وب سایت‌ها برای جلوگیری از ورود ربات‌ها و اختلال در روند انجام کار خود از آزمونی تحت عنوان کپچا استفاده می‌کنند. کپچاها تست‌هایی هستند که انسان به راحتی به آن‌ها پاسخ داده اما ربات‌ها در پاسخ دادن به آن‌ها دچار مشکل می‌شوند. در ادامه به تعریف کپچا چیست پرداخته و نکات مهمی در مورد آن بیان می‌کنیم.
کپچا چیست؟
کپچا مخفف Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart به معنی تست تورینگ عمومی خودکار برای تشخیص انسان‌ها و رایانه‌ها است. کپچا نوعی اقدام امنیتی است که به عنوان تست احراز هویت شناخته می‌شود. کاربران معمولا در اینترنت با تست‌های CAPTCHA و reCAPTCHA مواجه می‌شوند که یکی از راه‌های مدیریت فعالیت ربات‌ها هستند.
در این روش تست ساده‌ای انجام می‌شود که با پاسخ دادن به آن ثابت می‌کنید یک انسان هستید که قصد ورود به حساب خود را دارید و از نفوذ هرگونه رایانه به حساب شما جلوگیری می‌کند. یک تست CAPTCHA از دو بخش ساده تشکیل شده است: دنباله ای از حروف و یا اعدادی که به صورت تصادفی تولید می‌شوند و به صورت یک تصویر تحریف شده ظاهر می‌شوند.
در کنار آن‌ها یک جعبه متن وجود دارد. برای قبولی در آزمون و اثبات هویت انسانی خود، به سادگی باید کاراکترهایی را که در تصویر می‌بینید در جعبه متن تایپ کنید.
ریکپچا چیست؟
reCAPTCHA یک سرویس رایگان است که توسط گوگل به عنوان جایگزینی برای کپچاهای سنتی ارائه می‌شود. فناوری reCAPTCHA توسط محققان دانشگاه کارنگی ملون توسعه داده شد و سپس در سال ۲۰۰۹ توسط گوگل خریداری شد.
reCAPTCHA پیشرفته‌تر از تست‌های کپچا معمولی است. این نوع تست نیز مانند کپچا، از کاربران می‌خواهد که تصاویر متنی را وارد کنند که رایانه‌ها در رمزگشایی آن‌ها مشکل دارند. اما برخلاف کپچاهای معمولی، reCAPTCHA از تصاویر دنیای واقعی برای استخراج متن استفاده می‌کند. به عنوان مثال، تصاویری از آدرس‌های خیابان، متونی از کتاب‌های چاپ شده، متونی از روزنامه‌های قدیمی و غیره.
با گذشت زمان، گوگل عملکرد تست‌های reCAPTCHA را به گونه‌ای گسترش داده است که دیگر نیازی به استفاده از متن‌های تار یا تحریف شده ندارد.
موارد استفاده کپچا کدامند؟
حال که با تعریف کپچا آشنا شدیم، باید ببینیم کاربرد آن چیست؟ این تست‌ها در فرم‌های ورود، فرم‌های ثبت نام حساب، نظرسنجی‌های آنلاین و صفحات پرداخت تجارت الکترونیک بسیار پرکاربرد هستند. در اکثر سایت‌ها، بخش‌هایی وجود دارد که به شما امکان ثبت نام، پرکردن فرم تماس یا وارد کردن نظرات را می‌دهد.
این صفحات به کاربران اجازه می‌دهند تا با سایت تعامل داشته باشند، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که یک ربات این کار را انجام ندهد. استفاده از کد CAPTCHA مفید است، به خصوص زمانی که می‌خواهید از ارسال نظرات اسپم توسط ربات‌ها جلوگیری کنید. این تست‌ها می‌توانند از ثبت نظرات بیهوده در سایت جلوگیری کرده و تنها نظرات واقعی افراد را در سایت ثبت می‌کنند. گاهی اوقات فرم‌های آنلاینی در وب سایت‌ها قرار می‌گیرند که برای جلوگیری از کلیک‌های بیهوده و پر شدن توسط ربات‌ها از کپچا استفاده می‌شود.
کپچا چگونه کار می‌کند؟
کپچاهای کلاسیک که امروزه در برخی از وب‌سایت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند، شامل درخواست از کاربران برای تشخیص حروف تحریف شده است. حروفی که به گونه‌ای تغییر داده شده‌اند که برای ربات‌ها قابل تشخیص نباشند، در سایت نمایش داده می‌شوند.
برای قبولی در این آزمون، کاربران باید متن تحریف شده را تفسیر کرده، حروف صحیح را در فیلد فرم وارد کرده و فرم را ارسال کنند. در صورتی که حروف مطابقت نداشته باشند، کاربران خواسته می‌شود دوباره امتحان کنند.
ایده این آزمون این است که یک برنامه کامپیوتری مانند یک ربات نتواند حروف تحریف شده را تفسیر کند، در حالی که انسان‌ها که به دیدن و تفسیر حروف در انواع زمینه‌ها – فونت‌های مختلف، دستخط‌های مختلف و غیره – عادت دارند، معمولاً این کار را به راحتی انجام می‌دهند و حروف را تشخیص می‌دهند.
بهترین کاری که بسیاری از ربات‌ها می‌توانند انجام دهند این است که حروف را به صورت تصادفی وارد کنند که از نظر آماری احتمال موفقیت آن‌ها در این آزمون بسیار کم است. بنابراین، ربات‌ها در آزمون شکست می‌خورند و از تعامل با وب‌سایت یا برنامه محروم می‌شوند، در حالی که انسان‌ها می‌توانند به راحتی از آن استفاده کنند.
ربات‌های پیشرفته ممکن است از یادگیری ماشینی برای شناسایی این حروف تحریف شده استفاده کنند، بنابراین این نوع تست‌های CAPTCHA با تست‌های پیچیده‌تری جایگزین می‌شوند.
