنهان می کند. این از ردیابی فعالیت های آنلاین و هویت واقعی شما جلوگیری می کند

استفاده از مرورگر

یکی از استفاده‌های پروکسی در مرورگر این است که با کمک آن می‌توان از ورود تبلیغات ناخواسته و ورود به آن‌ها جلوگیری کرد. درواقع پروکسی در اینجا مانند بهینه ساز عمل می‌کند و از طریق آن فقط وارد وب‌سایت‌های مورد نیاز خود می‌شوید.

ورود به وب‌سایت‌های خاص

امروزه بسیاری از وب‌سایت‌ها، صفحه خود را برای آی‌پی خاص یک کشور یا گروهی خاص در دسترس می‌گذارند؛ اما با کمک پروکسی و قابلیت تغییر آی‌پی، می‌توانید وارد صفحات خاص شوید.

محدود سازی

هنگامی‌که شرکت‌های بزرگ قصد دارند ورود از کارمندان خود به برخی سایت‌ها جلوگیری کنند یا فقط اجازه دسترسی آن‌ها به برخی صفحات را بدهند، قابلیت شخصی‌سازی پروکسی‌ها به راحتی وارد میدان می‌شود.

افزایش سرعت دسترسی

گاهی هنگام ورود به برخی اپلیکیشن‌ها یا وب‌سایت‌ها با سرعت کم و دسترسی ناچیز مواجه می‌شویم. برای افزایش سرعت و دسترسی باید از پروکسی استفاده کنید؛ پروکسی با تغییر آی‌پی و تغییر پهنای باند، دسترسی شما را به اپلیکیشن یا وب‌سایت تسهیل می‌کند!

ثبت عملکرد

یکی از قابلیت‌های پروکسی‌ها ثبت دقیق اطلاعات و فعالیت کاربران است و شرکت‌ها می‌توانند با کمک پروکسی‌ها، درخواست‌های کاربر و حتی داده‌ها و اطلاعات مربوط به کاربر را ذخیره کنند. این قابلیت برای بررسی عملکرد کارمندان شرکت‌ها و شناسایی و جلوگیری از ورود مهاجمان کاربرد دارد.

معایب پروکسی چیست؟

پروکسی‌ها علاوه بر تمام مزایایی که دارند، معایبی نیز دارند. در ادامه به بررسی این معایب می‌پردازیم.

برای انتخاب پروکسی به چه نکاتی توجه کنیم؟

تا اینجا با پروکسی، نحوه کارکرد، مزایا و معایب پروکسی‌ها آشنا شدید. در ادامه چند نکته برای انتخاب پروکسی مطرح شده است که بهتر است به آن‌ها توجه کنید!

به شرایط و نوع پروکسی دقت کنید!

انواع مختلفی از پروکسی وجود دارد که با آن‌ها آشنا شدیم و هرکدام سطوح مختلفی از حفاظت و کاربرد خاصی دارند؛ بنابراین در هنگام انتخاب پروکسی باید به ایم موارد دقت کنید! به عنوان مثال پروکسی شفاف آی‌پی اصلی شما را نمایش می‌دهد و اگر نیاز به تغییر آی‌پی دارید بهتر است از انواع دیگر آن مانند پروکسی ناشناس استفاده کنید.

این مثل قدیمی در مورد پروکسی‌ها نیز صدق می‌کند. پروکسی‌های عمومی و رایگان غالبا امنیت و سرعت کمتر دارند و پروکسی‌های رده بالا، پشتیبانی، سرعت و امنیت بالاتری دارند. بنابراین باتوجه به شرایط خود پروکسی را انتخاب کنید! قطعا کار شرکت‌های بزرگ با پروکسی رایگان راه نمی‌افتد و به پروکسی قوی و حتی فیزیکی نیاز دارند!

با قوانین ارائه دهنده سرور آشنا باشید!

هر پروکسی برای تغییر آی‌پی شما قطعا به آی‌پی اصلی شما دسترسی خواهد داشت و هر ارائه دهنده پروکسی، قوانین خاص خود را دارد. اگر حریم خصوصی و امنیت برایتان اهمیت دارد باید به سطح رمزگذاری و قوانین آن توجه کنید!

جمع بندی

در این مقاله خواندیم که پروکسی مانند پلی بین کاربر و ارائه دهنده است و می‌تواند با تغییر آی‌پی کاربر، مجوز ورود کاربر به برخی سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها را می‌دهد. همچنین پروکسی در جمع‌بندی، انتخاب پروکسی مناسب نیازمند توجه به مواردی از جمله حریم خصوصی، سرعت و عملکرد، مکان‌گیری، پشتیبانی از پروتکل‌های امنیتی، قابلیت فیلترینگ و مسدود کردن تبلیغات، و قابلیت پشتیبانی و پایداری است. با توجه به این عوامل، پروکسی مناسبی را برای نیازهای خود انتخاب کنید تا تجربه استفاده از اینترنت خود را بهبود بخشید.